قنادباشی در گفتوگو با ایلنا تشریح کرد:
۳ دلیل اصلی دور جدید اعتراضات تونس/ راهحلهای موجود برای خروج «قیس سعید» از بحران سیاسی – اجتماعی
کارشناس مسائل آفریقا گفت: مشارکت زیر ۲۰ درصدی در رفراندوم قانون اساسی تونس به نوعی نشان میدهد که رئیس جمهوری این کشور قرار نیست رفتارش را تغییر دهد و البته که فاقد مشروعیت است.
«جعفر قنادباشی» کارشناس مسائل آفریقا در تشریح دلایل و ابعاد دور جدید اعتراضات تونس در گفتوگو با خبرنگار ایلنا اظهار کرد: حدود یک هفته است که مجدداً تونس به میدان اعتراضات مردمی تبدیل شده و در این میان درگیریهایی هم میان مردم و نیروهای پلیس رخ داده است. واقعیت این است که علت دور جدید این اعتراضات، متعدد است اما به نظرم این خیزش مجدد بر پایه سه محور اصلی استوار است: نخست بحث ساختار ضعیف سیاسی در تونس و همچنین قانون اساسی این کشور است. توجه داشته باشید که قانون اساسی تونس چندی پیش به رأی گذاشته شد و صرفاً یک اقلیت مشخص در این کشور به این قانون رأی دادند اما اکثریت مردم این کشور هیچ اعتنایی به همهپرسی در مورد قانون اساسی نداشتند. به همین دلیل باید گفت که قانون اساسی تونس هیچ مشروعیت مشخصی ندارد و فقط از سوی جامعه حداقلی که طرفداران قیس سعید و تیم او هستند، مورد تأیید قرار گرفته است.
وی ادامه داد: معتقدم که عدم مشروعیت قانون اساسی تونس باعث میشود که قیس سعید به هر ترتیب با خطرات سیاسی و اجتماعی فاحش روبهرو شود. مساله دوم، بحث نادیده گرفتن خواستههای مردم از سوی حاکمیت مستقر در تونس است. ما بعد از آنکه بهار عربی رخ داد و تغییراتی در منطقه حادث شد، تاکنون چندین بار دیدهایم که سناریوهای مختلف در تونس به ورطه اجرایی در آمده است. واقعیت غیرقابل کتمان این است که در تونس هیچگونه نوسازی ساختاری (اعم از سیاسی، اجتماعی و اقتصادی) رخ نداده است و ما با یک پوسیدگی ماهوی در لایههای گوناگون این کشور روبهرو هستیم. این روند به نوعی نشان میدهد که هنوز نگاه محافظهکارانه دوران «زینالعابدین بنعلی» در سطوح مختلف هرم قدرت این کشور وجود دارد و حالا مردم این کشور با گذشت ۱۱ سال از آن دوران نمیتوانند عدم تغییرات ساختاری را درک کنند.
این تحلیلگر مسائل سیاسی تصریح کرد: سومین دلیلِ اعتراضات اخیر تونس را هم باید بحث اقتصادی، معیشتی، تورم و دگرگونی در اقتصاد بینالملل دانست. یکی از محورهای اعتراضات اخیر تونسیها بحث سوخت و بنزین بود. این کشور همانند بسیاری از دولتهای دیگر متاثر از بحران انرژی برآمده از جنگ اوکراین است. توجه داشته باشید که این کشور تا سالهای زیادی مستعمره فرانسه بوده و پاریس همچنان در این کشور نفوذ دارد و حتی از آن حمایت میکند. این حمایت حالا تا جایی کاهش پیدا کرده که در فرانسه هم بحث بحران سوخت مطرح است و این روند در حال سرایت به سایر کشورهای شمال و شاخ آفریقا است. در این میان علل دیگری از جمله مرگ مالک السلیمی، از جوانان ساکن پایتخت تونس که حدود سه هفته قبل در درگیری با پلیس زخمی شده بود هم مطرح است اما این سه محور و خصوصاً بحث بحران اقتصادی شاکله اعتراضات اخیر تونس را تشکیل میدهد.
وی در پایان خاطرنشان کرد: به نظرم مشکل اصلی در این بین را باید قیس سعید و تیم وی دانست که البته در این میان خطدهی خارجی هم وجود دارد. رئیس جمهوری تونس در ابتدای روی کار آمدنش یک چهره ضداسرائیلی از خود به جامعه تونس نشان داد اما زمانی که بر کرسی قدرت تکیه زد، به صورت کامل مواضعش را تغییر داد. تغییر مواضع و رویکرد قیس سعید به حدی عمیق بود که او به سفارش عربستان سعودی منتسبین به اخوانالمسلمین را کنار گذاشت و تمام اسلامگرایان را به حاشیه راند. از سوی دیگر، وعده کشورهای عربی و غربی در مورد بهبود وضعیت اقتصادی تونس هم محقق نشد و در نهایت ما شاهد یکجانبهگرایی از سوی قیس سعید بودیم. در مصر هم چنین مدلی را توسط نظامیان شاهد هستیم. در کل باید گفت که مشارکت زیر ۲۰ درصدی در رفراندوم قانون اساسی تونس به نوعی نشان میدهد که رئیس جمهوری این کشور قرار نیست رفتارش را تغییر دهد. او اگر نتواند به سمت گفتوگوی ملی پیش برود، پارلمان را مجدداً بازگشایی نکند و در نهایت انتخابات شفاف برگزار نکند، بدون شک وارد یک بنبست و بحران جدید خواهد شد.