قائم مقام بانک مرکزی:
عدم توجه به مقوله R&D در بنگاه‌ها / ارزش ریال را تقویت کردیم
قائم مقام بانک مرکزی گفت: وابستگی اقتصاد به درآمدهای نفتی و پاسخگویی به سوالات اقتصاد از طریق درآمدهای نفتی در میان‌مدت و کوتاه مدت باعث می‌شود تا بر مشکلات فائق آییم اما وجود تکانه و شوک در آمدهای نفتی باعث به وجود آمدن مشکلات اقتصادی می‌شود و در زمان مشکل به R&D توجه می‌کنیم اما با بهبود درآمدهای نفتی دوباره آن را محدود می‌کنیم.
به گزارش خبرنگار اقتصادی ایلنا، اکبر کمیجانی قائم مقام بانک مرکزی در مراسم گرامیداشت هفته پژوهش با اشاره به نقش پژوهش در اقتصاد امروز گفت: اغلب کشورها به ویژه کشورهای توسعه یافته در دانشگاه‌های خود در کنار فعالیت‌های آموزشی به فعالیت‌های پژوهشی به ویژه در ارتباط با صنعت و درآمیختن نیازهای واقعی صنعت و آموزه‌های علمی می‌پردازند و توانسته‌اند شاخص‌های مناسبی در این زمینه کسب کنند و ثمره آن را در بهبود ثروت، افزایش قدرت خرید پول و در نتیجه بهبود رفاه عمومی آنها مشاهده می‌کنیم.
وی ادامه داد: در اغلب کشورها بخش قابل توجهی از تولید ناخالص داخلی به مقوله توسعه پژوهش اختصاص می‌یابد به طوری که امروزه نزدیک به 3 تا 5 درصد از آن را شامل می‌شود بنابراین از منظر کاربردی و اقتصادسنجی در کنار عوامل کار، سرمایه و تکنولوژی که نهاده‌های ماندگار و سنتی در تابع تولید هستند نقش R&D جایگاه ویژه‌ای یافته است و در این کشورها به بهبود عوامل تولید توجه ویژه‌ای می‌شود و به نوعی این R&D در تابع تولید و رشد اقتصادی آنها اثرگذار است.
قائم مقام بانک مرکزی یادآور شد: در کشور ما نیز توجه به مقوله پژوهش از دهه 80 و در قالب برنامه‌های سوم و چهارم توسعه افزایش یافته است. بر اساس برنامه‌ریزی رشد اقتصادی در برنامه ششم می‌بایست هشت درصد باشد که سهم بهبود عوامل تولید 2.5 درصد در نظر گرفته شده است اما مشاهده کردیم که جایگاه هزینه R&D ضعیف بود و بیشتر از نیم درصد نشد و این نشان دهنده آن است که در اقتصاد و بنگاه‌های ما به مقوله R&D توجه کافی نمی‌شود.
کمیجانی در مورد نقش درآمدهای نفتی در عدم توجه به مقوله R&D گفت: وابستگی اقتصاد به درآمدهای نفتی و پاسخگویی به مشکلات اقتصاد از طریق درآمدهای نفتی در میان‌مدت و کوتاه مدت باعث می‌شود تا بر این مشکلات فائق آییم اما وجود تکانه و شوک درآمدهای نفتی باعث به وجود آمدن چالش می‌شود و ما در زمان مشکل به R&D توجه می‌کنیم اما در زمان بهبود درآمدهای نفتی دوباره آن را محدود می‌کنیم. خوشبختانه در دهه‌های اخیر با جهت‌گیری‌های صورت گرفته به ویژه در دانشگاه‌ها اقدامات مناسبی در راستای پژوهش صورت گرفته که در قالب کتب، مقاله و ... دستاوردهای آن را مشاهده می‌کنیم.
وی ادامه داد: ما در امر پژوهش در دنیا رتبه‌های بالا را داریم اما سوال این است که نتیجه آن چه بوده است؟ ما پژوهش‌های خوبی در حوزه نظری داریم اما باید آن را به سمت بعد کاربردی هدایت کنیم، یکی از نکاتی که در فرآیند سیاست‌گذاری باید مورد توجه باشد تبدیل دستاوردهای نظری به دستاوردهای علمی و دانایی است تا در نهایت به ثروت و دارایی تبدیل شود که آن نیازمند تلاش است.
این استاد دانشگاه با اشاره به نقش پژوهش در سیستم بانکی گفت: توجه به مقوله پژوهش‌های کاربردی به ویژه در نظام بانکی و شناسایی مشکلات پولی و بانکی و البته باید سیاست‌گذاران از آنها حمایت کنند، ما در این مورد احساس کمبود می‌کنیم. با توجه به مطالعات فراوان در مسائل پولی و بانکی هنوز در اثرگذاری این پژوهش‌ها در حوزه بانکی دست نیافته‌ایم و در مورد مشکلات بانکی پژوهش‌های اندکی صورت گرفته است و در پژوهش‌های بانکی باید به تعامل نظام بانکی با مراکز پژوهشی و نیز توجه به خلاقیت و نوآوری در پژوهش جایگاه ویژه‌ای بدهیم.
وی ادامه داد: مشکلات عدیده بانکی به ویژه در مورد نرخ سود بانکی بار سنگینی بر دوش بانک‌ها در قبال پاسخگویی به سپرده گذاران گذاشته است و منطقی‌تر است که نرخ سود متناسب با شرایط اقتصادی تعیین شود تا شاهد تداوم این شرایط نباشیم که باعث تصویب قوانینی در مجلس باشد که با قوانین اقتصادی آشنایی ندارد همانطور که در اصلاح بند «و» تبصره 16 قانون اصلاح بودجه شاهد آن بودیم و این تصمیمات معضل نظام بانکی را بیشتر می‌کند.
قائم مقام بانک مرکزی در مورد شرایط اخیر بازار ارز گفت: با اقدامات مناسب بانک مرکزی و اختیارات ویژه‌ای که به این نهاد داده شد توانستیم تلاطم‌ها را کنترل و ارزش ریال را تقویت کنیم. با وجود گام‌های بزرگ در این راستا همچنان نظام ارزی کشور نیازمند اصلاحات و اقدامات مناسب برای جلوگیری از تلاطم‌های آینده است تا پوشش ریسک فعالین واقعی اقتصادی صورت بگیرد.
وی تصریح کرد: یکی از موضوعات مهم دیگر اصلاح نظام بانکی است که در سال‌های اخیر مورد توجه قرار گرفته‌اند و اینک نیز به این توجهات افزوده شده است و نیاز است تا شرایط ترازنامه بانک‌ها، بدهی بانک‌ها به بانک مرکزی، بدهی دولت به بانک‌ها، بنگاهداری بانک‌ها مورد توجه قرار بگیرد چون تداوم آنها مشکل‌زا خواهند بود و در این زمینه دستاوردهای پژوهشی نقش بسزایی در تصمیم‌سازی اصلاح فرآیند بانکی می‌تواند داشته باشد. بنابراین امیدواریم این عقب‌ماندگی نظام بانکی کاهش یابد و ماموریت‌های سیاست پولی و بانکی به نحو احسن انجام شود.
