یک کارشناس حوزه انرژی در گفت‌وگو با ایلنا مطرح کرد:
شیوع بیکاری در نفتی‌های امریکا/ چین در روزهای پرتلاطم چه می‌کند؟
یک کارشناس حوزه انرژی گفت: روزهای پرتلاطم بازار نفت و نوسانات اخیر قیمت آن حکایت از شکل‌گیری ژئوپلیتیک جدید در بازار جهانی انرژی دارد.
زانا احمدی در گفت‌وگو با خبرنگار اقتصادی ایلنا، درباره پیش بینی‌ها از نفت 10 دلاری و شرایطی که برای بازار نفت پیش خواهد آمد، اظهار داشت: عدم تعادل عرضه و تقاضای نفت در بازار جهانی موجب شد، نیمه دوم سال 2019 با کاهش شدید رشد اقتصادی جهان آغاز شود و با شیوع ویروس کرونا در سال جدید و در ادامه جنگ قیمتی، نفت ابعاد گسترده‌ای به خود گرفت. حال چنانچه کشورهای عضو اوپک پلاس و حتی آمریکای لاتین افزایش تولید داشته باشند، قطعاً نفت می‌تواند به زیر 20 دلار نیز سقوط کند، اما چند موضوع مطرح وجود دارد اینکه آیا آمریکای شمالی و تولیدکنندگان شیل و البته سیاست‌های ترامپ اجازه این اتفاق را خواهند داد؟ آیا عربستان و روسیه و دیگر اعضای اوپک پلاس که منافع بسیاری از قیمت‌های نفتی می‌برند به این بازی تن در خواهند داد؟ علاوه بر موارد فوق کشورهای آفریقایی همانند الجزایر، آنگولا و نیجریه به شدت به منظور مبارزه با کرونا با درآمدهای نفتی احتیاج دارند و البته سهم آنها در بازار هم از دست رفته است و ممکن است نتوانند بسرعت جایگاه قبلی خود را به دست بیاورند. همچنین نباید از سایر تبعات این قیمت نفتی چشم‌پوشی کرد که کاهش چشمگیر مصرف سوخت هواپیما و تعطیلی شماری از پالایشگاه‌ها نمونه‌هایی از دلیل کاهش تقاضا است.
آیا جهان انرژی ژئوپلیتیک جدیدی را تجربه می‌کند؟
وی افزود: چنانچه سیر تحولات تاریخی قیمت نفت را بررسی کنیم می‌توان گفت قیمت‌های چند وقت اخیر با توجه به افت‌های شدید بی‌سابقه نبوده است، اما در 15 سال گذشته به جز دو مورد یکی بحران مالی در سال 2008 و دیگری افت قیمت نفت در سال 2014 تقریباً با قیمت‌های بالاتری مواجه بودیم و قیمت‌های امروز را می‌توان در این بازه کم سابقه دانست. با بررسی دلایلی که موجب سقوط قیمت نفت شده است، به نظر می‌رسد روزهای پرتلاطم بازار نفت و نوسانات اخیر قیمت آن حکایت از شکل‌گیری ژئوپلیتیک جدید در بازار جهانی انرژی دارد.
اهداف کرملین مشخص نیست
این کارشناس حوزه انرژی در ارزیابی نقش آمریکا، روسیه و عربستان در شکل گیری اوضاع جدید در بازار نفت گفت: در حال حاضر کرملین و ریاض بازیگران اصلی جنگ قیمتی محسوب می‌شوند و به نوعی اهداف آنها و به خصوص کرملین مشخص نیست و تنها هدف مشترک آنها در این بازه موضوع زمین‌گیر کردن نفت شیل و چناچه افزایش تولید آنها مطرح و عملی شود برگرداندن سهم خود از بازار نفت جهان است.
شیوع بیکاری در نفتی‌های امریکا
وی تصریح کرد: در واقع ادامه کاهش قیمت جهانی نفت، تولید بخش اعظم نفت شیل را متوقف کرده که این موضوع به نفع روسیه خواهد بود. پیش از این افزایش تولید نفت شیل باعث شد تا ایالات متحده واردات نفت خود از عربستان را نیز کاهش دهد. با تداوم این روند چنانچه تولید نفت شیل اقتصادی نباشد این موضوع به معنی کاهش میزان تولید نفت آمریکا و البته افزایش واردات نفتی و بیکاری بسیاری از کارمندان و کارگران در صنعت نفت این کشور است.
یک خبر بد برای ترامپ
احمدی ادامه داد: با توجه به رشد اقتصادی آمریکا در دوران ریاست‌جمهوری ترامپ، موضوع کاهش تولید نفت شیل و تعطیلی صنایع وابسته به این نفت خبر خوبی برای دولت آن نخواهد بود. از طرف دیگر میزان اتکای عربستان به بودجه نفتی نیز موقعیت بن‌سلمان را تحت‌الشعاع قرار خواهد داد و روسیه به دلیل وابستگی کمتر در این قیمت‌ها ایمن‌تر خواهد بود. بر این اساس هرگونه بحران اقتصادی در کنار تاثیر روزافزون ویروس کرونا بر اقتصاد عربستان و امریکا خطر جدی برای دولت‌های آنان به شمار می‌رود.
چشم بادامی‌ها؛ همیشه فرصت طلب
وی درباره پیام خرید نفت چین از امریکا نیز گفت: با توجه با پشت سر گذاشتن بحران کرونا و بازگشت صنایع انرژی‌بر، کشور چین از این فرصت استفاده کرده و نفت ارزان را خریداری و ذخایر استراتژیک خود را پر می‌کند. البته اطلاعات دقیقی از ذخایر در دست نیست.
این کارشناس حوزه انرژی خاطرنشان کرد: در صنعت نفت دو تعریف از ذخایر وجود دارد که یکی استراتژیک و دیگری تجاری نامیده می‌شود. ذخایر تجاری به ذخایری گفته می شود که برای خوراک روزانه صنایع پالایشی، پایانه‌های نفتی و یا حتی نیروگاه‌ها ذخیره شده باشد. اما ذخایر استراتژیک ذخایری است که به منظور تامین نیاز به دلیل مقابله با اثرات تغییر در میزان عرضه و تقاضای جهانی نفت باشد. برخی دولت‌ها خود اقدام به ذخیره نفت خام و برخی دیگر تولیدکنندگان نفت و حتی پالایشگاه‌ها را مجبور به نگهداری ذخایر بیشتر برای مواقع اضطراری می‌کنند. در سال ۲۰۱۴ نیز با سقوط قیمت نفت بسیاری از کشورها به پُر کردن ذخایر استراتژیک خود اقدام کردند و البته این روند در کشور چین مشهودتر بود، این کشور در آن سال‌ها رشد اقتصادی خود را بسیار پایین اعلام کرد اما همچنان به واردات نفت ارزان ادامه داد و در اوایل سال 2015 قیمت نفت به دلیل بهبود تقاضا احیا شد. و آنچه در ابهام است اینکه آیا چین هم به یکی از بازیگران اصلی رکود بازار به دلایل منافعی که می‌برد اضافه می‌شود؟
اوپک‌پلاس سرور نفت خواهد شد؟
وی در ادامه به ارزیابی آینده اوپک پرداخت و گفت: یکصد و هفتاد و هشتمین جلسه اوپک در حالی به کار خود پایان داد که به زعم بسیای از کارشناسان و حتی وزرای نفت کشورها یکی از بدترین جلسات اوپک بوده و اعضای اوپک و روسیه نتوانستند در مورد میزان کاهش تولید نفت به توافق برسند. به نظر می‌رسد نوسانات قیمت جهانی نفت در ماه‌های آتی نمایانگر میزان و دامنه تاثیر اوپک پلاس بر بازار خواهد بود. چنانچه به وقت مناسب با تصمیم اوپک پلاس، بازار واکنش مهمی از خود نشان ندهد، می‌توان موضوع تغییر و تحولات ساختاری بازار را جدی تلقی کرد.
احمدی یادآور شد: ماه‌های آینده برای اوپک پلاس و البته آمریکا مهم و حیاتی است. چنانچه اوپک پلاس نتواند بر سر سیاست واحد کاهش تولید البته به وقت مناسب به توافق برسد باید شاهد کاهش تاثیر خود در معادلات بازار جهانی انرژی باشد. با این روند تضعیف اوپک پلاس به نفع سایر رقبا در بازار جهانی نفت است.
بهم ریختگی توئیتریِ بازار؛ در عرض چند ساعت
وی درباره احتمال تشکیل سازمانی غیر از اوپک در شرایط کنونی نفت بیان کرد: واقعیت امر این است که اوپک واقعی مرده است آنهم به دلیل اختلافات داخلی بین اعضا و علی الخصوص گوش بفرمانی عربستان و امارات از سیاست‌های یکجانبه آمریکا است. نمونه واقعی، موضوع توئیت‌های رئیس جمهور امریکا و تاثیر آن پس از چند ساعت بر بازار جهانی نفت است. موضوع بعدی تاثیر پذیری اوپک از اعضای خارج از آن یعنی کشور روسیه است. مهر تایید این موضوع نیز همین اتفاقی است که تا روسیه به درخواست اوپک در جلسه پیشین جواب منفی داد سایر اعضا تصمیمی اتخاذ نکردند و بازار نفت به شدت افت پیدا کرد و البته نباید فراموش کرد که سیاست‌های پشت پرده جنگ قیمتی نیز مطرح است.
جنگ منافع اوپک‌پلاس و ایالات متحده
این کارشناس بازار نفت تاکید کرد: بر این اساس می‌توان گفت که اوپک ماهیت نخستین خود را از دست داده و تغییرات بنیادین بسیار مهمی را از سر گذرانده است، اما هنوز بقای آن تهدید نشده است و با شرایط کنونی اوپکی که به عنوان اوپک‌پلاس می‌شناسیم به دلیل برخی منافع مشترک به فعالیت خود ادامه خواهد داد، ضمن اینکه باید گفت اتحاد اوپک پلاس با امریکا جهت ایجاد منافع مشترک نیز بسیار سخت است، زیرا میادین شمال امریکا در گرو بخش خصوصی، اما اعضای اوپک پلاس در بخش دولتی تصمیم‌گیر افزایش و یا کاهش تولید کشور خود هستند.
