یاداشت/
مدیریت تقاضای آب؛ راهکار عبور از مشکل کم‌آبی
قرارگیری ایران در ناحیه خشک و نیمه خشک بیابانی، تغییرات اقلیمی، رشد و توسعه بی‌رویه شهرها و افزایش جمعیت، کاهش بارندگی، افت سطح آب‌های زیرزمینی، افزایش سطح بهداشت، مکانیزه نبودن سامانه‌های آبیاری و هدررفت آب در بخش کشاورزی و شبکه‌های توزیع آب، افزایش مصرف آب در بخش‌های مختلف جامعه همه از مواردی است که لزوم توجه بیش از گذشته به حفظ منابع آبی برای جلوگیری از مواجه شدن با یک بحران آبی خطرناک را به همه افراد جامعه اعم از مسئولان و مردم گوشزد می‌کند.
در این خصوص مهمترین اقدامی که می‌تواند در عبور از بحران‌های آبی موثر باشد مدیریت تقاضای آب است. تعاریف متفاوتی برای مدیریت تقاضای آب مطرح می‌شود که همگی دارای یک مفهوم ولی در اشکال مختلف است. مطابق یک تعریف جامع مدیریت تقاضای آب عبارت است از انطباق و پیاده‌سازی یک استراتژی شامل سیاست‌ها و طرح‌های مشخص توسط یک نهاد (موسسه) آب به منظور تاثیرگذاری بر میزان تقاضا و مصرف که به اهداف زیر دستیابی داشته باشد:
• بهره‌وری اقتصادی
• توسعه اجتماعی
• امنیت ملی
• عدالت اجتماعی
• حفاظت از محیط زیست
• توسعه پایدار منابع آب و خدمات آب‌رسانی
در تعریفی دیگر مدیریت تقاضای آب به کلیه اقداماتی گفته می‌شود که باعث به تعویق افتادن سرمایه‌گذاری در زمینه احداث منابع جدید آبی خواهد شد. در حقیقت تمام این تعاریف بر حفظ و نگهداری منابع آب موجود و جلوگیری از هدررفت آب با رویکرد توسعه پایدار تاکید دارد.
لزوم تغییر نگرش مدیران و مسولین بخش آب از مدیریت تامین به مدیریت تقاضا، وضع قوانین منطبق با مدیریت تقاضای آب در همه سطوح شامل بخش کشاورزی، صنعت، شهرسازی و شرب و اجرای فعالیت‌های منطبق بر مدیریت تقاضای آب با همکاری مردم و مسئولان باعث خواهد شد که کم آبی ناشی از عوامل ذکر شده را بتوان به صورت علمی و صحیح در سطح جامعه مدیریت و از مواجه شدن با بحران‌های آب جلوگیری کرد.
دکتر حمیدرضا تشیعی؛
معاون نظارت بر بهره‌برداری شرکت مهندسی آب و فاضلاب کشور
