۷۰ درصد منابع صندوق توسعه نصیب دولتی‌ها شد/ اظهارات نادرست «عارف» در مورد کسری بودجه

مهرداد لاهوتی در گفت‌وگو با خبرنگار اقتصادی ایلنا درباره کسری هزار همتی که از سوی معاون اول رییس جمهور اعلام شد، اظهار داشت: کسری بودجه معنی ندارد چراکه دولت درآمد مشخص و هزینه جاری و عمرانی مشخص دارد و در سالهای گذشته هم که کسری بودجه اعلام می‌شد آیا این کسری بودجه از محل مشخصی تامین می‌شد؟ در نهایت راهکار کسری بودجه مدیریت‌ هزینه‌های دولت است. سوال این است که چرا همین مدیریت هزینه‌ها قبل از تصویب و قطعی شدن لایحه بودجه انجام نمی‌شود؟ باید به اندازه توان درآمدهای دولت، هزینه‌ها مشخص شوند.

نایب رییس کمیسیون برنامه و بودجه مجلس افزود: مهمترین درآمدهای دولت از دو منبع اصلی درآمد حاصل از فروش نفت و وصول مالیات‌ها تامین می‌شود، چرا دولت‌ها براساس توان واقعی درآمدها، هزینه‌ها را مشخص نمی‌کنند؟

وی با بیان اینکه نهایتا تبعات و آثار این عدم انطباق درآمدها و هزینه‌ها در وضعیت صندوق توسعه ملی می‌بینیم، گفت: فلسفه تشکیل صندوق توسعه ملی این بوده که سهمی از درآمدهای حاصل از فروش نفت داشته باشد. دولت سهمی از درآمدهای حاصل از فروش نفت دارد اما بخشی از این درآمدها هم متعلق به مردم است و قرار بر این بود که بخشی از این درآمدها در صندوق توسعه ملی ذخیره شود و دولت حق استفاده از آن را نداشته باشد.

لاهوتی ادامه داد:‌ قرار بر این بود صندوق توسعه ملی ایران مانند سایر صندوق‌‌های ثروت دنیا مانند صندوق نروژ، امارات و ... به عنوان یک پشتوانه عمل کند و در بخش‌های مختلف سودآور سرمایه‌گذاری کنند و در اختیار بخش خصوصی باشند.

نایب رییس کمیسیون برنامه و بودجه مجلس تاکید کرد: اساس تشکیل صندوق توسعه ملی این بود که دولت حق استفاده از منابع ان را نداشته باشد اما الان این امکان بسیار راحت برای دولت‌ها فراهم شده به طوریکه از زمان تشکیل صندوق توسعه ملی ( از 1390 شروع به کار صندوق) 166 میلیارد دلار ورودی صندوق بوده که تا کنون از این رقم 90 میلیارد دلار توسط دولت‌ها برداشت شده‌‌است.

وی افزود: البته انحرافات دیگری در صندوق ملی بوده که در این اعداد و ارقام مورد محاسبه قرار نگرفته‌ است. 70 درصد منابع این صندوق نصیب شرکت‌های دولتی شده که امروز امکان بازگشت این برداشت‌ها هم وجود ندارد. تنها 20 درصد منابع صندوق به بخش خصوصی واقعی تخصیص داده شده است.     

لاهوتی اظهار داشت: وقتی در بودجه درآمدها را بالاتر از اعداد واقعی در نظر می‌گیریم نتیجه این است که سهم صندوق توسعه ملی از درآمدهای نفتی کاهش پیدا می‌کند. امسال باید 45 درصد درآمدهای نفتی به صندوق توسعه ملی اختصاص پیدا می‌کرد اما هر سال شاهد کاهش سهم صندوق هستیم. هر سال باید 20 درصد درآمدها به صندوق توسعه واریز شود و 20 درصد دیگر به عنوان قرض‌الحسنه و تسهیلات برگشت داده شود و در تمام پاراف‌های رهبری می‌بینم که نوشته شده این عدد به عنوان امانت به دولت داده می‌شود اما در هیچ دولت این برداشت‌ها برگشت داده نشده‌است.

نایب رییس کمیسیون برنامه و بودجه مجلس با اشاره به اخذ دستورهای موردی برای برداشت از صندوق گفت: جالب این است که به سهم 20 درصد دیگری که واریز می‌شود، دستورهای موردی برای برداشت داده می‌شود که این برداشت‌ها در ان 90 میلیارد دلار برداشت دیده نشده‌است و اخیرا هم رییس جهوری اعلام کرد برای برداشت از صندوق دستور موردی گرفته‌است و این دستورهای مورد تبعات فراتر از آنچه گفته شد دارد چراکه اصلا اعداد آن در بودجه پیش‌بینی نشده‌است.

وی در پاسخ به این سوال که اساس عدد هزار همت اعلام شده برای کسری بودجه در 6 ماهه اول سال صحت دارد، اظهار داشت: این عدد اعلام شده درست نیست و امکان ندارد میزان کسری بودجه‌ها به این حد و درصد برسد و بیان این عدد از افراد با تجربه‌ای مانند آقای عارف بعید بود. البته باید توجه داشت طبیعتا هر دولتی که بر سر کار می‌آید مدعی می‌شود که دولت قبل بدهی و ناترازی‌هایی به جا گذاشته است.

لاهوتی ادامه داد: در طول 16 سالی که در مجلس حضور داشتم در هیچ بودجه‌ای عدد کسری بودجه را نشان نمی‌دهیم اما رخ داده که برای مثال در قانون بودجه فروش یک میلیون بشکه پیش‌بینی شده اما در پایان سال میزان فروش به 800 هزار بشکه رسیده است. بحث ما با دولت این است که در همان ابتدا میزان فروش را همان عدد 800 هزار بشکه در نظر بگیرد.

نایب رییس کمیسیون برنامه و بودجه مجلس درباره اینکه در دولت سیزدهم گفته می‌شد پول حاصل از فروش نفت به کشور برگشته و درآمدهای مالیاتی محقق شده، در این صورت دلیل کسری بودجه 1403 چه بوده است، تاکید کرد: درآمدهای مالیاتی واقعا براساس اعداد و ارقام بودجه وصول شده و از سوی دیگر آقایان مدعی بودند که وصول درآمدها فراتر از پیش‌بینی‌ها بوده، حال اگر این ادعا وجود داشته که پول فروش نفت هم به کشور بازگشته، نتیجه این است که  دولت هزینه فراتری از اعداد و ارقام بودجه ایجاد کرده است چراکه هزینه‌های جاری و عمرانی بر اساس درآمدهای مالیاتی و فروش نفت تامین می‌شود.  

وی همچنین با اشاره به سخنان اخیر رییس جمهوری مبنی بر کاهش سهم بخش عمرانی از بودجه گفت: اخیرا رییس جمهور اعلام کرد که برای جلوگیری از ناترازی‌های بودجه باید هزینه‌های عمرانی را کاهش دهیم اما توجه داشته باشند هزینه عمران به معنای افزایش تولید، ایجاد اشتغال و پویایی و ارایه خدمات به مردم است. بودجه عمومی کشور امسال 2500 هزار میلیارد تومان بوده است که مجموعه 380 هزار میلیارد تومان برای بخش عمرانی هزینه پیش‌بینی کرده‌ایم اگر فقط 50 درصد این عدد تخصیص داده شود 200 هزار میلیارد تومان به بخش عمرانی بودجه اختصاص پیدا کرده است یعنی می خواهند این عدد را هم کاهش دهند. هنر آقایان باید این باشند که جلوی کسری بودجه را از کاهش هزینه‌های جاری بگیرند.