«تنش» گریبانگیر 40 درصد از 700 منطقه آبی هند
کشور هند با اینکه چیزی حدود ۱۶ درصد از جمعیت جهان را در خود جای داده است، اما تنها ۴ درصد از منابع آب شیرین جهان را در اختیار دارد؛ منابع آب محدودی که طی دهههای اخیر و به واسطه عواملی مانند تغییر اقلیم، خشکسالیهای پیاپی و فشار فزاینده بر منابع آب زیرزمینی در معرض خطر قرار گرفته و کشور هند را به یکی از بحرانیترین کشورهای جهان در حوزه تأمین آب شرب سالم تبدیل کرده است.
به گزارش ایلنا از وزارت نیرو، دادههای رسمی در مورد وضعیت منابع آبی کشور هند بیانگر این است که به صورت سالانه بیش از ۹۰ درصد از آبهای زیرزمینی در این کشور در بخش کشاورزی استفاده میشود و سهم بخش شرب و صنعت نیز به ترتیب ۸ درصد و ۲ درصد است.
بر اساس اطلاعاتی که پایگاه خبری «فایننشال اکسپرس»، منتشر کرده است، هند را باید بزرگترین استخراج کننده آبهای زیرزمینی در جهان قلمداد کرد که میزان برداشت آب زیرزمینیش در سالهای اخیر حتی از مجموع برداشت دو کشور بزرگ چین و آمریکا نیز بیشتر شده است.
همچنین برآوردهای موسسات مطالعاتی مانند Science.org نشان میدهد در صورت استمرار وضعیت کنونی تا سال ۲۰۵۰، بخشهای وسیعی از شمال غرب و جنوب هند که هم اکنون نیز عمق منابع آب زیرزمینی در این مناطق به شدت افت پیدا کرده است، دچار تنش شدیدتر آبی خواهند شد.
بررسیهای بیشتر در مورد وضعیت منابع آبی این کشور نشان میدهد، در حال حاضر حدود ۴۰ درصد از ۷۰۰ منطقه آبی هند با سطح آبهای زیرزمینی بحرانی و یا بیش از حد بهره برداری شده رو به رو هستند.
به لحاظ جغرافیایی نیز در میان ایالتهای مختلف هند، دو ایالت اوتار پرادش و مادایا پرادش از جمله ایالتهای پرجمعیت و بزرگی هستند که با مشکلات بسیار شدیدی در حوزه منابع آب رو به رو هستند و پس از این دو ایالت، ایالتهایی مانند کارناتاکا، بیهار، هاریانا، گجرات و مهاراشترا قرار دارند.
در این بین منطقه بوندلکند که بخشهایی از ایالت اوتار پرادش و مادایا پرادش را شامل میشود از جمله مناطقی است که بیشترین آسیب را به لحاظ برداشت آبهای زیرزمینی متحمل شده است و به واسطه افت شدید منابع آب، اکنون مردم این منطقه مجبورند برای تهیه آب شرب کیلومترها پیاده روی کنند.
کارشناسان عقیده دارند وضعیتی که اکنون در هند ایجاد شده حاصل سالها بی تفاوتی نسبت به مدیریت صحیح منابع آب به ویژه در بخش آبهای زیرزمینی است و لازم است هر چه سریعتر با اتخاذ سیاستهای اصلاحی از پیشرفت هر چه بیشتر این بحران جلوگیری شود.
تدابیر هند برای مقابله با تنش آبی
بر همین اساس دولت هند برای مقابله با بحران آب موجود در این کشور طرح و برنامههای متعددی را در دستور کار قرار داده است که از جمله آن میتوان به طرحهای انتقال آب از حوضههای آبریز دارای آب مازاد به حوضههای آبریز دارای تنش اشاره کرد.
به عنوان مثال در این کشور طرح بزرگی برای اتصال دو رود کن و بتوا به جریان افتاده است که قرار است آب مازاد رود کن را به رود بتوا منتقل کند تا از آن برای آبیاری زمینهای مستعد کشاورزی و نیز تأمین آب شرب و تولید برق استفاده شود.
پیشبینی میشود این پروژه بزرگ که شامل یک کانال به طول ۲۲۱ کیلومتر، یک تونل به طول ۲ کیلومتر و یک سد به ارتفاع ۷۷ متر است، تا سال ۲۰۲۸ به بهره برداری برسد و به مناطق محرومی مانند پانا، تیکامگر، چاتارپور، ساگار، دامو، داتیا، ویدیشا، شیوپوری و رایسن از مادهیا پرادش، و باندا، ماهوبا آب رسانی کند.
همچنین مسئولان اجرایی در ایالتهای دارای تنش آبی هند در تلاش هستند تا با اجرای طرحهای آبی مانند لوله کشی آب به منازل مسکونی و اجرای طرح مشارکتی، مدیریت آب زیرزمینی در ایالتهایی مانند اوتار پرادش و مادایا پرادش که با تأمین مالی بانک جهانی اجرایی شده و پیش بینی میشود تا سال ۲۰۲۵ ادامه یابد، تا حد امکان از توسعه بحران آب جلوگیری کنند.
اگرچه هندیها تلاش دارند با هدایت مازاد آب رودهای پرآب به سوی رودهای کم آب و نیز مدیریت مشارکتی آبهای زیرزمینی بین ایالتهای مختلف تا حد امکان با بحران آب مقابله کنند، اما به نظر میرسد کاهش بیش از ۵۰ درصدی منابع آبی ۱۰ رود بزرگ در این کشور و نیز خشک شدن بیش از ۷۰ سد که تحت تأثیر برداشت بی رویه از آبهای زیرزمینی و طی دهههای گذشته رقم خورده است، راهکار دیگری به نام واردات آب را پیش روی مدیران اجرایی این کشور قرار داده است.
باید منتظر ماند و دید سال ۲۰۲۵ هندیها تا چه میزان در پیشبرد پروژههای مدیریتی خود موفق خواهند بود؟ آیا آنها میتوانند این بحران بزرگ را در داخل کشور خود حل کنند یا نیازمند تأمین آب از خارج از مرزها خواهند شد؟