جزئیات صدور و تعدیل پروانه‌های بهره‌برداری آب کشاورزی/ 31 میلیارد مترمکعب؛ حد مجاز برداشت از آب زیرزمینی کشور

به گزارش ایلنا، "جواد میبدی" مدیرکل دفتر نظام‌های بهره‌برداری و حفاظت آب و آبفا با بیان اینکه میزان آب مورد نیاز برای مصارف محیط زیست، با توجه به شرایط رودخانه‌ها و سدهای موجود در کشور تأمین می‌شود گفت: وقتی سدی در منطقه ای احداث می‌شود، با توجه به حجم سالانه آن سد، کمیسیون تخصیص میزان سهم مورد نیاز شرب، کشاورزی، صنعت، خدمات و محیط زیست و تالاب‌ها را مشخص می‌کند.

 *تخصیص آب‌های زیرزمینی و صدور پروانه

مدیرکل دفتر نظام‌های بهره‌برداری و حفاظت آب و آبفا در خصوص تخصیص جدید برای متقاضیانی که از گذشته حقآبه ای نداشته‌اند، با بیان اینکه کمیسیون تخصیص بر اساس تقاضای شخص متقاضی، میزان تخصیص از منابع آب زیرزمینی و یا سطحی را در منطقه مورد نظر بررسی خواهد کرد، افزود: اگر منطقه مورد نظر متقاضی، در دشت‌های ممنوعه نباشد و پتانسیل آبی مورد نیاز موجود باشد، میزان حجم آب مورد تقاضا بررسی و پروانه بهره‌برداری صادر خواهد شد؛ در هر صورت نباید میزان تخصیص از سقف تخصیصی که کمیسیون تعیین کرده است فراتر رود.

وی در خصوص پروانه بهره‌برداری چاه‌های کشاورزی، با بیان اینکه متقاضیان چاه‌ها به استناد اراضی و پتانسیل آبی موجود در دشت از کمیسیون صدور پروانه، پروانه بهره برداری دریافت خواهند کرد اظهار داشت: در پروانه بهره‌برداری متقاضی، میزان دبی لحظه‌ای چاه، ساعت کارکرد چاه و حجم سالانه استفاده از منابع آبی زیرزمینی ذکر شده و متقاضی نباید از آن حد عدول نماید.

"جواد میبدی" با اشاره به استفاده از آب رودخانه‌ها و منابع آب سطحی برای کسانی که از قدیم حقآبه داشته‌اند و نام آن‌ها در دفاتر "جزء و جمع" درج شده است، گفت: عده ای از گذشته دور از منابع سطحی به میزان مشخصی برداشت می‌کرده‌اند و هم اکنون نیز این برداشت‌ها ادامه دارد که تعداد آن‌ها نیز مشخص است، همچنین برخی گروه‌ها یا افراد نیز وجود دارند که نام آن‌ها در دفاتر جزء و جمع نیست و از سدهای موجود، آب دریافت می‌کنند که میزان آب دریافتی آنان بستگی به میزان مشارکت آن‌ها در احداث شبکه آبیاری و زهکشی دارد و برای آن‌ها حقآبه از سوی وزارت نیرو تعیین شده است.

وی ادامه داد: برخی نیز جزو هیچ کدام از این دو گروه نیستند و از سوی وزارت نیرو با این افراد به صورت سالانه قرارداد منعقد می‌شود که در صورت موجود بودن آب در منطقه برای آن‌ها مجوز برداشت آب صادر خواهد شد و چنانچه آب نباشد و یا میزان آب موجود کم باشد، مجوز برداشت برای آنان صادر نخواهد شد.

*31 میلیارد مترمکعب میزان مجاز برای برداشت آب زیرزمینی

مدیرکل دفتر نظام‌های بهره برداری و حفاظت آب و آبفا با بیان این مطلب که، بر اساس مصوبه شورای عالی آب در سال 94، کل پتانسیل آب تجدیدپذیر منابع آب زیرزمینی دشت‌های کشور مشخص شده و مجاز هستیم به میزان 31 میلیارد مترمکعب از آن منابع آب زیرزمینی برداشت کنیم، اظهار داشت: متأسفانه میزان برداشت ما از آب‌های زیرزمینی توسط چاه‌ها، عملاً حدود 42 میلیارد مترمکعب است که بنا داریم در برنامه ششم توسعه 11 میلیارد مترمکعب از برداشت آب‌های زیرزمینی را کاهش دهیم تا پس از 20 سال بتوانیم منابع آب زیرزمینی را به حالت اولیه باز گردانیم.

وی تعداد چاه‌های مجاز و غیرمجاز کشور را حدود 750 هزار حلقه ذکر کرد و در ادامه گفت: حدود 450 هزار حلقه از این چاه‌ها، مجاز هستند.

جواد میبدی با اشاره به وجود 330 هزار حلقه چاه غیرمجاز در کشور بیان داشت: حدود 103 هزار حلقه چاه غیرمجاز مربوط به قبل از سال 85 و تصویب قانون تعیین تکلیف چاه‌های غیرمجاز بوده که قرار است برای این تعداد چاه، پروانه برداشت به میزان 25 مترمکعب در شبانه روز (حدود نیم لیتر در ثانیه) برای مصارف، گلخانه ای، صنعتی و غیره صادر شود.

وی تعداد چاه‌های غیرمجاز در استان‌های شمالی را حدود 100 هزار حلقه ذکر کرد و در ادامه افزود: این تعداد چاه در استان‌های شمالی مانند مازندران و گیلان و گلستان، در دشت‌های آزاد و به صورت دستی حفر شده‌اند که در برخی نقاط از جمله شالیزارها وجود دارند و برداشت آن‌ها باعث افت منابع آب زیرزمینی نمی‌شود و پس از برداشت، دوباره با اولین بارندگی این چاه‌ها پر آب می‌شوند که برای این چاه‌ها نیز در حد مجاز پروانه صادر خواهد شود.

مدیرکل دفتر نظام‌های بهره‌برداری و حفاظت آب و آبفای وزارت نیرو با بیان اینکه، حدود 127 هزار حلقه چاه غیرمجاز نیز در سایر نقاط مختلف کشور وجود دارند که بایستی مسدود شوند، بیان داشت: در سال‌های 94 و 95 حدود 20 هزار حلقه چاه غیرمجاز مسدود شده و عملیات اجرایی برای انسداد مابقی چاه‌های غیرمجاز نیز به محض تأمین اعتبار، آغاز خواهد شد.

او در ادامه اضافه کرد: برای مدیریت چاه‌های مجازی که اضافه برداشت دارند نیز کنتورهای حجمی نصب می‌شود که تاکنون حدود 75 هزار دستگاه کنتور حجمی هوشمند بر روی این چاه‌ها نصب شده و مابقی نیز پس از تأمین اعتبار به کنتور حجمی هوشمند تجهیز خواهند شد.