قاچاق سالانه ۱.۵ تا ۲ میلیارد دلاری لوازم آرایشی

محمدعلی گرجی، رئیس کمیسیون آرایشی انجمن تولیدکنندگان مواد شوینده، بهداشتی و آرایشی ایران در گفت‌وگو با خبرنگار ایلنا درباره شناسنامه‌دار شدن محصولات آرایشی و بهداشتی و تاثیر آن برای کاهش عرضه محصولات قاچاق در بازار ایران گفت: در ایران مواد شوینده حتی مازاد بر تقاضا تولید می‌شود و چون کالاهایی ارزان هستند قاچاق آنها توجیهی ندارد، بنابراین در مورد این محصولات دغدغه‌ای برای وجود کالاهای قاچاق نیست. محصولات بهداشتی مراقبت از پوست، مو و دیگر نقاط بدن نیز با کیفیت و کمیت مطلوب در کشور تولید می‌شود و توانسته رضایت مصرف‌کنندگان را جلب کند. بنابراین در این گروه کالایی هم عرضه محصولات قاچاق توجیه ندارد.  

وی افزود: اما در مورد محصولات آرایشی که از آن با عنوان Color Cosmetics یا محصولات آرایشی رنگی یاد می‌شود داستان متفاوت از دو گروه یاد شده است؛ برای تولید این محصولات سرمایه‌گذاری کلانی موردنیاز است بنابراین تعداد شرکت‌هایی که در ایران توان تولید آنها را دارند از تعداد انگشتان دست کمتر است و در همین حال بیشترین کالاهایی که در گروه محصولات بهداشتی و آرایشی به صورت قاچاق به بازار مصرف ایران راه پیدا می‌کنند همین محصولات آرایشی رنگی و عطریات هستند.

گرجی در تشریح آنچه به عرضه گسترده محصولات آرایشی رنگی قاچاق در بازار ایران انجامیده توضیح داد: این محصولات اندازه کوچک و وزن کمی دارند و این امر قاچاق آنها را آسان می‌کند. موضوع دیگر این است که تبلیغات هرگونه محصولات آرایشی در رسانه‌های‌ ایران ممنوع است نه تنها در صدا و سیما حتی در بیلبوردهای خیابانی نیز امکان تبلیغ این گروه کالایی وجود ندارد، در حالی که برندهای غیرایرانی در انواع شبکه‌های ماهواره‌ای محصولات خود را تبلیغ می‌کنند و این سبب می‌شود برند آنها برای مخاطب ایرانی آشناتر از برند محصول آرایشی باشد که در ایران تولید می‌شود و حتی به احتمال قوی مشتری ایرانی به هنگام خرید حتی نمی‌داند محصولات آرایشی با برند ایرانی هم وجود دارد. در حال حاضر ارزش تجارت قاچاق لوازم آرایشی در ایران به 1.5 میلیارد دلار تا 2 میلیارد دلار رسیده است.

رئیس کمیسیون آرایشی انجمن تولیدکنندگان مواد شوینده، بهداشتی و آرایشی ادامه داد: با این حال شناسنامه‌دار شدن محصولات آرایشی و بهداشتی چه انواع وارداتی و چه آنهایی که تولید داخل هستند امکان رهگیری آنها را فراهم می‌کند و مانع از ورود محصولات تقلبی و قاچاق به بازار می‌شود.

وی خاطرنشان کرد: از دو سال پیش تحت نظارت سازمان غذا و دارو مقرر شد که زیرساخت‌های اجرای این طرح ایجاد شود و از اواخر سال گذشته شرکت‌های تولیدکننده تلاش کردند تولیدات خود را با شناسه رهگیری تولید کنند و الان بسیاری از شرکت‌ها شناسه رهگیری را بر کالاهای خود ثبت می‌کنند و البته شماری هم این کار را نمی‌کنند، این شناسه رهگیری در داروها و مکمل‌ها هم ثبت می‌شود. در این بین وزارت صمت هم خواست که شناسه کالا داشته باشد بنابراین قرار شد زمینه‌ای فراهم شود که وزارت صمت به داده‌های سازمان غذا و دارو دسترسی داشته باشد. با این حال تاکنون این اتفاق نیفتاده و شناسه کالاها به سامانه تی‌تک وزارت بهداشت متصل نشده است.  

گرجی درباره تفاوت کیفیت لوازم آرایشی رنگی ایرانی و خارجی و تاثیر آن بر تقاضای مشتریان گفت: محصولات بهداشتی ایرانی کیفیت بالاتری از کشورهای منطقه دارند و حتی با محصولات اروپایی در رده متوسط هم می‌توانند رقابت کنند چون این صنعت بیش از 100 سال است که در ایران قدمت دارد اما شمار شرکت‌های ایرانی که محصولات آرایشی رنگی با کیفیت بالا تولید می‌کنند بسیار محدود است.  

گرجی اظهار کرد: صنعت لوازم آرایشی بسیار وابسته به مد است و تغییرات در این صنعت با سرعت بالا اتفاق می‌افتد. همین امر است که سبب می‌شود این صنعت به سرمایه‌گذاری‌های کلان نیاز داشته باشد، بنابراین تولیدکنندگان ایرانی توان رقابت با بازار محصولات قاچاق این گروه از محصولات را ندارند. واردات مواد اولیه محصولات آرایشی و بهداشتی با ارز نیمایی صورت می‌گیرد و فرآیند تخصیص ارز و واردات مواد اولیه به ایران به اندازه‌ای طولانی است که تولیدکنندگان ایرانی نمی‌توانند خود را با سرعت تغییرات در صنعت جهانی لوازم آرایشی رنگی همراه کنند و یا با آن رقابت کنند.

رئیس کمیسیون آرایشی انجمن تولیدکنندگان مواد شوینده، بهداشتی و آرایشی تصریح کرد: بنابراین حتی تولیدکنندگان هم پذیرفته‌اند که واردات محصولات آرایشی رنگی از مجاری قانونی باید صورت بگیرد با توجه به اینکه انحصار تولید برخی از این محصولات در سطح جهان در اختیار چند شرکت خاص است به طور مثال مداد در ایران تولید نمی‌شود و تنها دو شرکت تمام مدادهای مصرفی جهان را تولید می‌کنند.

گرجی در پایان گفت: اگر قرار است اقدامی برای کاهش قاچاق محصولات آرایشی رنگی به کشور در شرایط که واردات آن از سال 1397 تاکنون ممنوع شده است صورت بگیرد اول باید موانع تولید این کالا را در کشور برداشته و فرآیند تولید تسهیل شود و دوم اینکه شرایط فروش و بازاریابی از طریق تبلیغات فراهم آید. در حال حاضر صنعت آرایشی بهداشتی هم همچون صنایع دیگر کشور با مشکلاتی از قبیل کمبود سرمایه در گردش و سیاست انقباضی بانک‌ها دست به گریبان است.