رئیس موسسه تحقیقات علوم شیلاتی کشور:
اهمیت حفاظت از گونههای در معرض خطر آبزیان، کمتر از یوزپلنگ نیست
رئیس موسسه تحقیقات علوم شیلاتی کشور گفت: اگرچه اهمیت حفاظت از گونههای در معرض خطر آبزی نسبت به خطر انقراض حیوانی مانند یوزپلنگ، کمتر نیست، اما اطلاع عمومی نسبت به این موضوع بسیار پایین است.
رئیس موسسه تحقیقات علوم شیلاتی کشور در گفتوگو با خبرنگار ایلنا به مناسبت "روز جهانی تنوع زیستی"، با اشاره به تنوع بیشمار گونههای آبزی در جهان گفت: حفظ تنوع زیستی در گونههای مختلف از جمله آبزیان از اهمیت بالایی برخوردار است، اما آگاهی عمومی نسبت به حفاظت از گونههای آبزی، در مقایسه با جانوران و گیاهان، بسیار کمتر است.
محمد پورکاظمی، درباره دلایل این موضوع افزود: گستردگی پهنههای آبی، پراکنش آبزیان در ستون و کف آب، نامشهود بودن آنها و تاثیر عوامل مختلف جوی، زیستی و غیرزیستی، نسبی بودن برآورد ذخایر ماهیان و مشخص کردن آنها بر اساس آمار صید، نیاز به فراهم آوردن شرایط خاص فیزیکی و تجهیزات پرورشی مانند استخر، پمپ آب و غیره برای نگهداری ذخایر ژنتیکی ماهیان و وابستگی تکثیر اغلب ماهیان به ذخایر وحشی و نیاز به امکانات تکثیر از مهمترین دلایل کمبود آگاهی به شمار میرود.
به گفته وی، دست کم 284 گونه گیاه آبزی، 200 گونه سخت پوست، 600 گونه نرمتن، 21 گونه مرجان، 22 گونه خارپوست و نیز تعداد بیشماری از کرمهای دریایی در کشور وجود دارد. ضمن اینکه 95 گونه بومی در ماهیان شناسایی شده که 47 درصد آن را کپورماهیان تشکیل میدهند.
پورکاظمی با بیان اینکه آلودگیهای دریایی یکی از سرچشمههای آسیب به تنوع گونهای است، عنوان کرد: کشتیهای نفتکشی که در آبهای جنوبی و شمالی تردد دارند، با دریافت آب توازن در یک منطقه و تخلیه آن در منطقهای بسیار دورتر از مبدا، میتوانند گونههای غیربومی و بعضا مهاجم را جابجا کنند که به مرور تعادل اکوسیستم دریایی را به هم میزند. از جمله این گونهها میتوان شانه دار را نام برد که طی سالهای اخیر موجب کاهش 88 درصدی کیلکای آنچوی و افزایش کیلکای معمولی شده است.
رئیس موسسه تحقیقات علوم شیلاتی کشور در بخش دیگری از سخنان خود در ارتباط با دستاوردهای این موسسه در حفظ ذخایر میگو بیان کرد: برآورد ذخایر میگو، ابداع و بنیانگذاری سیستم جمع آوری آمار صید میگو و فعالیتهای اقتصادی، ارائه راهکارهای توسعه پایدار صیادی میگوی دریایی، استانداردسازی ادوات صید، بررسی و ارائه راهکار برای مدیریت گونههای اقتصادی، شناسایی کانون های آلاینده و مغذی در استانهای جنوبی کشور و پایش و شناسایی عوامل زیستی و غیرزیستی در اکوسیستم های آبی از مهمترین دستاوردهای محققان علوم شیلاتی کشور در زیربخش میگو است.
وی ادامه داد: یکی از ماموریتهای اصلی موسسه تحقیقات علوم شیلاتی کشور، مدیریت ذخایر ژنتیکی و تنوع زیستی آبزیان به شمار می رود که اقدامات موثری نیز در این زمینه صورت گرفته است. به عبارتی تشکیل بانکهای آبزیان مانند بانک ژن زنده، بانک اسپرم، بانک بافت و DNA از جمله این اقدامات به شمار میرود. در حال حاضر ماهیانی مانند کپور، گطان، کلمه، سس و آزاد در این مجموعه گنجانده شدهاند.
پورکاظمی در پایان در رابطه با اقداماتی که باید در زمینه حفاظت از ذخایر ژنتیکی آبزیان انجام شود، گفت: ایجاد کارگروه تقسیم بندی شده بر حسب مناطق جغرافیایی با مشارکت علاقه مندان، پایش متمرکز و سراسری در آب های کشور که نیازمند به روزرسانی داده ها بوده و کار مشترک بین کلیه نهادهای دولتی و خصوصی را می طلبد، احیای برخی از گونههای در معرض انقراض و مشارکت در سرمایه گذاری مربوط به تهیه زیرساخت ها و تجهیزات اختصاصی بانک های ژن و پرهیز از موازی کاری از اقدامات اثربخشی است که در مقوله تنوع زیستی بسیار موثر خواهد بود.