معاون وزیر راه و شهرسازی در گفت‌وگو با ایلنا:
کوتاهی آستان قدس رضوی در صدور سند مالکیت حاشیه نشین‌ها/ برخورد چکشی شهرداری با حاشیه نشین‌ها
معاون وزیر راه و شهرسازی با بیان اینکه یک سوم مردم مشهد حاشیه نشین هستند، گفت: آستان قدس رضوی مالک اراضی حاشیه شهر است اما برای حاشیه نشین‌ها سند صادر نمی کند.
محمد سعید ایزدی، مدیرعامل شرکت عمران و بهسازی شهری در گفت‌وگو با خبرنگار اقتصادی ایلنا با تاکید بر این که حاشیه نشینی یک پدیده 30 ساله است، اظهار داشت: این که امروز بحث حاشیه نشینی مورد توجه نامزدها قرار گرفته به دلیل جلب آرای اقشار کم درآمد است.
وی ادامه داد: حاشیه نشینی پدیده‌ای است که عمدتا گریبان‌گیر کلانشهرها می‌شود و این پدیده از دهه 50 به بعد در کشورمان فراگیر شد و پدیده سال های اخیر نیست.
معاون وزیر راه وشهرسازی با بیان اینکه جابه جایی جمعیت و جذابیتی که شهرهای بزرگ برای مهاجران داشته باعث شکل گیری این پدیده شده است، گفت: در این سال‌ها نظام برنامه ریزی کشور هم پاسخ روشنی در مواجه با این پدیده نداشته است. بنا بر این حاشیه نشینی روز به روز گسترش پیدا کرده و در حال حاضر به وسعتی بالغ بر 61 هزار هکتار در 110 شهر رسیده است.
ایزدی با تاکید بر اینکه متاسفانه آمار و ارقامی که برخی از نامزدها در مناظره‌های تلویزیونی درباره تعداد حاشیه نشین ها اعلام می کنند، درست نیست، ادامه داد: تحقیقات وزارت بهداشت و وزارت راه و شهرسازی نشان می دهد که در 110 شهری که این محدوده ها شناسایی شده اند، جمعیتی بالغ بر 11میلیون نفر زندگی می کنند.
وی ادامه داد: برای مبارزه با پدیده حاشیه نشینی و رفع مسائل مربوط به آن نمی توان با برنامه ریزی کوتاه مدت اقدامات موثر انجام داد. ساکنان این مناطق در مرحله اول نیازمند توانمندسازی هستند و باید بحث عدم اشتغال آنها رفع و خدمات اولیه و زیرساخت این اقشار ارتقا پیدا کند. از این رو دولت یازدهم در قالب سندی که در سال 1393 به تصویب هیات وزیران رسید، اساس رسیدگی به این اقشار را بر همین روال اجرایی کرد و معتقد هستیم مسائل و مشکلات این مناطق را با توانمندسازی حاشیه نشین ها می‌توان حل کرد.
مدیرعامل شرکت عمران و بهسازی شهری افزود: محلات این محدوده‌ها را شناسایی کردیم و اولویت‌ها مشخص شدند. برنامه ما برای محدوده‌های هدف این است که زیرساخت‌ها را توسعه دهیم و خدمات و اقداماتی برای آموزش شهروندان انجام شود و زمینه برای اشتغال این افراد ایجاد کنند که یکی از اقدامات ما در این راستا ایجاد صندوق های اعطای خرده وام بوده است.
وی با تاکید بر اینکه دستگاه‌های مختلفی در اجرای این برنامه دخیل هستند، گفت: این دستگاه‌ها از جمله شهرداری‌ها و بنیادهای مختلفی که وظیفه حمایت از این دهک‌ها را دارند برای حل این معضل باید وزارت راه و شهرسازی را همراهی کنند که متاسفانه برخی از دستگاه ها در انجام وظایف خود کوتاهی می کنند.
*وضعیت بحرانی مشهد در گسترش پدیده حاشیه نشینی
ایزدی با بیان اینکه متاسفانه این پدیده در برخی از شهرها مانند مشهد و شهرهای استان خراسان رضوی وضعیت بحرانی دارد، ادامه داد: یک سوم جمعیت مشهد در حاشیه نشین هستن یعنی یک میلیون و 200 هزار نفر از مردم مشهد در حاشیه شهرو وضعیت بدمسکنی زندگی می کنند. مردم کلان شهر مذهبی کشورمان که مایه مباهات جهان اسلام است در چنین بحرانی قرار دارند در حالی که مدیریت شهری و دستگاه های مانند بنیادها و آستان که باید به رفع این مشکل در این مناقدام کنند. متاسفانه به یکسری اقدامات کوتاه مدت انجام دادند.
معاون وزیر راه وشهرسازی ادامه داد: توزیع غذای گرم در این مناطق می تواند مردم حاشیه نشین را برای یک شب دلگرم کند اما تا زمانی که زیرساخت های این مناطق احداث نشود و بستر آموزش برای توانمند سازی این اقشار فراهم نشود، نمی‌توانیم انتظار افزایش کیفیت زندگی در این مناطق را داشته باشیم.
مدیرعامل شرکت عمران و بهسازی شهری گفت: در استان های کردستان، هرمزگان و سیستان و بلوچستان که با پدیده مشابه مشهد روبه رو هستند با همیاری دستگاه ها توانسته ایم اقدامات موثری انجام دهیم. از آستان قدس رضوی هم توقع داریم به عنوان یک بنیاد مذهبی، بنیادی که یکی از رسالت های آن حمایت از اقشار ضعیف جامعه است وارد عرصه شود، جدا از اینکه مالکیت بخش قابل توجهی برای استان است.
* آستان قدس در صدور سند مالکیت به حاشیه نشین ها کوتاهی می‌کند
ایزدی تاکید کرد: برخی از دوستان در مناظره ها اعلام می کنند، یکی از راهکارهای رفع مشکلات حاشیه نشینی اعطای مالکیت اراضی به این ساکنان است اما خودشان در اجرای این راهکار کوتاهی کرده اند.
وی درباره اعطای سند مالکیت اراضی به حاشیه نشین های شهر مشهد از سوی استان قدس رضوی اظهار داشت: در قالب مصوبه هیات وزیران در چهارچوب ماده 9 قانون احیا دستورالعملی تهیه کردیم که براساس آن قرار بر این بود که سند این اراضی برای ساکنان این منطقه در چهارچوب دستورالعمل مصوب صادر شود البته به شرط توان نوسازی، اما متاسفانه این اتفاق نیفتاد و برای اجرای آن با دولت همکاری نکردند.
معاون آخوندی تاکید کرد: در آن بخشی از اراضی که متعلق به دولت و وزارت راه وشهرسازی ( سازمان ملی زمین و مسکن) بوده فرایند اعطای مالکیت آن شروع شده اما در سایر بخش ها هنوز اتفاقی رخ نداده است. مدلی که دولت برای اعطای زمین به حاشیه نشین ها در نظر گرفت این است که کمترین فشار به این دهک های کم درآمد وارد شود اما سایر دستگاه به دلیل منافع اقتصای حاضر به اجرای این مدل نیستند.
ایزدی ادامه داد: به طور قطع دلیل اینکه سایر دستگاه ها که اقدام به اعطای مالکیت نمی‌کنند به دلیل منافع اقتصادی است. این افراد تا زمانی که سند نداشته باشند، نمی توانند برای اخذ تسهیلات نوسازی اقدام کنند. نمی توانند پروانه ساخت دریافت کنند بنابراین در هیچ یک از این عرصه ها نه مورد نظارت قرار می گیرند ونه مورد حمایت.
مدیرعامل شرکت عمران و بهسازی شهری درباره ارزش این اراضی در مشهد گفت: اگر ارزش هر کدام از این پلاک ها در متراژ متوسط 200 متر یک میلیون تومان هم باشد ساکنان این مناطق دارای سرمایه ای هستند که به دلیل نداشتن سند، سرمایه شان فاقد ارزش است . این درحالی است که با پرداخت 200 هزار تومان می توانند صاحب سند شوند اما متاسفانه این سند را برای دهک ها سند صادر نمی کنند.
وی درباره تخریب هایی که در سال 94 در منطقه حاشیه شهر مشهد انجام شد، خاطر نشان کرد: تخریب خانه‌های حاشیه نشین مشهد در سال 94 از سوی شهرداری انجام شد و در ان تخریب دولت و وزارت راه وشهرسازی نقشی نداشت و اتفاقا ما مخالف این نوع برخوردها بودیم.
معاون وزیر راه و شهرسازی ادامه داد: سیاستی که ما دنبال می کنیم این است که این جمعیت نباید جابه جا شوند مگر اینکه در منطقه خطرناکی سکونت داشته باشند و باید اسکان مجدد شوند. هر چند که فرایند تصرف این اراضی در ابتداغیر قانونی بوده اما ساکنان این مناطق از حقوقی برخوردارند که تلاش می کنیم در چهارچوب قوانین به حقوق خود برسند .
وی افزود: نقش دولت شناسایی مناطق حاشیه نشین و تهیه طرح برای ارتقای کیفیت زندگی آنها و هماهنگی بین دستگاه های مختلف برای تامین زیرساخت ها است اما متاسفانه شهرداری در این چهارچوب عمل نکرده و باعث فشارهای اجتماعی هم شده است و به طور قطع مداخله چکشی شهرداری‌ها باعث اعتراضات اجتماعی می شود.
