بنزین؛ پاشنه آشیل کشورهای مصرف‌کننده/ آیا جهان چشم به تانکرهای حمل سوخت ایران دوخته است؟

زانا احمدی در گفت‌وگو با خبرنگار اقتصادی ایلنا، درباره صادرات بنزین و پیام سیاسی آن در شرایط کنونی اظهار داشت: هر چند در طی ماه‌های اخیر پاندمی کرونا موجب کاهش تقاضای جهانی نفت و کاهش قیمت آن و حتی فرآورده‌های نفتی شده است اما در ونزوئلا موضوعی دیگری در جریان است. این کشور با بحران بنزین مواجه شده و مصرف داخلی در حالت طبیعی که پیش از این روزانه ۳۰۰ هزار بشکه بوده، در سال ۲۰۱۸ حدود ۱۷۰ هزار بشکه در روز به مردم تحویل داده شده که این رقم در ماه‌های اخیر به ۳۰ هزار بشکه سقوط کرده است. این کشور به دلیل تحریم‌های اعمالی ایالات متحده با کاهش شدید تولید نفت و فروش آن مواجه شده و عدم مبادلات تجاری و دریافت نکردن خدمات و قطعات ضربه سنگینی به پالایشگاه‌ها کشور وارد کرده است.

وی افزود: همچنین طی سال‌های اخیر خروج شرکت‌های به نام بین‌المللی، ونزوئلا را از دریافت خدمات نفتی محروم کرده است و کشوری که با سیاست قیمت دستوری و یارانه‌ای ارزان‌ترین بنزین جهان را به مردم خود عرضه می‌کرد. با شرایط حال حاضر به جایی رسیده که علیرغم کاهش قیمت جهانی بنزین مردم این کشور به دلیل جیره‌بندی مجبورند جهت گذران فعالیت‌های روزانه بیشترین بها را برای خرید این فرآورده در بازارهای سیاه بپردازند. در واقع کمک ایران به ونزوئلا در این شرایط که هر دو تحت تحریم‌های آمریکا هستند نشان از ائتلاف و هم‌پیمانی بین آنها در این روزهای سخت است.

کمبود بنزین؛ پاشنه آشیل کشورهای مصرف‌کننده

وی در ادامه گفت: واقع امر این است ائتلاف تحریم‌شدگان با اقدام شجاعانه ایران در صادرات به ونزوئلا در حال برجسته شدن است و این موضوع نقطه عطفی در سیاست خارجی کشور به شمار می‌رود چراکه اهداف ایالات متحده که برای تضعیف دو دولت ایران و ونزوئلا در نظر داشته را تحت‌الشعاع قرار داد. تغییر رویکرد ایران در شرایط کنونی سیاستمداران غربی را بهت زده کرده است. قطعاً گرانی و کمبود بنزین در همه کشورها تبعات سوء اجتماعی و فروپاشی اقتصادی را در پی خواهد داشت و آمریکا نیز از این موضوع به خوبی آگاهی داشته و با فشار تحریم‌ها بروی ونزوئلا قصد فروپاشی این کشور از طریق فشار مردم بر دولت را داشته که ایران با این اقدام خود این موضوع را بی‌تاثیر کرده است.

سوخت ایران؛ پاسخگوی نیاز اقصی نقاط جهان

این کارشناس بازار انرژی تصریح کرد: موضوع استفاده از پتروپالایشگاه‌ها و یا بحث ساخت پالایشگاه و سرمایه‌گذاری در سایر کشورها و موضوعاتی مشابه مدت زیادی است در کشور مطرح شده اما مورد توجه قرار نگرفته است. کشور ما طی سال‌های اخیر همزمان با بهره‌برداری از فازهای جدید پارس جنوبی و توسعه میادین غرب کارون در مسیر خودکفایی تولید فرآورده از طریق احداث و توسعه پالایشگاه‌های نفتی و گازی قرار گرفته و اکنون مازاد بنزین خود را به کشوری که به شدت نیازمند است از طریق تهاتری به فروش می‌رساند. ایران با فروش این محصول در آنسوی آب‌ها قطعاً به راحتی می‌تواند به کشورهای همسایه و نزدیک‌تر این صادرات و خدمات را ارائه دهد که در تجارت انرژی کشور تاثیر مهمی خواهد داشت.

یک ائتلاف و یک امتیاز سیاسی به نفع ایران

وی یادآور شد: موضوع داغی که هم اکنون در خصوص کشورهایی که تحت تحریم‌های آمریکا قرار دارند همین موضع ائتلاف بین کشورهاست تا تاثیر تحریم‌ها را بی اثر کنند. در واقع این موضوع یک امتیاز سیاسی و اقتصادی با منافع برد-برد برای کشورها است. ادامه این روند که ایران پیشگام آن شد، می‌تواند گامی برای تشکیل پیمان جدید بین کشورهایی باشد که با تحریم آمریکا مواجه شده‌اند.

دلار را دور زدیم

احمدی همچنین با اشاره به دلیل مخالفت‌های امریکا برای ارتباط تجاری و نفتی دو کشور خاطرنشان کرد: قطعاً پاسخ بی‌تاثیر شدن سیاست‌های آمریکا در قبال کشورهای تحت تحریم یکی از دلایل است و اینکه نزدیکی کشورهای تحت تحریم می‌تواند تا حد زیادی از نیازهای اقتصادی و فنی آنها را برطرف کند. حمل چند محموله فرآورده علیرغم وجود تحریم‌ها و مشکلاتی که کشورهای تحت‌تحریم با آن دست و پنجه نرم می‌کنند، حذف سوئیفت، دور زدن دلار و بی‌اثر جلوه دادن تحریم‎ها موضوعاتی است که خشم ایالات متحده را برانگیخته است.

تلاش برای بی‌نیاز کردن جهان از نفت ایران و ونزوئلا

وی با اشاره به کارشکنی‌های امریکا به دلیل از دست رفتن بازارهای صادراتی گفت: نوع نفتی که ونزوئلا به بازار عرضه می‌کند جزو سنگین‌ترین گریدهای نفتی جهان و ترش است و همانند ایران مشتریان خاص خود را دارد که به پالایشگاه‌های جنوبی آمریکا نیز پیش از این صادرات نفت داشته است. از سال 2017 به بعد ونزوئلا صادرات خود را به چین و هند افزایش داد اما آمریکا تلاش داشت با عرضه نفت خود و با استفاده از کمک عربستان و امارات بازارهای جهانی را از نیاز نفت ونزوئلا و ایران بی‌نیاز و سهم خود را افزایش دهد.

تحریم‌ها غول‌های نفتی آمریکا را هم دچار چالش کرد

این کارشناس حوزه انرژی توضیح داد: بازارهای هدف آمریکا مشخص است و ونزوئلا نیز دارای عظیم‌ترین ذخایر نفتی و فرآورش حدود 1.3 میلیون بشکه نفت است که به دلیل تحریم تولید آن به شدت افت کرده است. از منظر حضور غول‌های نفتی و گازی آمریکایی در توسعه میادین کشور ونزوئلا می‌توانست منافعی خوبی برای شرکت‌های امریکایی داشته باشد. اما دلیل اصلی آمریکا برای کارشکنی موضوع بی‌تاثیر شدن تحریم‌ها و فشارهای سیاسی و اقتصادی است که برای این کشور تدارک دیده بود.

حضور در آبراه‌های بین‌المللی با رادار روشن

وی تاکید کرد: کشتیرانی در آب‌های آزاد حق مشروع همه کشورهای جهان است و اقدام ایران از نظر حقوق بین‌الملل هیچ مشکلی ندارد و طبق قوانین جهانی و کشتیرانی کشور ایران حق دارد کالای خود را به منظور تجارت جهانی به مقاصد هدف از طریق آبراهه‌ها ارسال کند و روشن نگه داشتن سامانه‌های مکان‌یابی کشتی‌های حامل سوخت مؤید همین موضوع است.

احمدی ارسال کشتی‌های حامل بنزین به ونزوئلا را تغییر رویکرد کشور برخلاف سال‌های گذشته عنوان کرد و افزود: این اقدام امتیازات و منافع سیاسی- اقتصادی خوبی برای ما به همراه دارد اما تغییر ژئوپلیتیک انرژی بستگی به ادامه این روند و البته همکاری سایر کشورهای تحت تحریم آمریکا و ایجاد پیمان و ائتلاف جدید بین آنهاست.