یک کارشناس حوزه محیط زیست مطرح کرد؛
مقابله به مثل ترکیه در برابر نفتی‌ها با آناتولی و گاپ
یک کارشناس محیط زیست گفت: از نظر پدافند غیر عامل اگر سدهایی که در گاپ ساخته شده و ۶۲۰ میلیارد متر مکعب مخزن دارد، مورد حمله تروریستی و بمباران قرار گیرد شهرهای بزرگی در سوریه و عراق برای همیشه از حیز انتفاع خارج می‌شوند و حتی تا بصره تخریب گسترده بوجود می‌آید.
محمد درویش در گفت‌وگو با خبرنگار اقتصادی ایلنا، درباره تاثیر ساخت سد ایلیسو توسط ترکیه بر منطقه اظهار داشت: ترکیه یک سوم ایران وسعت و برابر با ایران جمعیت دارد، اکنون 240 میلیارد متر مکعب آب قابل استحصال دارد که بیش از 2 برابر آبی است که در ایران وجود دارد، بنابراین این کشور به هیچ وجه در درازمدت مشکلی به نام کمبود آب ندارد، اما در صدد است با استفاده از پروژه‌هایی به نام آناتولی جنوبی و گاپ از آب به عنوان اهرم و قدرت سیاسی بیشتر در منطقه بهره ببرد.
وی افزود: ترکیه طرح‌های درازمدتی برای انتقال آب به مدیترانه شرقی و رساندن آب به قبرس دارد تا بتواند بخش ترک نشین قبرس را همچنان تحت قیمومت و نفوذ خود قرار دهد، همچنین به دنبال فرستادن و فروش آب به اسرائیل است.
درویش ادامه داد: ترکیه اعلام کرده آب را در اختیار کشورهای دیگر مثل عربستان سعودی هم قرار می‌دهد، همان استفاده‌ای که در دهه 1970 میلادی کشورهای نفت‌خیز منطقه خاورمیانه با ابزار نفت کردند، یعنی اکنون ترکیه به آب بعنوان کالای اقتصادی و نه زیستی نگاه می‌کند.
این کارشناس محیط زیست تصریح کرد: حتی وقتی نوری المالکی نخست وزیر وقت عراق از ترکیه خواست حقابه دجله و فرات را به همان میزان قبلی یعنی 750 متر مکعب در ثانیه افزایش دهد، مقامات ترک پاسخ دادند که مگر شما منابع نفتی‌تان را با ما به اشتراک می‌گذارید که ما منابع آبی‌مان را با شما شریک شویم؟
وی در ادامه با بیان اینکه حقابه دو کشور عراق و سوریه از دجله و فرات 750 متر بر ثانیه بوده که اکنون به 250 متر بر ثانیه رسیده است، اظهار داشت: در محیط زیست، اصلی بنام اثر پروانه‌ای وجود دارد که بر اساس آن نمی‌توان بخشی از اکوسیستم را تغییر داد، بدون اینکه منتظر یک سیلی سخت‌تر نباشیم. از نظر پدافند غیر عامل اگر سدهایی که در گاپ ساخته شده و 620 میلیارد متر مکعب مخزن دارد، مورد حمله تروریستی و بمباران قرار گیرد شهرهای بزرگی در سوریه و عراق برای همیشه از حیز انتفاع خارج می‌شوند و حتی تا بصره تخریب گسترده به وجود می‌آید، همه اینها نشان می‌دهد ناخواسته منطقه را به سمت ناامنی و ناپایداری سوق می‌دهیم.
وی خاطرنشان کرد: متاسفانه هیچ‌کدام از کشورهای منطقه نه ایران و نه عراق و سوریه نتوانستند جلوی بلندپروازی‌های دولت ترکیه را بگیرند. خود این کشورها دقیقا همین بلایی را بر سر منابع آبی آوردند که ترکیه آورد. سوریه سد بزرگ اسد را اجرا کرده که به اندازه ایلیسو است. عراق هم نهر پنجم را اجرا کرده و مسیر دجله و فرات را تغییر داده که در خشک شدن هورالعظیم تاثیر زیادی داشت.
درویش تاکید کرد: دولت‌هایی که خود ناقض این قوانین هستند، هرگز نمی‌توانند معترض دولت ترکیه باشند و این بی‌اخلاقی دامن همه را گرفته و مثل تراژدی منابع مشترک گرت هاردین، هر کشوری که زور و قلدری بیشتری دارد از این نمد برای خود کلاه می‌بافد. اکنون دولت عراق و سوریه در ضعیف‌ترین وضعیت خود قرار دارند و دولت ترکیه بیشترین ساخت و سازها را می‌کند.
وی یادآور شد: اقدام ترکیه بابت احداث سد علاوه بر ایجاد ناامنی به جریانات خشونت طلب نیز کمک می‌کند همان طور که برای اولین بار در فرودگاه آتاتورک آنکارا عملیات تروریستی انجام شد که همه ناشی از تخریب شتابناک سرزمین است.
این کارشناس حوزه محیط زیست گفت: ترکیه با این اقدامات در صدد است به ابرقدرت منطقه تبدیل شود و در معادلات سیاسی وزن بیشتری داشته باشد و در رقابتی که با عربستان دارد به عنوان رهبر جهان اسلام معرفی شود اما تاکنون منجر به تشکیل جریانات خشونت طلبانه شده است.
درویش با اشاره به دیپلماسی ایران در قبال پروژه سدسازی در ترکیه گفت: ایران در این زمینه دیپلماسی ندارد و فقط سکوت کرده است.
وی درباره امکان شکایت نیز گفت: طبق قوانین حوضه‌های آبریز مشترک، هیچ کشوری حق ندارد از منابع آبی کشور دیگر استفاده کند به نحوی که برای مردم پایین دست مشکلات معیشتی ایجاد شود، بنابراین امکان شکایت وجود دارد.
این کارشناس حوزه محیط زیست خاطرنشان کرد: اکنون مهمترین سیاست این است که کشورها دور یک میز بنشینند و همه مطابق قوانین بین‌المللی عمل کرده و حقابه پایین دست را حفظ کنند و اجازه ندهند به بهانه نفع شخصی بیشتر منافع درازمدت منطقه به خطر بیفتد. همه این 4 کشور باید تعهد بدهند به قوانین بین المللی متعهد می‌مانند و پای منافع سرزمینی مشترک از منافع شخصی بگذرند.
