صندوق‌های بازنشستگی، پیشران توسعه/ سه سال عقلانیت اقتصادی و تمرین حکمرانی خوب

به گزارش خبرنگار ایلنا، حجت میرزایی، معاون اقتصادی وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی، با اعلام این خبر افزود: نمایشگاه «صندوق‌های بازنشستگی پیشران توسعه» یک گردهمایی بزرگ هلدینگ‌ها و شرکتهای وابسته به صندوقهای بازنشستگی است که در آن نزدیک به 550 شرکت وابسته به صندوقهای بازنشستگی در قالب 12 صنعت، ظرفیت‌ها، محصولات و برنامه‌های آینده خود را به نمایش میگذارند.

استاد دانشگاه علامه طباطبایی با تشریح دقیق 12 صنعت افزود: چیدمان نمایشگاه به صورت صنعتی است و این 12 صنعت صرف نظر از اینکه وابسته به کدام هلدینگ‌ها هستند، دستاوردهای خود را عرضه میکنند و این عرضه در فضایی است که از دو جهت می‌تواند مورد توجه جدی واقع شود. بخش نخست عقلانیتی است که دولت تدبیر و امید در سه سال گذشته در عرصه مدیریت اقتصادی به خرج داده و بخش دیگر نشان داده فواید دیپلماسی اقتصادی و تاثیر آن بر اقتصاد کشور پس از اجرای برجام است.

وی در ادامه با تاکید بر نقش صندوقهای بازنشستگی در اقتصاد ایران و جهان تصریح کرد: صندوق‌های بازنشستگی سهم قابل توجهی از حیث دارایی‌ها، گردش مالی و سهم خود در بازار و اقتصاد دارند، هم چنین سهمی که در ایجاد اشتغال مستقیم و غیرمستقیم دارند قابل توجه است و از این جهت برگزاری این نمایشگاه فرصت خوبی است تا این ظرفیت به نمایش گذاشته شود.

معاون اقتصادی وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی درباره ضرورت برگزاری این نمایشگاه گفت: چگونگی فعالیت صندوق‌ها و توانایی آنها در مرحله اول برای سایر فعالان اقتصادی به تصویر کشیده می‌شود و زمینه همکاری که بین خودشان به صورت بین بنگاهی و درون صنعتی امکان پذیر است، شناسایی و تقویت میشود. در مرحله دوم این ظرفیت بزرگ به سیاستگذاران سطح ملی شناسانده می‌شود تا صندوقهای بازنشستگی نقش کلیدی خود در اقتصاد ایران را به خوبی ایفا کنند. بخش دیگر، فرصتی است تا همه این بنگاهها شرکای تجاری خود را در بخش خصوصی یا دولتی دعوت کنند و تمام این توانمندیها یک جا به نمایش گذاشته شود. این همان   هم‌افزایی است که ما در مقام سیاستگذار بر آن تاکید ویژه داشته و داریم.

وی تاکید کرد: به عقیده ما نیاز برگزاری این نمایشگاه در این زمان بیش از هر زمان دیگری است. در دورهای که دولت به دلایل متعدد از جمله کاهش درآمدهای نفتی و محدودیت‌های مالی امکان توسعه زیرساخت‌ها و امکان سرمایه‌گذاری مستقیما مولد را ندارد. همینطور، در دورهای که میزان فشار از ناحیه محیط سیاسی بر   صندوقهای بازنشستگی روبه افزایش است، این ضرورت بیشتر احساس میشود.

معاون اقتصادی وزیر تعاون،کار و رفاه اجتماعی یادآور شد: متاسفانه تلقی نادرستی درباره صندوقها در ایران وجود دارد و به طور عمده این تلقی نادرست در سمت سیاستگذار، به این باز میگردد که عملکرد صندوقها، کارکردهای اقتصادی و ابعاد فعالیت صندوقها در سطح دنیا به درستی در میان سیاستگذارن اقتصادی و مدیران بخشهای مختلف کشورمان شناخته شده نیست.

وی افزود: «در دنیا این صندوقها سهم بزرگی از اقتصاد دارند؛ بازار سرمایه در تمام دنیا با صندوقهای بازنشستگی شناخته میشود و بدون این صندوقها، بازار سرمایه و دیگر اشکال مالی- سرمایه‌گذاری موجودیت ندارد. در اغلب کشورها دارایی صندوقها بین 100 تا 180 درصد از  تولید ناخالص داخلی است  اما در ایران این دارایی در شرایط فعلی به زحمت به 20 درصد میرسد. با این حال این صندوقها نقش موثری در ایجاد ارزش افزوده، صادرات، تامین کالاهای استراتژیک مانند دارو، امنیت غذایی، تولید و پتروشمی دارند و بدون اینکه حمایت ویژهای از سوی دولت داشته باشند به عنوان خصولتی یا بخشی از خصولتی‌ها مورد فشار حوزه سیاست هستند. تلاش ما این است که در این نمایشگاه اهمیت و نقش این صندوقها را به درستی بازگو کنیم و این نگاه را تغییر دهیم.»

وی با تاکید بر اینکه نیاز به یک تغیر پارادیم در بخش مدیریت و سیاستگذاری صندوقها احساس می‌شود، گفت: در اقتصاد ایران، نگاه ناقصی ناشی از آموخته‌های نامناسب وجود دارد، که در برهه‌های مختلف هزینه‌های هنگفتی را بر اقتصاد تحمیل کرده است. برخی اعتقاد دارند، اقتصاد کشورهای توسعه یافته بر اساس سازوکار خودجوش بازاری و فعالیت کاملا خصوصی انجام میشود و چیزی غیر از آن وجود ندارد، درحالی که در تمام دنیا صندوقهای بازنشستگی نقش اساسی در اقتصاد دارند و هرگز قابل حذف نیستند. بهانه دولتی بودن و خصولتی بودن بنگاههای زیر مجموعه این صندوقها، در وهله نخست جفا به مستمری بگیران است و در بخش بعدی خدمت به فرصتطلبان، راهی جز این برای صندوقها وجود ندارد که حکمرانی خوب را تمرین کنند و اصلاحات ساختاری را از خود آغاز کنند. باید اذعان کنم، بخشی از سرمایهگذاری توسط این صندوقها انجام  میشود، چراکه حیات این صندوقها با سرمایه‌گذاری بلندمدت امکان پذیر است. برخی، بدون شناخت این مهم در ایران و با تلقی نادرست از اقتصادهای مدرن و یا با سایر اهداف، این صندوقها را مورد هجمه قرار می‌دهند.

وی ادامه داد: ممکن است این تلقی با این بهانه باشد که بازدهی این صندوق‌ها پایین است در حالی که تمام گزارش‌ها حاکی از آن است که صندوق‌ها، بخشی از  شفاف‌ترین بنگاه‌های اقتصادی ایران را در اختیار دارند، از حیث برنامه‌ریزی وضعیت خوبی دارند، نرخ بازدهی آنها نیز از  میزان متعارفی که در حال حاضر وجود دارد و با توجه به شرایط رکودی بالاتر بوده است.

این اقتصاددانان درباره برنامه‌های آینده این معاونت به منظور رفع تلقی‌های نادرست از صندوق‌های بازنشستگی گفت: برگزاری این نمایشگاه ادامه یک فعالیت بزرگ است که مدتی پیش و دقیقا مصادف با رخت بستن ماجراجویی از اقتصاد ایران آغاز شده است. سایر فعالیت‌ها مانند عضویت فعال در تشکلهای اقتصادی تخصصی، بینالمللی کردن بنگاهها، ارتباط موثر و سازمان یافته  با سیاستگذاران که در قالب نشستهای دو جانبه پیش بینی شده است و همین طور شکل گیری موافقت نامه‌های مشترک با طرفهای خارجی و داخلی از    برنامه‌های ما برای تغییر نگاه‌ها به صندوقهای بازنشستگی است.