دستکاری نرخ سود بانکی‌ خطرناک است/ بورس حبابی رشد می‌کند/ واگذاری بلوکی سهام رانت‌زا و ناجوانمردانه است

مرتضی سامتی در گفت وگو با خبرنگار اقتصادی ایلنا درباره احتمال کاهش نرخ سود بانکی در پی کاهش نرخ سود بین بانکی اظهار داشت: ارایه تسهیلات بین بانکی و کاهش نرخ سود آن سیاست مثبتی است که یکسری از بانک‌ها را از بحران اقتصادی توانست نجات دهد اما کاهش نرخ سود آن نمی‌تواند سیگنال موثری برای کاهش نرخ سود سپرده‌ها باشد.

وی با بیان اینکه کاهش نرخ سود بانکی را اقدام مثبتی نمی‌دانم چراکه یکبار تجربه شده و در این شرایط می‌تواند بازار را بسیار تحت شعاع قرار دهد، گفت: در سیستم بانکی کشورمان غولی خوابیده است که اگر بیدار شود با مشکلات بسیار زیادی مواجه خواهیم بود و به طور قطع نمی‌توان جلوی آن را گرفت مگر با یک سیاست مبتکرانه.  

سامتی افزود: الان شرایط خوبی برای تغییر نرخ سود بانکی نیست و هر گونه دستکاری بسیار خطرناک است.

این کارشناس اقتصادی ادامه داد: اگر نرخ سود بانکی کاهش یابد به دنبال آن شاهد خروج سپرده‌های بانکی خواهیم بود و نکته مهم این است که محل هدایت این نقدینگی کدام بازار خواهد بود.  

سامتی با اشاره به رشد سرمایه گذاری در بازار سرمایه گفت: در حال حاضر بازار سرمایه هم حالت تورمی پیدا کرده است. در مدت دو سال گذشته سرمایه‌های بسیار زیادی وارد این بازار شده است و قطعا این بازار باید به قدرت تولید بیشتری وصل شود تا جوابگوی این میزان سرمایه باشد.

این کارشناس اقتصادی با تاکید بر اینکه حجم فعالیت در بازار بورس ایران پویا نیست، ادامه داد: در حال حاضر بدون اینکه عرضه گسترده‌ای در بازار وجود داشته باشد همان سهام‌ها قیمت‌شان هر روز بالاتر می رود این در حالی است که در شرایط استاندارد بورس در این وضعیت باید به تولید بیشتر وصل شود.  

وی افزود: در شرایط فعلی اگر نرخ سود سپرده‌ها کاهش یابد، به طور قطع این نقدینگی از بانک‌ها خارج می‌شود و اگر به سمت بازار بورس هدایت شود اتفاقا این بازار را حبابی خواهد کرد. البته در حال حاضر هم بورس حبابی است. هر چند یکسری از شرکت‌ها وارد بورس می شوند و سهام عرضه می کنند اما ورود این شرکت ها به بازار و عرضه سهام انها به اندازه ورود  پول نبوده و نیست.  

سامتی گفت: در این دو سال حجم پول بسیار زیادی وارد بورس شده و قیمت سهام را افزایش داده، چراکه متقاضی برای خرید سهام زیاد شده است. اگر قدرت تولید در این شرکت‌ها بالا می‌رفت و عرضه سهام بیشتری انجام می‌شد، می‌توان روند بازار را طبیعی خواند اما بررسی میزان عرضه سهامی که در شرکت‌ها در دو سال گذشته وارد بورس شده و میزان پولی که وارد بازار شده نشان می‌دهد که این دو تناسبی با هم ندارند و بازار در شرایط حبابی قرار دارد.

این کارشناس اقتصادی درباره سیاست تغییر واگذاری‌ها از واگذایر بلوکی به واگذاری از طریق صندوق های معامله پذیر و ETF اظهار داشت: همواره احتمال اینکه که واگذاری سهام به صورت بلوکی همراه با رانت باشد، وجود داشته و دارد. معتقدم واگذاری بلوکی برای سهام شرکت‌های بزرگ تفکرات رانتی دارد و در این روند قدرت انحصاری را از فردی از به فرد دیگر و یا از یک بخش دولتی به یک شرکت خصوصی مشخص شده واگذار می کنند.

وی با بیان اینکه واگذاری سهام به صورت بلوکی بسیار ناجوانمردانه است، گفت: این حق مردم است که بتوانند  سهام یک شرکت را خریداری کنند نه اینکه سازمان و شرکت‌های بسیار قوی خریدار باشند که به وسیله همان قدرت در بازار بورس حباب سازی کنند.

سامتی تاکید کرد: در عرضه بلوکی قدرت به سازمان‌ها و شرکت‌هایی داده می‌شود که قدرت مالی دارند و در بازار سهام به راحتی می‌توانند پول مردم را از طریق حباب سازی به سمت خود جذب کنند. بنابراین اگر واگذاری‌ها از حالت بلوکی خارج شود به نفع اصلاح بازار بورس خواهد بود.