کارشناس بازار کالایی در یادداشتی بررسی کرد؛
نبض بازارها در اختیار دلار است نه آتی
بازارهای سرمایه در دنیا همواره به عنوان محلی برای تامین مالی شرکت ها، سرمایه گذاری فعالان بازار و جذب نقدینگی سرگردان جامعه مورد توجه بوده است. از این رو همواره سعی شده است که با طراحی و به کارگیری ابزارهای مالی نوین، بر جذابیت و کارایی این بازارها افزوده شود و همزمان ابزارهایی برای کنترل ریسک سرمایه گذاری در اختیار فعالان بازار قرار گیرد. ابزارهایی همچون قراردادهای آتی، پیمان های آتی، اختیار معامله، سلف موازی و .... در همین راستا در بازارهای مالی به کار گرفته می شوند.
در بازار سرمایه ایران نیز همگام با سایر بازارهای جهانی، این ابزارها بیش از پیش مورد استفاده قرار گرفته است. بطوریکه در حال حاضر قراردادهای آتی سکه طلا و زعفران در بورس کالای ایران در حال معامله می باشد. این ابزارها به نسبت بازار نقدی دارای مزایایی است که می توان به امکان تثبیت قیمت های آینده در زمان حال و پوشش ریسک نوسان قیمت ها، استفاده از موقعیت های فروش در بازار نزولی و انجام معاملات اهرمی اشاره کرد. اما در این میان می توان خاصیت اهرمی بودن بازار آتی را دلیل ریسک بالای این بازار دانست.
به همین دلیل توصیه می شود که فعالان بازار با داشتن دانش و آگاهی کافی نسبت به ساز و کار معاملات این بازار، وارد آن شوند. بازار آتی سکه در اواخر سال 96 و از ابتدای سال 97 تاکنون رشد خیره کننده ای را به ثبت رسانده است. قیمت های رو به رشد دلار و طلا در بازار، تاثیر خود را بر قیمت سکه گذاشته و در حال حاضر سکه در سررسیدهای مختلف بازار آتی با رشد قیمت در حال معامله می باشد.
اما نکته ای که باید به آن توجه شود تاثیر پذیری قیمت های آتی از سکه نقدی بازار است. در حال حاضر دلار آمریکا در بازار غیررسمی با قیمت های بالای 8هزار تومان در حال معامله است. این رشد قیمت دلار تاثیر خود را بر بازار مسکن، خودرو، بازار سهام، بازار اقلام مصرفی و سایر بازارهای داخلی گذاشته و شاهد افزایش قیمت ها در تمامی این بازارها هستیم.
بازار سکه نیز به دلیل همبستگی کامل با قیمت ارز، رشد خود را زودتر از سایر بازارها شروع کرده و همپای رشد دلار در حال افزایش می باشد. بنابراین نمی توان دلیل رشد قیمت سکه در بازار نقدی را سیگنال های دریافتی از رشد معاملات آتی سکه دانست. زیرا در سایر بازارها همچون خودرو و مسکن نیز بدون وجود بازار آتی، قیمت ها به نسبت رشد دلار، افزایش داشته است.
نکته ای که باید به آن توجه شود این است که بازارهای سرمایه را باید به عنوان محلی مطمئن برای سرمایه گذاری افراد در نظر گرفت. اقداماتی از قبیل تعطیلی موقت یا دائمی این بازارها تاثیر معکوس بر قیمت ها خواهد گذاشت و خود نااطمینانی نسبت به آینده را افزایش خواهد داد. از طرفی با تضعیف بازارهای آتی، نقدینگی جذب شده در این بازارها نیز به سمت بازارهای موازی روانه خواهد شد و سونامی رشد قیمت ها بخش به بخش در صنعت ادامه خواهد یافت.
نویسنده: محسن ایزدی- مدیر معاملات کالایی کارگزاری بانک پاسارگاد
