نگاهی به تخصیص منابع نظام بانکی/ رشد سهم تسهیلات تولید و سرمایه در گردش

به گزارش خبرنگار اقتصادی ایلنا، پرداخت تسهیلات به بخش های کشاورزی، صنعت و معدن، تامین مالی سرمایه در گردش واحدهای تولیدی و حمایت ویژه از بنگاه‌های کوچک و متوسط از جمله مهمترین سرفصل‌های تسهیلاتی شبکه بانکی بوده است.

این روند در سال جاری نیز تداوم دارد و بر اساس برآوردها برنامه‌های ویژه نظام بانکی در حوزه تولید و اشتغال در سال 1396رقم 500 هزارمیلیارد ریال خواهد بود.

در ادامه این گزارش به مرور ارقام تسهیلات پرداختی بانک های کشور به بخش های تولیدی طی سال گذشته و سال جاری می پردازیم:

* سهم بخش های تولیدی از تسهیلات نظام بانکی در سال 1395

بررسی عملکرد نظام بانکی در تامین مالی بخش‌های اقتصادی در سال 1395 مبین آن است که در شرایطی که مجموع سهم بخش‌های تولیدی (کشاورزی، صنعت و معدن) از مجموع ارزش افزوده بخش‌های غیرنفتی در اقتصاد معادل 37.9 درصد است؛ مجموع سهم آنها از کل تسهیلات پرداختی شبکه بانکی در سال 1395 معادل 47 درصد بوده است؛ این امر در شرایطی است که علاوه بر تامین مالی مستقیم بخش‌های تولیدی، سایر اقلام تسهیلاتی شبکه بانکی نظیر خدمات و بازرگانی نیز به شکل غیرمستقیم فعالیت‌های تولیدی را تحت تاثیر قرار داده و از این‌رو پرداخت تسهیلات بخش‌های مزبور، لزوماً نافی و مغایر با اهداف تولیدی قلمداد نمی‌شود.

* سهم سرمایه در گردش از تسهیلات پرداختی در سال 95

یکی از مهمترین جهت‌گیری‌های بانک مرکزی در طول چند سال گذشته، اتخاذ سیاست‌های اعتباری با هدف حمایت از تولید و بهره‌برداری از ظرفیت‌های خالی اقتصاد بوده که این امر از مجرای اولویت‌بخشی به تامین مالی سرمایه در گردش واحدهای تولیدی و حمایت از بنگاه‌های کوچک و متوسط (SMEها) به مرحله اجرا رسیده است. مجموع تسهیلات پرداختی شبکه بانکی در سال 1395 رقم 5483 هزار میلیارد ریال بوده که 64 درصد آن به تامین سرمایه در گردش اختصاص یافته است.

* سهم سرمایه در گردش از تسهیلات پرداختی در پنج ماهه نخست سال 96

مشاهده مبلغ تسهیلات پرداختی در پنج ماهه نخست سال جاری نیز موید تداوم همین موضوع است؛ به گونه‌ای که 64.1 درصد از کل تسهیلات پرداختی بانک‌ها در قالب تسهیلات سرمایه در گردش به بنگاه‌های اقتصادی اعطا شده است.

* تسهیلات پرداختی بانک‌ها به بنگاه های کوچک و متوسط در سال 1395

در سال 1395 بیش از 168 هزار میلیارد ریال تسهیلات ویژه بنگاه های کوچک و متوسط پرداخت شده که 3.1 درصد از مجموع تسهیلات پرداختی (5483 هزار میلیارد ریال) را به خود اختصاص داده است.

* تسهیلات ویژه پیش بینی شده حوزه تولید و اشتغال در سال 96

بر اساس برنامه‌ریزی‌های به عمل آمده در سال 1396 مقرر شده است تامین سرمایه در گردش مورد نیاز تعداد 10 هزار بنگاه اقتصادی، تامین مالی تعداد 6 هزار طرح نیمه تمام با پیشرفت فیزیکی حداقل 60 درصد و تامین مالی بازسازی و نوسازی 5 هزار واحد اقتصادی با تخصیص حدود 300 هزار میلیارد ریال تسهیلات از محل منابع داخلی در اولویت شبکه بانکی کشور قرار گیرد. به علاوه، مطابق آئین‌نامه اجرایی بند "الف" تبصره 18 قانون بودجه سال 1396 مقرر گردیده است مبلغ 200 هزار میلیارد ریال تسهیلات بانکی به منظور ایجاد فرصت‌های شغلی جدید و پایدار برای بهره‌برداری از مزیت‌های نسبی و رقابتی (با اولویت مناطق روستایی، عشایری و محروم) به طرح‌ها و پروژه‌های کوچک، متوسط و صنایع دستی پرداخت گردد. لذا با احتساب این موارد، برنامه‌های ویژه نظام بانکی در حوزه تولید و اشتغال در سال 1396 به رقم 500 هزارمیلیارد ریال بالغ خواهد گردید که با توجه به برآورد 6710 هزار میلیارد ریالی توان تسهیلات‌دهی شبکه بانکی، سهم تسهیلات مزبور از کل تسهیلات پرداختی به حدود 7.5 درصد در سال جاری خواهد رسید.

در پایان ذکر این نکته ضروری است که همانند سال قبل حمایت‌های نظام بانکی از فعالیت های تولیدی صرفاً به برنامه‌های بانک مرکزی در زمینه حمایت از بنگاه‌های کوچک و متوسط محدود نمی‌شود، بلکه با توجه به جهت‌گیری‌های موجود در خصوص حمایت از واحدهای یاد شده و همچنین رویکردهای مجموعه‌ سیاستگذاری کشور در خصوص حفظ و ایجاد فرصت‌های شغلی، برنامه نظام بانکی در این زمینه به صورت جداگانه و در کنار کارکردهای معمول شبکه بانکی در تامین مالی واحدهای تولیدی پیگیری و اجرا می شود. لذا حجم منابع مالی که در سال جاری توسط شبکه بانکی به حوزه تولید اختصاص خواهد یافت، به مراتب بیش از 500 هزار میلیارد ریال خواهد بود و این رقم صرفاً به برنامه‌های ویژه نظام بانکی در حمایت از تولید مربوط می‌‌شود.