ظرفیت تولید کشور کاهش یافته است/ نقدینگی به سمت کالاهای غیرضروری هدایت شود

مرتضی عزتی در گفت‌وگو با ایلنا در مورد نشست اخیر جمعی از اقتصاددانان با رییس بانک مرکزی گفت: در این نشست دو موضوع نقدینگی و نرخ ارز مورد بررسی قرار گرفت و پس از ارایه گزارش بانک مرکزی، اقتصاددانان به ارایه راهکار و نظر کارشناسی خود پرداختند.

وی ادامه داد: یکی از مباحث این نشست بحث نقدینگی بود. البته این مشکل مربوط دوره کنونی نیست و از دو جنبه می‌توان تاثیرات نقدینگی بر اقتصاد را بررسی کرد. یک جنبه آن مربوط به تاثیرات مثبت آن از طریق رشد اقتصادی، تامین مالی دولت و پروژه‌‌ها، ایجاد تقاضا و تحریک عرضه بر اقتصاد است که این تاثیرات هم در عمل و هم در تئوری وجود دارد.

عزتی اضافه کرد: از سویی دیگر ممکن است نقدینگی در شرایطی که اقتصاد ظرفیت تولید بالا را نداشته باشد یا با مشکلات ساختاری روبه‌رو است، موجب تورم شود. از همین روی در همه جای دنیا به تناسب نیاز به رشد اقتصادی میزان نقدینگی نیز افزایش می‌‌یابد.

استاد دانشگاه تربیت مدرس با اشاره به ضعف بنیان‌های تولیدی کشور گفت: متاسفانه در چند دهه اخیر بنیان‌های تولیدی، ساختار‌ اقتصادی و نهادهای یاری‌رسان تولید به شدت آسیب دیده‌ و جبران نشده‌اند و در نتیجه ظرفیت تولید کشور به شدت کاهش یافته است. بنابراین در سال‌های اخیر، نقدینگی اثر مثبت و عمده‌ای روی تولید نداشته و کمکی به رشد اقتصادی نکرده است.

وی خاطرنشان کرد: هر از چندی این تجمیع نقدینگی تراکم‌های مالی و قیمتی را در بخش‌هایی از اقتصاد ایجاد کرده است. در دوره‌هایی به سمت مسکن سوق یافته و در دوره‌هایی به سمت بازار ارز و طلا و گاها برنج و چای سرازیر شده و تورم‌های بخشی را ایجاد کرده است. در دوره فعلی هم بخشی از نقدینگی به سمت مسکن و بخش بزرگی از آن به دلیل تلاطم‌ها و تحریم‌‌ها به سمت بازار ارز حرکت کرد.

این اقتصاددان در مورد راهکارهای هدایت نقدینگی گفت: در این شرایط راهکارها در کوتاه مدت متمرکز است تا ساختار و نهادهای اقتصادی مستحکم شوند.در کوتاه مدت هدایت نقدینگی باید به گونه‌ای باشد که کمترین اثر منفی را داشته باشد و به نظر می‌رسد‌ که هدایت نقدینگی به سمت بخش مسکن یا بخش‌های مرتبط با تولید از طریق سیاست‌گذاری مناسب تاثیر مثبت داشته باشد.

وی تصریح کرد: مثلا بخش مسکن مزیت‌هایی مانند تامین تمایلات سفته‌بازی و توزیع ثروت بین دارندگان املاک که 70 الی 80 درصد جمعیت کشور را شامل می شود را دارد. همچنین رونق در بخش مسکن موجب تحریک تقاضا برای بسیاری از فعالیتهای اقتصادی از جمله مصالح ساختمانی،آهنگری،نجاری.....می‌شود که زمینه‌ساز رشد اقتصادی هستند.

عزتی اظهار داشت: راهکار دیگر این است که اجازه داده شود تا نقدینگی به سمت کالاهای غیرضروری رفته و تورم از بخش‌های ضروری به این بخش منتقل شود. البته این راهکارها کوتاه‌مدت هستند و در بلندمدت نیازمند تنظیم ساختارها، نهادها، قوانین و مقررات هستیم.

این کارشناس اقتصادی در مورد عملکرد بانک مرکزی در ثبات بخشی به بازار ارز گفت: بانک مرکزی اقداماتی را در راستای ایجاد ثبات در بازار انجام داده است، هرچند بخش مهمی از تلاطمات ارزی ناشی از واقعیت‌های ارزی و قدرت ارزهای خارجی در برابر ارز داخلی است. به ویژه تاثیر اخبار سیاسی و تهدیدهای خارجی که امکان انتقال ارز به داخل را با مشکل روبه‌رو می‌کند.

وی افزود: به نظر می‌رسد که بانک مرکزی تلاش می‌کند تا آثار تهدید‌های موجود را به حداقل برساند، از همین روی بخشی از اقدامات آن نیز تاثیر مثبتی در بازار داشته است.