در گفتوگو با ایلنا مطرح شد:
مچگیری و رقابت سیاسی را کنار بگذاریم/ صادرات پتروشیمی جای گاز را نمیگیرد/ بازار ترکیه را از دست ندهیم/ هند را از چنگ امریکا بیرون بیاوریم
دبیر کل سابق سازمان صادرکننگان گاز گفت: باید به وزارت نفت اجازه دهیم که با سیاست رقابتی لازم این کار را مدیریت کند و حاشیهسازی سیاسی برای آن بوجود نیاوریم . این مطلب را نه برای امروز بلکه برای هر دولت دیگر حیاتی میدانم. وزارت خارجه هم باید به کمک نفت بیاید تا این بازار را نگه دارد. اینکه نگذاریم گاز صادر شود و بعد بگوییم پتروشیمی صادر میکنیم ناشی از رویکرد صفر و صدی است که نسبت به صادرات گاز و نفت وجود دارد و از جمله حرفهایی است که چندین دهه است بر سیاستگذاران ما فشار سیاسی آورده و ما را از حضور در بازارهای صادراتی گاز باز داشته است.
محمدحسین عادلی در گفتوگو با خبرنگار اقتصادی ایلنا، درباره سیاستهای گازی ترکیه چه در حوزه واردات و چه در زمینه توسعه واحدهای خطوط لوله برای صادرات اظهار داشت: برداشت من این است که ترکیه یک بازار صادراتی خوبی برای ایران محسوب میشود. ایران باید بازار صادراتی ترکیه را حتیالمقدور نگهدارد. این کشور زمانی به ترانزیت گاز ایران به اروپا و عوایدی که از آن میتوانست داشته باشد فکر میکرد، اما اکنون با استفاده از تحولاتی که در بازار گاز از نظر ژئوپلیتیک پیش آمده خود را بازیگر مهمی میشمارد و میخواهد از این وضعیت استفاده کند. رقابت بین روسیه و آمریکا بر سر بازار اروپا به آنکارا فرصت داد که با مسکو خط لوله ترکاستریم را اجرا کند و روسیه گاز خود را به ترکیه و اروپای شرقی صادر کند.
وی افزود: روابط رقابتگرایانه ترکیه با جمهوری آذربایجان که با حمایت آمریکا گسترش مییابد هم به ترکیه امکان انتخاب گزینههای دیگر را داده و با قطر هم رابطه گازی و ال.ان.جی پیدا کرده است. حتی از آمریکا هم ال.ان.جی میخرد. بنابراین ترکیه با 10-15 سال پیش تفاوت اساسی پیدا کرده است و ما باید این تفاوتها و تحولات را درک کنیم و بر مبنای آن سیاستگذاری کنیم. سیاستگذاری ما باید تابع رقابتهای بینالمللی باشد نه رقابتهای سیاسی داخلی و خردهگیری و مچگیریهای داخلی.
دبیر کل سابق سازمان صادرکننگان گاز تصریح کرد: ترکیه بر اساس مصالح خود منابع تهیه گاز خود را متنوع میکند و با استفاده از مزیت ترانزیتی سعی دارد هاب گاز ایجاد کند تا هم گاز مورد نیاز خود را تضمین کند و هم نقش منطقهای و بینالمللی پیدا کند و هم انرژی خود را به روش ارزانتر تهیه کند. در مقابل ما نیز باید به وزارت نفت اجازه دهیم که با سیاست رقابتی لازم این کار را مدیریت کند و حاشیهسازی سیاسی برای آن بوجود نیاوریم. این مطلب را نه برای امروز بلکه برای هر دولت دیگر حیاتی میدانم. وزارت خارجه هم باید به کمک نفت بیاید تا این بازار را نگه دارد. اینکه نگذاریم گاز صادر شود و بعد بگوییم پتروشیمی صادر میکنیم ناشی از رویکرد صفر و صدی است که نسبت به صادرات گاز و نفت وجود دارد و از جمله حرفهایی است که چندین دهه است بر سیاستگذاران ما فشار سیاسی آورده و ما را از حضور در بازارهای صادراتی گاز باز داشته است.
وی درباره موضوع صادرات گاز به هند نیز گفت: موضوع صادرات گاز به پاکستان و هند چند دهه است که مطرح است. اینجانب نیز در مقطعی در بخش مذاکرات بینالمللی آن با کمک دوستان وزارت نفت کمک میکردم. به نظر بنده این پروژه از ابتدا محصور در سیاستهای آمریکا بوده است. دولتهای پاکستان و هند همواره با تهدید و یا تشویقهای آمریکا برای عدم اجرای این پروژه روبرو بودهاند. هر زمان مذاکرات پیشرفت میکرد آمریکا با تهدید پاکستان و هند و یا با تشویق، آنها را وادار به عقبنشینی میکرد. البته اکنون آمریکا هم خود آمادگی عرضه ال.ان.جی دارد و هم همپیمان امریکا یعنی قطر این کار را کرده است.
این اقتصاددان تاکید کرد: به نظر من نباید دو بازار هند و پاکستان را فراموش کنیم و حتما باید با رقابت اقتصادی و با سیاست خارجی این بازارها را از چنگ آمریکا بیرون آوریم. زیرا با داشتن اینهمه ذخایر گازی و نزدیکی جغرافیایی حق ایران است که از سهم درخوری در این بازارها برخوردار باشد. مخصوصا بازار هند از مزایای زیادی برای ما برخودار خواهد بود و با توجه به روابط خوب تاریخی این کشور بهتر و بیشتر میتواند روی ایران حساب باز کند تا دیگر صادر کنندگان.