دلایل تشدید اعتراضات مردمی در لیبی/ سناریوی آمریکا و ناتو برای برگزاری انتخابات در طرابلس

«جعفر قنادباشی» کارشناس مسائل آفریقا در تشریح دلایل اعتراضات در لیبی و ابعاد تداوم اختلاف میان سیاستمداران این کشور در گفت‌وگو با خبرنگار ایلنا اظهار کرد: اعتراضات در لیبی و آتش زدن پارلمان طُبرق واقع در شرق این کشور به نوعی نشان می‌دهد که مردم مقصر اصلی این روند و وضعیت فعلی لیبی را دولتمردان کشورشان می‌دانند. پس از سقوط قذافی و به آشوب کشیده شدن این کشور ما عملاً یک وضعیت ملتهب و به هم‌ریخته را شاهد هستیم و حالا اختلاف به حدی بالا گرفته که عبدالحمید الدبیبه، نخست‌وزیر فعلی لیبی و فتحی پاشاغا که خود را رئیس دولت خوانده است، با یکدیگر وارد یک نزاع کلی و سیاسی شده‌اند که همین امر بحران را تشدید کرده است. توجه داشته باشید که در ماه دسامبر دولت الدبیبه از سوی پارلمان، به عنوان دولت منقضی اعلام شد اما در نهایت او به کار خود ادامه داده است.

وی ادامه داد: آنچه در مورد اختلاف میان این دو باید مد نظر قرار بگیرد این است که الدیبیه به عنوان نخست‌وزیر لیبی از سوی جامعه ملل به رسمیت شناخته شده است و به همین دلیل ما شاهد آن هستیم که او در ساختار سیاسی لیبی فعلاً مورد حمایت جهان است و تنها راه برون‌رفت از بحران فعلی را برگزاری انتخابات اعلام کرده است. در این میان باید توجه داشت که لیبی عملاً یک پرونده چند ضلعی به شمار می‌رود و به همین دلیل ما شاهد آن هستیم که دنیای غرب به دنبال آن هستند تا هرچه زودتر بتوانند اوضاع را بر اساس آن سناریویی که خودشان تنظیم کرده‌اند پیش ببرند. به عبارتی دیگر کشورهایی اروپایی و آمریکا همچنان معتقدند که باید دولتی در لیبی روی کار بیاید که بتواند با آنها هماهنگ باشد و همکاری کند.

این تحلیلگر مسائل سیاسی تصریح کرد: یکی از دلایلی که غربی‌ها سعی می‌کنند به هر دلیل لیبی را زیر چترخود نگه دارند، وجود نفت سرشار در این کشور است که باید آنرا یکی از مرغوب‌ترین نفت‌های دنیا از منظر خلوص و ترکیبات دانست. به همین جهت حالا که آمریکا و اروپا پس از بحران برآمده از جنگ اوکراین با مشکل تهیه و خرید نفت روبه‌رو شده است، چشم طمع به نفت لیبی و سایر کشورهای عربی و آفریقایی دارد؛ چراکه نیاز آنها به دلیل بحران پیش آمده در حوزه انرژی افزایش پیدا کرده است. بر این اساس ایالات متحده به دنبال آن است تا بتواند اوضاع سیاسی در لیبی را به صورتی جلو ببرد که در نهایت بحث برگزاری انتخابات را در این کشور عملیاتی کند. پشت صحنه این روند هم به نوعی به ما نشان می‌دهد که اوضاع در این کشور بحرانی‌تر از گذشته خواهد شد.

قنادباشی افزود: متاسفانه اوضاع اقتصادی و معیشتی در لیبی به شدت تحت تاثیر باندبازی‌های سیاسی قرار گرفته و جالب اینجاست که روند سیاسی در این کشور هم با پیچیدگی‌های زیادی روبرو است. لذا مردم لیبی از زمان کشته شدن قذافی تاکنون در انتظار هستند تا اوضاع و وضعیت زندگی‌شان بهتر شود که این اتفاق نه تنها رخ نداده، بلکه هم‌اکنون بحران در حال تعمیق است. این وضعیت حالا به جایی رسیده که مردم دست به اعتراضات گسترده در اکثر شهرهای لیبی زده‌اند و ادامه به هم‌ریختگی سیاسی می‌تواند آنها و رفتارشان را رادیکال‌تر کند. ریشه این مسائل هم عدم برگزاری انتخابات در لیبی است؛ چراکه کشورهای دخیل در این پرونده به نوعی با یکدیگر اختلافات جدی دارند.

وی در پایان خاطرنشان کرد: اختلافات میان کشورهای دخیل در پرونده لیبی صرفاً به همسایگان این کشور مربوط نمی‌شود، بلکه کشورهای اروپایی در این روند مشکل‌آفرین هستند و میان خودشان بر سر پرونده لیبی درگیر هستند و از سوی دیگر هم کشورهای عربی به خصوص عربستان سعودی در این روند اقدام به ایجاد یک محیط اختلافی در داخل لیبی کرده است. تمام بازیگران اصلی در این پرونده به دنبال آن هستند که بتوانند منافع خود را در بالاترین حد ممکن کسب کنند که ترکیه هم یکی از آنها به حساب می‌آیدو بر همین اساس شرایط و وضعیت فعلی به ما نشان می‌دهد که برخورد و تعدد منافع در لیبی باعث شده تا اوضاع به اینجا کشیده شود. علاوه بر این وضعیت حضور ناتو در شمال آفریقا هم به نوعی می‌تواند گویای این امر باشد که پرونده لیبی برای طولانی مدت در یک فضای مبهم باقی خواهد ماند و شاید انتخابات بتواند این وضعیت را بهبود ببخشد.