چهار مزیت افزایش قیمت بنزین؛ از کاهش آلودگی هوا تا توسعه تکنولوژی‌های کم‌مصرف

علی اکبر نیکواقبال در گفت‌وگو با ایلنا در مورد پیامدهای افزایش قیمت بنزین گفـت: نخست باید مزایا، پیامدها و عواقب افزایش بنزین را در ایران مرور کنیم و در نهایت ببینیم با بررسی تجربه چندین دهه گذشته و بررسی شرایط موجود آیا افزایش قیمت حامل‌های انرژی قابل توجیه است. نخستین مزیت افزایش قیمت بنزین این است که با افزایش قیمت بنزین تقاضا برای بنزین کاهش می‌یابد مگر آنکه تقاضا را با کشش فرض نمائیم.

نیکواقبال ادامه داد: کم کشش یا بی‌کشش بودن تقاضا بیانگر آن است که تقاضا کاهش چندانی نخواهد داشت و در این صورت مبالغ هنگفتی به صندوق دولت سرازیر و درآمدهای اضافه‌ای را برای دولت فراهم می‌کند. مشابه این وضعیت را در گذشته تاریخی ایران داشته‌ایم. محاسبه میزان افزایش درآمد دولت به سهولت قابل برآورد و محاسبه می@باشد.

وی گفت: در مزیت دوم؛ افزایش قیمت بنزین میزان بی‌بند و باری مصرف کنندگان را کاهش و علا‌وه بر کاهش آلودگی هوا موجب می‌شود تا تدابیری جهت صرفه جوئی در مصرف به اجرا گذاشته شود مانند استفاده از مترو، دوچرخه یا پیاده روی و یا صرفه جوئی در انواع مسافرت‌های سرگرم کننده یا عدم رعایت نزدیکترین راه به مقصد و در نهایت تعویض به موقع ابزار کاهش دهنده مصرف بنزین (فیلتر، شمع و ...) و سایر تنظیمات مورد نیاز. این امر در کوتاه و طویل المدت موجبات جلوگیری از کاهش بیشتر ذخایر نفتی ما را فراهم می‌آورد.

نیکو اقبال ادامه داد: همچنین قیمت بسیار پائین بنزین در ایران در مقایسه با فوب خلیج فارس و یا قیمت‌های بسیار بالای بین المللی‌، بازارهای بسیار گرم و سودآوری را برای قاچاق فراهم کرده که مصائب و عواقب آن برای اقتصاد، جامعه، فرهنگ و اخلاقیات کشور بسیار تعیین کننده است. بسیاری از مزایای افزایش قیمت بنزین و یا نزدیک شدن آن به قیمت های بین المللی ناشی از ضررهای سنگینی است  که پائین نگه داشتن قیمت بنزین به اقتصاد و صنایع کشور وارد می نماید.

استاد اقتصاد دانشگاه تهران در توضیح مزیت چهارم گفت: قیمت پائین نفت و بنزین در داخل کشور موجب مزیت یافتن صنایع و تولیدات مبتنی بر مصرف نفت و بنزین و جلوگیری از توسعه و تکامل تکنولوژی‌های کم مصرف انرژی و صرفه جوئی ‌کننده در مصرف نفت و بنزین می‌شود مانند تولید خودروهای کم مصرف بنزین در سطح جهانی ( ۴ لیتر در ۱۰۰ کیلو متر و یا رشد خودروهای هیبریدی و  برقی در سطح جهانی). در حقیقت مهمترین علت عقب افتادگی سطح تکنولوژی صنعتی ایران در مقایسه با سطوح روز فناوری جهانی ناشی از عدم رعایت قواعد اقتصادی و تثبیت، تداوم و رشد زیرساخت‌های ناکارآمد مانند دیوانسالاری طی دهه‌های گذشته است.