در گفت‌وگو با ایلنا مطرح شد:
سردار جنگل؛ دروازه تولید نفت ایران در آب‌های عمیق می‌شود/ آغاز ورود به منحصر به فردترین فعالیت نفتی در خاورمیانه
مدیر عامل نفت خزر اظهار داشت: در سال‌های اخیر تولید از میدان سردار جنگل به عنوان یکی از اهداف اصلی ما است که در صورت تحقق، علاوه بر تکمیل فعالیت‌های اکتشافی مربوط به این میدان و بلوک‌های اولویت‌دار دریایی و خشکی، بدون شک برگ‌ِزرینی محسوب خواهند شد و آغازگر ورود صنعت نفت ایران به حیطه جدیدی از فعالیت‌ها یعنی تولید از آب‌های عمیق می‌شود که در نوع خود برای اولین بار فعالیتی منحصر به فرد در منطقه خاورمیانه خواهد بود.
به گزارش ایلنا، دریای خزر به عنوان بزرگترین دریاچه جهان با دارا بودن نزدیک به 40 درصد مجموع مساحت دریاچه‌های دنیا از حیث ذخایر نفت و گاز جزء مناطق بکر جهان به شمار می‌آید و علاوه بر موقعیت ژئوپلتیک، به لحاظ ذخایر نفت و گاز نیز از اهمیت بسیار زیادی برای کشورهای حاشیه دریای خزر برخوردار است. با وجود جوان بودن موضوع تولید نفت از منابع آب‌های عمیق، طبق آمارهای اعلام‌شده در سال ۲۰۱۵ میلادی حداقل سهم ۱۱ درصدی از تولید کل منابع هیدروکربوری در جهان از این منابع بوده است و به تبع آن نیز شرکت ملی نفت ایران با تاسیس شرکت نفت خزر از سال‌ها پیش در این حوزه استراتژیک سرمایه‌گذاری و اقدامات مهمی انجام داده است که علی اصولی مدیر عامل نفت خزر در گفت‌وگو با ایلنا به این موضوعات پرداخته که در ادامه می‌آید:
شناسایی 48 میلیارد بشکه نفت و گاز
آقای اصولی؛ سابقه فعالیت‌های صنعت نفت ایران در خزر به چه زمانی برمی‌گردد؟
به بعد از انقلاب اسلامی، آن زمان و پس از مطالعات زمین‌شناسی که در حوضه خزر جنوبی صورت گرفت متوجه شدیم عمق آب در این حوضه بسیار بالا است و صنعت نفت کشور نیز تجربه‌ای در این حوزه ندارد و تکنولوژی‌های فعالیت در آب‌های عمیق نیز در اختیار تعداد معدودی از شرکت‌های بین المللی است. شرکت نفت خزر به عنوان یکی از شرکت‌های زیرمجموعه شرکت ملی نفت ایران از سال 1377 شروع به فعالیت کرد و با انجام مطالعات وسیع ژئوفیزیکی، زمین‌شناسی و مهندسی نفت به نتایج بسیار خوبی به لحاظ وجود منابع غنی هیدروکربوری در بخش جنوبی آب‌های عمیق دریای‌خزر دست یافت به طوری که امروز بر اساس همین مطالعات 46 ساختار کوچک و بزرگ نفتی در اعماق بین 500 تا 800 متر با ذخایری بالغ بر 48 میلیارد بشکه نفت و گاز شناسایی شده است.
کشف 2 میلیارد بشکه نفت سبک در سردار جنگل
درباره سکوی امیرکبیر که به نمادی از حاکمیت ایران در دریای خزر تبدیل شده توضیح دهید؟
با وجود تمام محدودیت‌ها اقدامات موثری برای ساخت سکوی نیمه شناور ایران-امیرکبیر بعنوان بزرگترین و منحصر به فردترین سکوی حفاری و نفتی خاورمیانه که قابلیت حفاری و کشف نفت تا عمق 1000 متر از سطح و 6000 متر از بستر را دارا است، در دستور کار قرار گرفت و با حمایت‌های صورت گرفته این سکوی عظیم به همراه سه شناور پشتیبان با نام‌های کاسپین در سال 1388 آماده و با شروع حفاری در آب‌های خزر برای اولین بار در سال 1391 موفق به کشف 2 میلیارد بشکه ذخیره نفت سبک درجا در ساختار 2/6 شد که اکنون با نام میدان سردارجنگل معروف است، امروز این میدان ارزشمند که در فاصله 250 کیلیومتری سواحل کشورمان قرار دارد از نظر حق مالکیت متعلق به جمهوری اسلامی ایران و مورد اجماع تمام کشورهای حاشیه خزر است.
در کل می‌توانم ساخت سکوی نیمه شناور ایران‌امیرکبیر، شناورهای کاسپین، ایجاد پایگاه پشتیبانی در منطقه عملیاتی خزر در شهرستان های بهشهر و نکا ، ساخت ۸۰ هکتار اسکله آرامش، ایجاد پایانه نفتی شمال، ایجاد یارد کشتی‌سازی صدرا، حفاری و کشف نفت برای نخستین بار در خزر، تثبیت جایگاه و موقعیت جمهوری اسلامی در آب‌های استراتژیک شمال کشور را بخشی از فعالیت‌های انجام شده صنعت نفت طی سال‌های گذشته در حوزه خزر بیان کنم.
تنها سکوی نیمه‌شناور ایران همیشه عملیاتی است
جناب آقای اصولی برای نگهداشت ناوگان شرکت نفت خزر از جمله همین سکوی نفتی چه برنامه‌ای دارید؟
در شرایط کنونی حفظ و نگهداری بهینه ناوگان شرکت نفت خزر شامل سکوی نیمه شناور ایران-امیرکبیر و شناورهای پشتیبان کاسپین به ارزش تقریبی 500 میلیون دلار که بعنوان دارایی‌های ارزشمند و راهبردی شرکت ملی نفت ایران محسوب می‌شوند و جزء اولویت‌های اصلی و خط مشی محوری شرکت نفت خزر بوده‌اند، همواره سعی خواهیم کرد علی‌رغم تمام مشکلات ضمن حفظ و نگهداشت، تنها سکوی حفاری نیمه شناور ایران در دریای خزر را در سطح عملیاتی نگهداریم تا ضمن آمادگی در صورت تصمیمات شرکت ملی نفت وارد فاز عملیات حفاری و یا تولید زود هنگام شویم.
در سال جاری پیرو بیانات مقام معظم رهبری در خصوص " جهش تولید "، شرکت نفت خزر با توجه به شرایط تحریم‌های ناجوانمردانه حاکم بر صنعت نفت ، طرح برداشت زودهنگام از میدان سردار جنگل را مدنظر قرار داده و در این راستا، برنامه جامع تعمیرات سکوی امیرکبیر که از سال 98 تدوین و در حال اجرا بود بعنوان سیاست محوری با تلاش هر چه تمام‌تر در حال اجرا است.
در همین راستا از جمله طرح‌های مهمی که در جهت نگهداری ناوگان می‌توانم به آنها اشاره کنم طرح IPCMMS که نفت خزر از جمله شرکت‌های پیشرو در اجرای سیستم مدیریت دارایی‌های فیزیکی بوده و از سال 1392 اقدامات اساسی در این زمینه را آغاز کرده و با اجرای بخش‌های عمده‌ای از نظام‌نامه مدیریت دارایی‌های فیزیکی (ابلاغی سال 1393) و استقرار نرم افزار ایرانیIPCMMS گام بزرگی در جهت نت سیستمی برداشته است.
از اقدامات مهم دیگر در حوزه تعمیرات و نگهداشت ناوگان می‌توان به طرح بررسی چیدمان تجهیزات فرآورشی بر روی سکو با توجه به مقاومت سازه‌ای و پایداری سکو، طرح بررسی فرآیند Re- entry جهت استفاده مجدد از چاه حفر شده ، طرح بررسی چگونگی انتقال نفت از طریق Floating Rise بین سکو و شناور FSO ، طرح بررسی سناریوهای مختلف پهلوگیری شاتل تانکرها به FSO جهت انتقال نفت‌خام به ساحل، تعمیرات وینچ‌های اصلی سکو ، شامل بازرسی فنی و رفع ایرادات و انجام تعمیرات اساسی سیستم مهاربندی سکو، تعمیرات سیستم اطفاء حریق ، تامین پمپ‌های اصلی و جوکی آب آتش‌نشانی، تامین قایق نجات تندرو (FRC) و سیستم‌های اعلان و اطفاء ، تعمیرات اساسی 4 دستگاه دیزل ژنراتورهای اصلی برق سکو، تعمیرات تجهیزات پیشرفته حفاری ، برنامه‌ریزی و اجرای 8362 نفر ساعت دستور کار پیشگیرانه PM ، انجام 6967 فقره دستور کار اصلاحی شامل تعمیرات اضطراری و راه‌اندازی مجدد سیستم‌های غیرعملیاتی، رفع عیوب نرم‌افزاری، رمزگشایی از برنامه‌های کاربری سیستم کنترل، رفع مشکلات برقی و میکانیکی و درنهایت راه‌اندازی سیستم‌های حفاری شامل تاپ درایو ، دراورکس، روتاری تیبل و سایر سامانه‌های حفاری بدون صرف هزینه و توسط پرسنل شرکت نفت خزر، تعمیرات Bilge ,Ballast ، HVAC و بسته کنترل ،شامل تعویض و تعمیرات مورد نیاز پمپ‌ها و بازرسی مخازن سکو و تعمیرات اساسی شناورهای پشتیبانی ( کاسپین 1 & 2) در زمینه طرح برداشت زودهنگام (EWT) از سال 1398 تا کنون با استفاده از توان پیمانکاران و نیروی انسانی متخصص ایرانی اشاره کرد.
آغاز ورود به فعالیت نفتی در آب‌های عمیق
برنامه شما برای تولید در میدان سردارجنگل چیست؟
اکتشاف منابع جدید هیدروکربوری همواره از اهداف و سیاست‌های شرکت نفت خزر به نمایندگی از شرکت ملی نفت ایران در حوضه خزر جنوبی و سه استان ساحلی بوده است و در این راستا با برنامه‌ریزی و مطالعات بالادستی از سال‌ها پیش در تحقق اهداف اکتشافی فعال هستیم و برهمین اساس مشارکت با شرکت‌های توانمند داخلی و بین‌المللی برای جذب سرمایه و استفاده از تجربیات مشابه در آب‌های عمیق کمک شایانی برای شناسایی بلوک‌های اکتشافی کرده است که حفاری و کشف موفقیت‌آمیز نفت در میدان سردار جنگل از جمله این دستاوردها محسوب می‌شوند.
در سال‌های اخیر تولید از میدان سردار جنگل به عنوان یکی از اهداف اصلی ما است که در صورت تحقق، علاوه بر تکمیل فعالیت‌های اکتشافی مربوط به این میدان و بلوک‌های اولویت‌دار دریایی و خشکی، بدون شک برگ‌ِزرینی محسوب خواهند شد و آغازگر ورود صنعت نفت ایران به حیطه جدیدی از فعالیت‌ها یعنی تولید از آب‌های عمیق می‌شود که در نوع خود برای اولین بار فعالیتی منحصر به فرد در منطقه خاورمیانه خواهد بود.
ایران قطب تولید در خزر می‌شود
در همین راستا طرح تولید زودهنگام از سردار جنگل به عنوان فاز نهایی اخذ اطلاعات اکتشافی و شناخت مخزن از طریق آزمایش طولانی مدت چاه‌ها در نظر گرفته شده که با توجه به شرایط ویژه ایران در آب‌های جنوبی دریای خزر از اهمیتی اساسی در تعیین پتانسیل‌های مخزنی و کاهش ریسک‌های سرمایه‌گذاری برای طرح‌های توسعه‌ای آتی برخوردار خواهد بود. همچنین این طرح زمینه‌ساز فعالیت مجدد سرمایه انسانی، ناوگان و تجهیزات شکل گرفته در شمال کشور پیرامون عملیات در آب‌های عمیق است که یکی از روش‌های اساسی نگاه ژرف و سیاست بلندمدت شرکت ملی نفت ایران به منظور تبدیل شدن ایران به عنوان یک قطب تولیدی در حوضه خزر جنوبی است.
در واقع این برنامه‌ها در راستای فرمایشات مقام معظم رهبری در خصوص توجه هر چه بیشتر به جهش تولید تنظیم شده است که از مهمترین آنها تدوین طرح تفضیلی امکان‌سنجی تولید زودهنگام از میدان سردارجنگل، ارزیابی مخزن و توانایی تولید آن از طریق تولید آزمایشی از یک چاه، تعیین الگوی اصلی و شناخت الزامات توسعه میدان سردار جنگل ، بررسی ریسک‌های مربوط به پروژه تولید زودهنگام از میدان سردارجنگل، برآورد هزینه انجام پروژه تولید زودهنگام از میدان سردار جنگل و تهیه و تدوین مقدماتی دستورالعمل آزمایش گسترده میدان سردار جنگل با عنوان (SARDAR JANGAL Extended Well Test Procedure) است.
راهگشایی در توسعه فعالیت‌های آتی خزر
درباره برنامه‌هایتان در حوزه استانداردسازی فعالیت‌ها و پژوهش‌محوری توضیح دهید؟
در حوزه برنامه‌ریزی طی سال 98 در راستای نگهداشت سیستم‌های مدیریتی و صحه‌گذاری بر عملکرد فرآیندهای شرکت ، بر اساس استانداردهای بین‌المللی، برنامه ممیزی خارجی با حضور ممیزان شرکت TUV InterCert آلمان انجام شد که برنامه ممیزی در حوزه‌های مدیریت کیفیت، مدیریت بهداشت و ایمنی، مدیریت زیست محیطی و نظام مدیریت بهداشت و محیط زیست شرکت ملی نفت ایران برای چهارمین دوره سه ساله در شرکت نفت خزر اجرا شد و موفق به کسب گواهینامه‌های ISO 14001:2015،ISO 45001:2018 ،ISO/ TS 29001:2010، HSE-MS وISO 50001:2018 با آخرین ویرایش‌های بین‌المللی شدیم.
همچنین در سال جاری نیز در کنار برنامه‌های ممیزی، بروزرسانی برنامه‌ریزی راهبردی شرکت نفت خزر شامل مأموریت، چشم‌انداز، اهداف کلان، آرمان‌ها، ارزش‌های کلیدی، مدیریت راهبردی، استراتژی‌ها، اهداف بلندمدت، میان‌مدت و کوتاه‌مدت در راستای اهداف شرکت ملی نفت ایران در دستور کار قرار دارد.
در حوزه پژوهش نیز با توجه به ناشناخته بودن فعالیت در حوزه آب‌های عمیق و تجربه اندک در این حوزه، سیاست‌گذاری‌های شرکت نفت خزر در راستای انجام مطالعات و پژوهش‌های بنیادی و کاربردی در فعالیت‌های عملیاتی، اکتشافی، توسعه و تولید از منابع هیدروکربوری در خزر بوده است که در سال 1398 سه پروژه پژوهشی در زمینه مطالعات تکمیلی علوم زمین در حوزه شمال کشور به تصویب هیئت مدیره شرکت ملی نفت رسید و پس از ماه‌ها تلاش سه قرارداد مهم پژوهشی را برای اولین بار با شرکت‌های دانش‌بنیان به امضاء رساندیم و هم‌اکنون نیز با جدیت در حال اجرا است که نتایج این تحقیقات می‌تواند راهگشای خوبی در توسعه فعالیت‌های آتی در حوضه خزر جنوبی باشند.
در سال 99 نیز ضمن نظارت و پیگیری پروژه‌های اصلی سعی کردیم با شرکت‌های دانش‌بنیان در حوزه ساخت با دانشگاه‌ها جلساتی موثر برگزار کنیم ، همچنین با توجه به موضوع طرح تولید زودهنگام و برداشت از میدان سردار جنگل سعی بر آن داریم که در تهیه نیازهای پژوهشی به این موضوع بیش ار پیش توجه کنیم و در این راستا نیاز پژوهشی در خصوص مطالعات کاربردی و بومی‌سازی تجهیزات، دانش فنی تهیه و تولید مصارف را در توسعه و تولید منابع هیدروکربوری متمرکز کنیم که نهایتا لیست عناوین پژوهشی حوزه دریای خزر را در سال جاری تهیه و آماده اجرا کرده‌ایم.
صرفه‌جویی در تامین کالاها
امسال، سال جهش تولید نامگذاری شده و یکی از ارکان تولید در صنعت نفت، ساخت کالا با اتکا به توان داخل است. در این زمینه هم فعالیت‌هایی انجام داده‌اید؟
یکی از اهدافی که در سال جاری و در راستای کمک به شعار جهش تولید با رویکرد ساخت داخل و کسب دانش فنی دنبال می‌کنیم، بررسی امکان تعریف طرح‌های مطالعاتی میدان‌محور با مطالعه موردی برای میدان سردار جنگل با لحاظ مطالعات آب‌های عمیق و در نظر گرفتن نیازهای تجهیزات سطحی و بستر دریا است که در صورت طی مراحل و کسب تاییدیه و موافقت‌ها، در آینده‌ای نزدیک اولین طرح مطالعاتی میدان‌محور در بخش آب‌های عمیق با هدف ساخت تجهیزات مرتبط با دانشگاه‌های مطرح کشور کلید خواهد خورد.
از مهمترین اقدامات در حوزه کالا و تامین تجهیزات پروژه استقرار سیستم یکنواخت کالا با بیش 10 ماه فعالیت مستمر برای حدود 7700 قلم کالای موجود در انبارهای منطقه عملیاتی خزر در بهشهر با پیشرفت کلی 95% تا پایان تیرماه سال 1399 و اختصاص MESC CODE برای بیش از 2100 قلم و DUMMY CODE به بیش از 5600 قلم کالا اجرا شد.
همچنین بیش از 2000 قلم کالا در انبارهای شرکت نفت خزر بر اساس اسناد و مدارک ارزش‌گذاری شدند و متعاقباً پیگیری و انعقاد قرارداد در خصوص بومی‌سازی فیلتر سوخت و روغن دیزل ژنراتورها و اقدامات لازم جهت ساخت و تاییدات فنی با استفاده از توانمندی شرکت‌های داخلی انجام شد که این اقدامات در مقایسه با فیلترهای وارداتی صرفه‌جویی قابل توجهی برای شرکت به همراه داشته است.
منابع انسانی در برنامه‌ریزی‌های نفت‌خزر چه جایگاهی دارند؟
از مهمترین برنامه‌ها و اقدامات شرکت نفت خزر در حوزه منابع انسانی می‌توان به اجرای دستورالعمل ساماندهی پیمان‌های مستمر حجمی، بررسی و جمع‌بندی برنامه راهبردی حوزه منابع انسانی، تهیه و تدوین نمودار رسمی و سایه ، پیگیری امور مربوط به ساختار سازمانی و بازآرایی ساختار سازمانی شرکت، کارسنجی گروه‌های شغلی ارکان ثالث، برگزاری دوره‌های آموزشی تخصصی به میزان 21092 نفر ساعت، برگزاری دوره‌های آموزشی مدیریتی به میزان 17781 نفر ساعت، برگزاری دوره‌های الزامی HSE با توجه به تاکید وزیر به میزان 12249 نفر ساعت، تغییر نحوه سنجش اثربخشی دوره‌های آموزشی از حالت تئوری به کاربردی و موثر و تلاش در جهت ارتقاء‌کمی و کیفی مسائل مرتبط با حوزه ورزش برای کارکنان و خانواده‌ها با رویکرد سلامت محور اشاره کرد.
این روزها مقابله با کرونا به یکی از شاخه‌های اصلی فعالیت روزمره شرکت‌ها و سازمان‌ها تبدیل شده، نفت خزر در این زمینه چه تمهیداتی اندیشیده است؟
با توجه به گستره فعالیت شرکت نفت خزر در دو حوزه خشکی شامل ستاد تهران و منطقه عملیاتی خزر واقع در شهرستان بهشهر و دریا شامل سکوی نیمه شناور ایران امیرکبیر ،شناورهای کاسپین 1 و 2 و 3 و همچنین اسکله عملیاتی نفت‌خزر اقدامات متعدد و موثری انجام شده از جمله اینکه کلیه کارکنان در مبادی ورودی به ساختمان‌های اداری و همچنین تاسیسات دریایی مورد پایش روزانه از طریق تب‌سنجی و مشاهده وضعیت عمومی قرار گرفته و از ورود کارکنان دارای علائم مشکوک بیماری ممانعت می‌شود. همچنین در خصوص کارکنان اقماری شاغل در تاسیسات دریایی پایش کارکنان به صورت مستمر و روزانه در طول دوره اقامت صورت گرفته و در صورت مشاهده موارد مشکوک سریعاً نسبت به انجام قرنطینه و همچنین اعزام نفر به خشکی جهت پیگیری امور درمانی اقدام می‌شود. از دیگر اقدامات در راستای غربالگری کارکنان ثبت اطلاعات به صورت دوره‌ای در سامانه غربالگری سازمان بهداشت و درمان صنعت نفت NOCORONA.IR است که مستمراً اطلاعات کارکنان مورد پایش قرار می‌گیرد و اقدامات موثری جهت آگاهی بخشی مستمر به افراد در خصوص این بیماری از طریق انتشار پیام و آموزش از طریق سیستم های الکترونیک صورت می‌گیرد.
فرایند ضدعفونی و گندزدایی کلیه تاسیسات، اماکن اداری، سرویس‌های ایاب و ذهاب، اماکن عمومی و ... با نظارت واحد HSE و بر اساس استانداردها، دستورالعمل‌های صادره به طور مستمر در راستای پیشگیری از شیوع این بیماری انجام می‌شود و نظارت بر فعالیت رستوران، آبدارخانه‌ها و توجیه کارکنان مربوطه نیز بر اساس پروتکل‌ها و دستورالعمل‌های صادره انجام می‌شود، همچنین توزیع عمومی تجهیزات حفاظتی-بهداشتی در بین کلیه کارکنان اعم از رسمی، قراردادی، پیمانکاری و همچنین نصب محلول ضد عفونی دست در کلیه ساختمان‌های اداری نیز انجام شده است. خرید تجهیزات غربالگری تکمیلی از قبیل دستگاه پالسی اکسی‌متر جهت شناسایی مبتلایان احتمالی، در دست اقدام است و نظارت مستمر بر کلیه دستورالعمل‌های صادره، بخشنامه‌ها، قوانین و مقررات از جمله رعایت فاصله‌گذاری اجتماعی، طرح دورکاری بر اساس بخشنامه‌ها و همچنین الزام استفاده از ماسک در کلیه اماکن و سرویس‌های ایاب و ذهاب به طور مستمر انجام می‌شود.
