دلایل کاهش نفوذ واشنگتن در جغرافیای آمریکای لاتین/ سناریوی چین برای تعمیق نفوذ در حیاط خلوت آمریکا

«هادی اعلمی‌فریمان» کارشناس مسائل آمریکای‌لاتین در تشریح دلایل از بین رفتن تدریجی نفوذ واشنگتن در آمریکای‌لاتین و پررنگ‌تر شدن نقش چین در این جغرافیا در گفت‌وگو با خبرنگار ایلنا اظهار کرد: تاریخ آمریکای‌لاتین از فراز و فرودهای زیادی نشأت می‌گیرد و باید این منطقه را یک جغرافیایی پیچیده عنوان کرد، چراکه هم‌اکنون قدرت‌های بزرگ اقتصادی و سیاسی به دنبال گسترش نفوذ و سیطره خود در کشورهای این منطقه هستند. ایالات متحده به عنوان کشوری که تا دهه‌ها پیش بیشترین حجم نفوذ در آمریکای لاتین را به خود اختصاص می‌داد، هم‌اکنون با روی کار آمدن جو بایدن به دنبال آن است تا بتواند نفوذ در این منطقه را ترمیم و گسترش دهد. توجه داشته باشید که تمرکز ایالات متحده بر روی آمریکای‌لاتین از زمان بیل کلینتون افزایش پیدا کرد که در قالب پیمان نفتا قابل تحلیل است.

وی ادامه داد: اگر نگاهی گذرا به تاریخ نفوذ آمریکا در حیاط خلوت خود داشته باشیم، می‌بینیم که در زمان ریاست جمهوری رونالد ریگان و جورج بوش پدر مداخله مستقیم و غیرمستقیم در کشورهای آمریکای لاتین انجام شده است اما پس از آن، اوضاع به گونه دیگری پیش رفته است. آمریکا به دنبال آن بوده تا در مدار جدید خود از آمریکای لاتین پیمان نفتا را بیش از گذشته مدنظر قرار دهد که در این میان مکزیک هم یکی از این کشورها در چارچوب پیمان مذکور به شمار می‌رود. واشنگتن معتقد است که آمریکای‌لاتین به صورت عمومی محل صدور تهدیدهایی مانند تولید و صادرات مواد مخدر و همچنین صادرات تسلیحات به حساب می‌آید و در زمان دونالد ترامپ هم شاهد بودیم که کاخ سفید صراحتاً این جغرافیا را به دلیل ورود مهاجران غیرقانونی، یک تهدید امنیت ملی برای خود تلقی کرده بود. در این میان شاهد بودیم که پس از روی کار آمدن باراک اوباما، چینی‌ها سعی کردند که به منطقه آمریکای لاتین نفوذ کنند و از آن زمان روابط با آمریکایی لاتین به شدت افزایش یافته است.

این تحلیلگر مسائل سیاسی تصریح کرد: در این میان کارنامه سیاه ایالات متحده به دلیل مداخلات گوناگون در کشورهای آمریکای‌لاتین باعث شده که آنها از واشنگتن و فاصله بگیرند و حالا پکن این فاصله گرفتن را به نفع خود مهندسی کرده است. نفوذ چینی‌ها در کشورهای آمریکای لاتین دقیقاً از همین جا کلید خورد و حالا اختلاف‌نظرها میان دولت‌های مستقر در آمریکای لاتین با کاخ سفید در حال نمایان شدن است. مثال عینی این اختلاف را باید نشست اخیر لس‌آنجلس دانست که چندی پیش با حضور جو بایدن و روسای جمهور کشورهای آمریکای لاتین برگزار شد. در این میان رهبران کوبا، ونزوئلا و نیکاراگوئه از سوی رئیس جمهور آمریکا دعوت نشدند و همین موضوع باعث شد تا شکاف میان واشنگتن و این کشورها علنی‌تر شود. در مورد کلمبیا هم باید توجه داشت که این کشور عملاً پایگاه سنتی ایالات متحده به حساب می‌آید که در قالب طرح کلمبیا معنا پیدا می‌کند، اما به هر ترتیب ما شاهد یک پوست‌اندازی در مورد روابط آمریکا با کشورهای آمریکای لاتین هستیم.

وی در پایان خاطرنشان کرد: پوست‌اندازی در مورد کلمبیا هم بیشتر به چشم می‌خورد؛ چراکه این کشور یک نظام چپگرای نوین را تجربه می‌کند که می‌تواند گفتمان‌سازی جدید در حیاط خلوت آمریکا به راه بیندازد. توجه داشته باشید که چینی‌ها در حوزه آمریکای لاتین بیش از پیش فعالیت اقتصادی را مدنظر قرار می‌دهند. برای آنها فعالیت سیاسی چندان مهم نیست اما نفوذ آنها از طریق محور اقتصاد بیشتر و بیشتر خواهد شد و این مولفه برای آمریکا می‌تواند یک عنصر خطرناک به حساب آید؛ مگر آن که واشنگتن بخواهد با چین وارد یک رقابت تمام‌عیار شود و در این میان ممکن است کشورهایی مانند شیلی و مکزیک به سمت چین متمایل شوند. نکته نهایی این است که ایالات متحده هنوز هیچ نسخه‌ای برای مبارزه با چین در آمریکای لاتین ارائه نکرده است و آنها بیشتر به پیمان تجارت آزاد با کشورهای مذکور تأکید دارند.