صف طویل بازندگان نفتی/ تا ۲۰۲۲ به افزایش قیمت دل نبندیم

زانا احمدی در گفت‌وگو با خبرنگار اقتصادی ایلنا، درباره تغییرات سرمایه‌گذاری در حوزه نفت و گاز اظهار داشت: در حال حاضر به دلیل تبعات و اثرات منفی پاندومی کرونا بر اقتصادهای جهانی و به خصوص در بخش تقاضای نفت‌خام و گاز طبیعی، سرمایه‌گذاری جهانی طبق گزارش آژانس بین‌المللی انرژی به یک سوم کاهش یافته است. پیش‌بینی می‌شود با توجه به عدم چشم‌انداز مثبت در خصوص از بین رفتن کووید 19 کاهش سرمایه‌گذاری جهانی تا سال 2022 ادامه داشته باشد. از طرفی موسسه رایستاد انرژی اعلام کرده که گسترش کووید19 موجب تعدیل شدید کارکنان و عرضه صنعت نفت و گاز و همچنین سقوط 30 میلیارد دلاری سرمایه‌گذاری در این صنعت شده است.

نفت و چالشی بنام سرمایه‌گذاری

وی افزود: موضوع مهم بعد نیاز صنعت نفت به حجم بالای سرمایه‌گذاری سالانه است که تعدیل آن ممکن است به میادین و زیرساخت‌های نفتی موجود صدمه بزند. این امر به نوبه خود می‌تواند به بروز وقفه‌های طولانی مدت بیانجامد و فقدان سرمایه‌گذاری به‌ویژه برای بخش انرژی چالش‌برانگیز خواهد بود.

انرژی هسته‌ای بازنده طلای سیاهِ ارزان

این تحلیلگر حوزه انرژی در ادامه با اشاره به تغییرات شکل تقاضای انرژی در پساکرونا گفت: موضوع مهم اینکه انرژی‌های تجدیدپذیر در حال حاضر به لحاظ فناوری قادر به رفع اکثریت نیازها در حوزه انرژی در سطح دنیا نیستند و حداقل تا 30 سال آینده انرژی‌های فسیلی بیشترین سهم در سبد انرژی کشورهای جهان خواهند داشت. وقتی قیمت نفت در سطح 25 دلار قرار داشت، زغال‌سنگ و انرژی هسته‌ای بازنده این رقابت بودند، چراکه هزینه تولید این دو گران‌تر است. این موضوع در خصوص تجدیدپذیرها نیز به دلیل اینکه گران‌تر هستند، صدق می‌کند و کشورهایی که به خاطر کرونا در وضعیت مالی بدی قرار دارند، احتمالاً از دادن یارانه به انرژی‌های تجدیدپذیر سر باز خواهند زد. 

نفت فعلا جای خود را به هیچ انرژی‌یی نمی‌دهد

وی ادامه داد: از طرف دیگر کاهش تقاضای مصرف برق و تعطیلی بسیاری از مشاغل دنیا به طور ویژه‌ای مصرف انرژی را تحت‌تأثیر قرار داده است. مثلا آیا وقتی بنزین ارزان است، کسی ماشین برقی می‌خرد؟ این مسئله اگر ادامه یابد و قیمت نفت در محدوده 40 دلار باشد، عمر استفاده از نفت احتمالاً طولانی‌تر خواهد شد. چرا وقتی سایر بخش‌های تولید انرژی گران‌تر هستند، همه فکر می‌کردند باید جایگزینی برای نفت پیدا شود؟ مسئله بعد، وضعیت جهان و بخش انرژی در دوران پسا کرونا است که بی‌شک روند تقاضا برای نفت را تحت‌تأثیر قرار می‌دهد. مطمئناً بسیاری از شرکت‌ها با ادامه کووید 19 به کارمندان خود اجازه می‌دهند که همچنان به دورکاری ادامه دهند. مردم کشورها نیز پس از پایان همه‌گیری از اینکه از حمل‌ونقل عمومی استفاده کنند، هراس دارند و در مقابل از خودروهای شخصی خود استفاده می‌کنند. میزان مصرف انرژی‌های فسیلی فعلاً بهبود نسبی داشته اما کاهش مصرف انرژی، طرح‌های آینده این حوزه را دستخوش تغییر و تحول خواهد کرد.

برندگان دیروز در صف بازنده‌ها

احمدی با اشاره به تفاوت دنیای انرژی قبل و بعد از کرونا خاطرنشان کرد: مهم‌ترین ساختار و تاثیر کووید19 در بخش انرژی میزان و الگوی مصرف انرژی مردم جهان است که تاثیرات اساسی را در حال حاضر بنا نهاده است. موضوع بعدی تغییرات در بازارهای انرژی است که می‌تواند برندگان دیروز بازارهای جهانی انرژی را به صف بازندگان هدایت کند که این موضوع نشان از تحولی بزرگ در بازار انرژی دارد. از آنجا که انرژی‌های فسیلی همچنان بالای 70 درصد انرژی مورد نیاز جهان را تأمین می‌کنند، بیشترین ضربه را نیز خواهند خورد. اگرچه در حالت خوشبینانه با بازگشت فعالیت‌ها تقاضا برای نفت هم افزایش می‌یابد، اما پیش‌بینی می‌شود تقاضا حداقل تا چند سال آینده به سطح تقاضای قبلی نرسد و بعید است در چند سال آینده بخش حمل‌ و نقل زمینی و هوایی، هتل‌داری و توریسم به حد سابق برگردد. موضوع فاصله اجتماعی سبک زندگی را تغییر می‌دهد و با این تغییر، تقاضا هم در حد پایین‌تری قرار می‌گیرد.

تا 2022 به افزایش قیمت نفت دل نبندیم

وی درباره زمان بازگشت قیمت‌ها به شرایط عادی تصریح کرد: واقعیت امر این است که تقاضا برای نفت وابسته به رشد اقتصادی است و همچنان تقاضای جهانی برای نفت با رشد فعالیت‌های اقتصادی رابطه تنگاتنگی دارد، از طرف دیگر عرضه و تقاضا نقش بسیار پررنگی بر قیمت نفت دارد. بر این اساس تا کووید19 پابرجا باشد، واکسن آن تولید نشود و یا روش‌های پیشگیری آن نهادینه نشود، نمی‌توان به بهبود رشد اقتصادی و احیای تقاضا دل بست و پیش‌بینی می‌شود این روال تا سال 2022 به طول بیانجامد.

تردید در طرح‌های توسعه‌ای خاورمیانه

این کارشناس بازار نفت در ادامه به شیوه جدید تولید و مناسبات انرژی در عصر بعد از کورنا اشاره و اظهار داشت: از آنجا که خسارت‌های اقتصادی فراگیر شدن ویروس کرونا برای تمامی کشورهای و در کل اقتصاد جهانی بسیار حایز اهمیت است، موضوع تحریم‌های اعمالی ایالات‌متحده نیز علیه بسیاری از کشورها موضوع را دوچندان کرده است. امروزه به دلیل کووید19 تولید نفت شیل آمریکا به صرفه نبوده و سرمایه‌گذاری در آن توجیهی ندارد. بسیاری از کشورهای تولیدکننده نفت به خصوص در خاورمیانه قسمت اعظم بودجه خود را برای پیشبرد طرح‌های توسعه‌ای و برنامه‌ریزی اقتصادی‌شان بکار می‌گیرند که در حال حاضر کل طرح‌ها نیز با کاهش قیمت نفت، دچار تردید و شکست شده است و به دلیل رکودی که در بیشتر صنایع مهم جهان ازجمله صنایع خودروسازی و حمل ‌و نقل رخ داده، میزان تقاضا برای نفت کاهش یافته است. در این میان مناسبات بخش انرژی دستخوش تغییراتی خواهد شد، اما تغییر ژئوپلیتیک انرژی بستگی به امتیازات و منافع سیاسی و اقتصادی آن و صد البته همکاری کشورها و ایجاد پیمان و ائتلاف جدید بین آنها دارد.