قطعی آب و برق فقط در سه درصد روستاهای سیل‌زده باقی مانده است/ عزم جدی برای آزادسازی حریم و بستر رودخانه‌ها
وزیر نیرو گفت: در حال حاضر تنها 1.5 درصد روستاهای سیل‌زده با مشکل قطعی آب و 1.5 درصد روستاهای سیل‌زده با قطعی برق مواجه هستند.
به گزارش ایلنا از وزارت نیرو، رضا اردکانیان با تاکید بر اینکه شدت، مدت و وسعت بارندگی‌های اخیر موجب بروز سیلاب‌های شدید در کشور شده است، ادامه داد: این سیلاب‌ها به لحاظ وسعت حدود 23 استان کشور را درگیر کرده بود که از این حیث بسیار بی‌نظیر بوده است.
وی یادآور شد: نیمه نخست فروردین‌ماه سال گذشته تنها سه میلمیتر بارندگی در کشور به ثبت رسیده بود که این رقم در نیمه فروردین‌ماه سال جاری بیش از 57 میلیمتر بوده است. به تعبیری بارندگی‌های نیمه فرودین‌ماه امسال 19 برابر مدت مشابه سال گذشته و حدود سه برابر میانگین بلندمدت بوده است که از این حیث شدت بارندگی‌های اخیر در کشور نیز بی‌نظیر بوده است.
وزیر نیرو افزود: افزایش بی‌سابقه بارندگی‌ها در کشور موجب شده است تا میزان نزولات سال آبی جاری حدود 174 درصد نسبت به مدت مشابه سال گذشته و 45 درصد نسبت به میانگین پنجاه ساله افزایش داشته باشد که عمده این بارندگی‌ها مربوط به همین مقاطع زمانی اخیر بوده است.
اردکانیان با تاکید بر اینکه حدود 40 درصد کل آب ورودی سدهای کشور در سال آبی جاری مربوط به 20 روز ابتدایی فروردین‌ماه بوده است، ادامه داد: ذخیره فعلی سدهای کشور به 51 میلیارد مترمکعب رسیده است که این رقم در مدت مشابه سال گذشته کمتر از 14 میلیارد مترمکعب بوده است.
وی با تاکید بر اینکه در بسیاری از موارد ساخت یک سد جدید به مراتب ارزان‌تر از رسوب‌برداری از این سازه است، عنوان کرد: حجم سد دز 2.6 میلیارد مترمکعب است ولی این سازه توانسته است در پی سیلاب‌های اخیر حدود 9 میلیارد مترمکعب آب ورودی را در مخزن خود مدیریت و سه برابر حجم مخزن خود خروجی داشته باشد.
وزیر نیرو با تاکید بر اینکه حوضه آبریز کارون بزرگ 52 برابر سال گذشته بارندگی داشته است، ادامه داد: سد کرخه نیز در طی این مدت توانسته است سیلابی با پیک لحظه‌ای هشت هزار و 400 مترمکعب در ثانیه را مهار کرده و مانع از بروز خسارت‌های بسیار جدی در پایین دست شود.
اردکانیان به آخرین آب و برق مناطق سیل‌زده کشور اشاره کرد و گفت: در پی وقوع سیلاب اخیر در کشور برق دو هزار و 400 روستا به دلیل آسیب‌های شبکه توزیع، پست‌های برق، خطوط انتقال و... قطع شده و 650 میلیارد تومان نیز به صنعت برق خسارت وارد شده بود که در حال حاضر تنها 35 روستا به دلیل عدم وجود راه دسترسی با قطعی برق مواجه هستند.
وی با اشاره به قطعی آب سه هزار و 800 روستا به دلیل وقوع سیلاب اخیر در کشور، ادامه داد: سیل چند هفته اخیر بیش از یک هزار و 200 میلیارد تومان به تاسیسات آب و فاضلاب خسارت وارد کرده است ولی با این وجود در حال حاضر نیز با تلاش بی‌وقفه تیم‌های عملیاتی وزارت نیرو تنها 52 روستا با قطعی آب مواجه هستند.
وزیر نیرو با اشاره به خسارت 250 میلیارد تومانی سیلاب به بندها و سدهای شرکت‌های آب منطقه‌ای گفت: وقوع سیلاب اخیر در کشور بیش از دو هزار و 100 میلیارد تومان به تاسیسات آب و برق کشور خسارت وارد کرده است ولی با این وجود عملکرد مناسب همکاران ما در اقصی نقاط کشور باعث شده است تا در حال حاضر تنها 1.5 درصد روستاهای سیل‌زده یاد شده با مشکل قطعی آب و 1.5 درصد روستاهای سیل‌زده با قطعی برق مواجه باشند.
وی در خصوص ذخیره برفی موجود در کشور، گفت: در حال حاضر ذخایر برف تمامی حوضه‌های آبریز کشور دقیقا برآورد نشده است ولی در ارتفاعات مشرف به رودخانه کرخه حدود 6 هزار کیلومترمربع برف وجود دارد و این رقم در حوضه کارون بزرگ حدود 9 هزار کیلومتر مربع است که آب معادل آن 1.5میلیارد مترمکعب خواهد بود.
اردکانیان با تاکید بر اینکه تمامی سدهای کشور در وضعیت کاملا پایدار هستند، تصریح کرد: تمامی سدهای بزرگ و مهم ایران به ویژه در استان خوزستان که در معرض سیلاب‌های ورودی قابل ملاحظه‌ای هستند به صورت شبانه روز در حال پایش هستند که تمامی اطلاعات ثبت شده در مراکز پایش حاکی از وضعیت مناسب و مطلوب سدها دارد و از این حیث جای هیچگونه نگرانی وجود ندارد.
وی با اشاره به افزایش 62 درصدی حجم آب موجود در مخازن سدهای کشور نسبت به مدت مشابه سال گذشته، گفت: در حاضر حدود 76 درصد مخازن سدهای کشور نیز پر است و بخشی از مخازن سدها نیز برای کنترل سیلاب‌های پیش‌رو خالی نگه داشته است.
اردکانیان با بیان اینکه همه سدهای کشور در وضعیت کاملا پایدار هستند و از این حیث جای هیچگونه نگرانی نیست، افزود: سدهای بزرگ و مهم کشور به‌ویژه در استان خوزستان که در معرض سیلاب‌های ورودی قابل ملاحظه است، به‌صورت شبانه‌روزی توسط تیم‌های ورزیده در حال پایش هستند و همین موضوع حکایت از وضعیت مناسب و مطلوب همه سدها دارد.
اردکانیان اضافه کرد: تجربه بسیار خوب کسب شده از حیث عملکرد سدها که طراحی، ساخت و بهره‌برداری قریب به اتفاق آنها محصول مهندسی کشور است از نقاط روشن این رخداد محسوب خواهد شد.
وزیر نیرو با بیان اینکه قطعاً درس‌های مهمی از این سیلاب عاید ما خواهد شد، گفت: من به مردم اطمینان می‌دهم وقتی بررسی‌ها با متانت و به دور از هیجانات مختص کانون بحران به نتیجه رسید قطعا درخصوص جزئیات توضیح لازم داده خواهد شد.
وی درخصوص سیلاب استان گلستان با بیان اینکه میزان آب خالص ورودی به سدهای "بوستان"، "گلستان" و "وشمگیر" در این استان در کل سال آبی 97-96 (سال آبی گذشته) 81 میلیون مترمکعب بوده، افزود: از اول مهر ۹۷ تا بیستم فروردین ۹۸ که بخشی از سال است ۴۳۹ میلیون متر مکعب معادل بیش از ۵ برابر در این مدت ورودی به سدهای استان صورت گرفته است.
اردکانیان اظهار کرد: یکی از موضوعات قابل طرح، ظرفیت مخازن سدها است، مثلاً در استان لرستان اگر به اندازه کافی سد وجود داشت این مشکل به‌وجود نمی‌آمد.
وزیر نیرو افزود: وقتی یک رودخانه وحشی همچون کشکان طغیان کرده و بین ۵ تا ۶ هزار مترمکعب بر ثانیه سیلاب را با خود حمل می‌کند می‌بایست در جایی به عنوان مخزن سد آرام گرفته و تسکین شود که ما در این زمینه جای کار داریم.
وی در پاسخ به این سوال که آیا احداث سد ضروری است یا خیر گفت: در این زمینه لازم است گروه‌های مرجع در جامعه به مسئله چند انضباطی مدیریت آب، نگرش تک بعدی نداشته باشند.
وزیر نیرو با اشاره به اهداف متفاوت در احداث سدها اظهار کرد: سیل‌های اخیر در خوزستان و گلستان دست‌کم با دوره بازگشت ۲۰۰ ساله بودند؛ یعنی سیلاب‌هایی رخ داد که احتمال وقوع‌شان در هرسال نیم درصد بوده است.
وی تصریح کرد: مقوله سدسازی نه فی نفسه مفید و موجه است، نه صددرصد مخرب و منفی. یکی از افتخارات جمهوری اسلامی ایران سدهایی بوده که ساخته شده است. هرچند ممکن است جاهایی هم مشکلاتی باشد که باید برای آن راه حل پیدا کرد و از آن درس گرفت.
اردکانیان با بیان اینکه از ۱۲ سد استان خوزستان تنها دو سد قبل از انقلاب ساخته شده است، گفت: در همین خوزستان عزیز اگر افتخار سدسازی جمهوری اسلامی ایران را نداشتیم، این میلیاردها مترمکعب سیلاب، بخش قابل توجهی از این استان را می‌شست. سدها واقعا نقش متمایزی در کاهش خسارات داشتند.
وزیر نیرو ادامه داد: اکنون مشکلات و شرایط دشواری در استان خوزستان وجود دارد، اما با این حال در مخزن سد کرخه ۶ میلیارد متر مکعب، سد دز 2.5 میلیارد متر مکعب، گتوند ۴.۴ میلیارد متر مکعب، شهید عباسپور ۲.۴ میلیارد مترمکعب، کارون سه ۲.۶ ، کارون چهار ۲.۱ میلیارد مترمکعب آب ذخیره شده و سد سیمره که اخیراً به نفع سد کرخه افزایش حجم داده شد، در کنترل سیلاب نقش تعیین کننده‌ای داشتند و جزو افتخارات این نظام به‌شمار می‌آیند.
وی خطاب به جوانان گفت: جامعه‌ای که گذشته‌ای برای افتخار کردن نداشته باشد، آینده‌ای هم برای آرزو کردن نخواهد داشت.
وزیر نیرو در رابطه با اهمیت حفاظت از حریم و بستر رودخانه‌ها تصریح کرد: طبق تبصره یک قانون توزیع عادلانه آب مصوب ۱۳۶۱ تعیین پهنای بستر و حریم رودخانه‌ها، مسیل‌ها در شرایط طبیعی با دوره بازگشت ۲۵ ساله به عهده وزارت نیرو است.
وی افزود: تبصره ۴ ماده ۲ همین قانون، قلع و تخلیه آن بخش از اعیانی های موجود در بستر و حریم رودخانه‌ها که برای امور آب و برق مزاحم تشخیص داده شود را به وزارت نیرو واگذار کرده است.
اردکانیان ادامه داد: بر اساس قانون پیشگیری و مبارزه با خطر سیل، حفظ جان و مال مردم از خطر سیل با اجرای طرح‌های سیل برگردان، حفظ و اصلاح مسیر بر عهده وزارت کشور و پرداخت خسارت در نقاطی که شهرداری وجود دارد به عهده شهرداری‌هاست.
وزیر نیرو طول رودخانه‌های کشور اعم از فصلی و دائمی را ۱۴۶ هزار کیلومتر عنوان کرد و گفت: از این مقدار، ۷۶ هزار کیلومتر به رودخانه های دائمی اختصاص دارد.
وی ادامه داد: وزارت نیرو در برنامه‌های پنج ساله توسعه بحث تعیین حد حریم و بستر رودخانه‌ها را آغاز کرده و تاکنون در رابطه با ۵۳ هزار کیلومتر از رودخانه‌های دائمی اجرا شده است.
وزیر نیرو تصریح کرد: تعیین حد بستر و حریم رودخانه‌ها طبق برنامه سه ساله تا پایان برنامه ششم توسعه، تکمیل خواهد شد.
اردکانیان با اشاره به گزارشی که اخیرا از سوی وزارت نیرو برای رئیس قوه قضاییه ارسال شده است، افزود: علاوه بر این گزارش از ایشان درخواست شده که به هر طریق ممکن آزادسازی حریم و بستر رودخانه‌ها به جد دنبال شود.
وی با بیان اینکه اکنون مردم هم نسبت به این موضوع هوشیار شده‌اند، گفت: برای پیگیری این موضوع یک عزم ملی نیاز است تا حریم و بستر رودخانه‌ها محترم شمرده شود.
