یک اقتصاددان در گفت‌وگو با ایلنا:
سیاست سپرده ریالی مبتنی بر ارز پیشنهاد خوبی نیست/ ترجیح بازار مشتقه ارزی بر گسترش بازار آتی است/ حذف سوبسید سپرده‌گذاران با نزدیک شدن نرخ تورم و نرخ سود بانکی
سعدوندی اظهار داشت: چون در گذشته بانک‌ها روی سپرده‌های دلاری و ارزی نکول کرده‌اند این موضوع در حافظه تاریخی مردم ماندگار است. از همین روی بعید است که هرگونه سپرده‌گذاری که مبتنی بر نرخ ارز باشد حتی به صورت ریالی موفق عمل کند.
علی سعدوندی در گفت‌وگو با ایلنا در مورد سپرده‌های ریالی مبتنی بر ارز گفت: متاسفانه پیشنهاد خوبی نیست چون با افزایش نرخ ارز تعهدات بانک‌ها یا اگر بدهی دولت باشد، تعهدات دولت را افزایش می‌دهد بنابراین چنین سیاستی مناسب نیست. با توجه به اینکه نرخ سودی که به این سپرده‌ها تعلق می‌گیرد در قیاس با سایر سپرده‌های ریالی نرخ پایینی است در جذب مشتری ناکام خواهد ماند.
وی افزود: یعنی از یک سو ریسک افزایش نرخ ارز را برای منتشرکنندگان دربر دارد و از سویی جذابیت کافی برای مشتریان نخواهد داشت. همچنین نباید فراموش کرد که چون در گذشته بانک‌ها روی سپرده‌های دلاری و ارزی نکول کرده‌اند این موضوع در حافظه تاریخی مردم ماندگار است. از همین روی بعید است که هرگونه سپرده‌گذاری که مبتنی بر نرخ ارز باشد حتی به صورت ریالی موفق عمل کند.
این کارشناس بانکداری تصریح کرد: اما اگر دو طرف معامله افراد عادی باشند که در معاملات مشتقه ارزی بویژه معاملات آتی ارز چنین است، خریدار و فروشنده از فعالان بازار هستند که مستقیما ربطی به دولت و نظام بانکی ندارند، این سیاست کاملا موفق خواهد بود مخصوصا اگر تسویه معاملات به ریال و پول ملی باشد. بنابراین تفاوت بزرگی بین سپرده‌های ریالی که با نرخ ارز تسویه می‌شوند و معاملات آتی ارز وجود دارد و این دو معادل یا جایگزین هم نیستند و معاملات آتی ارز بر سپرده‌های مبتنی بر ارز ترجیح دارد. در واقع در بازار مشتقات ارزی ترجیح بر استقرار و گسترش بازار آتی است.
این اقتصاددان در پاسخ به این پرسش که نزدیک شدن نرخ تورم و نرخ سود بانکی چه تاثیری بر سپرده‌های بانکی دارد؟ گفت: در اکثر کشورها نرخ سود سپرده‌های بانکی معمولاً اندکی زیر نرخ تورم است، برای مثال اگر نرخ تورم ۲ درصد باشد متوسط نرخ سود سپرده‌های بانکی در حدود ۱.۵ درصد است. اما در ایران نرخ سود سپرده‌های بانکی در پنج سال ابتدای فعالیت دولت بالاتر از نرخ تورم بوده است. بنابراین نرخ سود واقعی سپرده‌گذاران مثبت بود که به معنای سوبسید دادن به سپرده‌گذاران است.
سعدوندی عنوان کرد: هنگامی که نرخ سود بانکی و نرخ تورم به هم نزدیک شوند، این سوبسید از بین می‌رود و انگیزه سپرده‌گذاران کاهش خواهد یافت که این موضوع هم پیامدهای مثبت و هم پیامدهای منفی دارد. پیامد مثبت این است که در واقع سپرده‌گذاران، سپرده‌های خود را از سپرده‌های هزینه‌زای بانک‌ها به سمت سپرده‌های جاری منتقل خواهند کرد که این موجب تشدید فعالیت‌های اقتصادی خواهد شد.
وی ادامه داد: اما پیامد منفی این اقدام، خود را در قالب افزایش تورم نشان می‌دهد، بنابراین این موضوع هم فعالیت‌های اقتصادی را تشدید می‌کند و هم نرخ تورم را افزایش می‌دهد در نتیجه این بستگی به سیاست‌های مکملی دارد که توسط سیاست‌گذار اجرا می‌شود.
این کارشناس اقتصادی در مورد ظرفیت و توان بخش تولید کشور در جذب این سپرده‌ها گفت: شرایط رکود کنونی در اقتصاد کشور به معنای آن است که بخش تولید کشور دارای ظرفیت مازاد تولید است و باید با تحریک تقاضا از این ظرفیت مازاد استفاده بهینه کرد، اما نه اینکه به افزایش بی‌مهار تورم برسیم بلکه تعادل لازم است.
