سدسازی برای ذخیره آبی که وجود ندارد

محمد درویش در گفت‌وگو با ایلنا، در نقد پروژه‌های سدسازی اظهار داشت: طبق گفته چیت‌چیان وزیر سابق نیرو ما در سدسازی افراط کرده‌ایم، او گفته بود به جای اینکه برای 47.6 میلیارد متر مکعب مخزن بسازیم بیش از 30 میلیارد متر مکعب بیشتر از این میزان هم مخزن و یا سد ساختیم و یا در حال ساختیم و این در حالی است که آبی پشت این سدها جمع نخواهد شد، اصلا چنین ظرفیتی در رودخانه‌های کشور وجود ندارد.

وی با بیان اینکه غلبه تفکر سازه‌ای برای تداوم بیزینس برخی‌ها است، افزود: اگر ظرفیت سدسازی کشور به پایان رسیده چه دلیلی دارد که 5 برابر بودجه سازمان محیط زیست را فقط برای مطالعه و یا اجرای سدسازی در نظر بگیریم؟ چرا به سمت این نمی‌رویم که ضریب هرزآب در حوضه‌های بالادست را کاهش دهیم؟ چرا این اعتبار را برای بازگرداندن تاب‌آوری پوشش‌های گیاهی هزینه نمی‌کنیم و اجازه می‌دهیم جنگل‌ها و مراتع تخریب شوند؟ چرا این پول را برای بازچرخانی آب صرف نمی‌کنیم؟ چرا تلاش نمی‌کنیم به جای تامین برق از طریق سدهای برقابی از انرژی خورشیدی و بادی استفاده شود؟ اینها پرسش‌های اساسی است که نشان می‌دهد جهت‌گیری راهبردی در بودجه 99 درست انتخاب نشده است.

این کارشناس محیط زیست تصریح کرد: مطابق آمار وزارت نیرو 30 درصد منابع آب شرب کشور قبل از رسیدن به دست مصرف کننده تلف می‌شود که این تلف شدن یا به خاطر فرسودگی لوله‌ها و یا بخاطر مشکلات دیگر فنی و اجرایی است. آیا بهتر نیست به جای اینکه منابع جدید آب شرب تعریف کنیم، سدهای بیشتر بسازیم و طرح‌های انتقال آب اجرا کنیم، اجازه ندهیم این 30 درصد آب هدر برود؟ اکنون ضایعات بخش کشاورزی چند برابر استاندارد است و سبب شده سالانه میلیاردها متر مکعب آب به این بخش برود، اما چون تکنیک‌های حمل و دپو غلط است و به اندازه کافی سردخانه نداریم این محصولات به ضایعات تبدیل می‌شود و عملا به دست مصرف‌کننده نمی‌رسد. آیا بهتر نیست به جای اینکه آب بیشتری به کشاورزی برسانیم، کاری کنیم کشاورزی ارتقای نرم‌افزاری یافته و ضایعات کاهش یابد؟

وی تاکید کرد: اگر می‌خواهیم آب کافی برای ایران تامین کنیم به جای اینکه سدهای بیشتر احداث و طرح‌های انتقال آب اجرا کنیم سراغ مدیریت مصرف، طرح‌های بازچرخانی آب، ساخت تصفیه‌خانه‌ها برویم و ارزش افزوده را در بخش‌های کشاورزی، صنعت و شرب افزایش دهیم.

درویش درباره مخاطرات اجرای سدهای لاستیکی نیز گفت: سدهای لاستیکی همان خطرات و همان تخریب‌های سدهای دیگر و یا شاید بیشتر را دارند. چون فرآیند ساخت‌شان سریع‌تر است، جنگل‌ها و مراتع را نابود می‌کنند و نظام هیدرولوژیکی را بهم می‌زنند. در شمال کشور ساخت سد یک جنایت است به این دلیل که رویش‌گاه‌های ارزشمند و بی‌رقیب را در هیرکانی نابود می‌کنیم، در شمال کشور براحتی می‌توانیم با مدیریت مصرف، کاهش ضایعات و ایجاد تصفیه‌خانه آب لازم را برای بخش شرب کشاورزی و صنعت تامین کنیم، ما در شمال کشور با کمبود آب روبرو نیستیم، با هدررفت آب روبرو هستیم، تاسف‌آور است که همچنان در این منطقه طرح‌های سدسازی اجرا می‌شود.

به گزارش ایلنا، بر اساس برآوردهای صورت گرفته بیش از 1900 میلیارد تومان برای ساخت یا مطالعه سدهای جدید در کشور در بودجه 99 پیش‌بینی شده است. بخشی از این سدها قرار است در محدوده جنگل‌های هیرکانی شمال کشور ساخته شود.