در گفت‌وگو با ایلنا مطرح شد:
اما و اگرهای تجارت ایران و عربستان/ خبری از آزادسازی پول‌های بلوکه شده در چین به درهم نیست
یک عضو اتاق بازرگانی ایران اظهار داشت: آنچه که گفته شد این بود که پول‌های بلوکه شده ایران در چین در قالب درهم به کشورمان باز می‌گردد، البته یک ماه قبل‌تر از آن خبری از سوی بانک مرکزی منتشر شد مبنی بر اینکه چرا با وجود اینکه یوان سنگینی داریم چرا ثبت سفارش با درهم انجام می‌شود و وابستگی ایران به درهم را افزایش میدهد اما در نهایت آن آزادسازی به درهم تا به امروز دیده نشده است.
فرشید فرزانگان در گفت‌وگو با خبرنگار اقتصادی ایران درباره تجارت ایران و عربستان از مسیر امارات اظهار داشت: بار صادراتی ایران به عربستان یا از امارات یا از عمان ارسال می‌شد و این اواخر عمدتا مسیر صادرات از کشور عمان بوده‌است.
وی ادامه داد: احتمالا در این شرایط جدید برنامه‌هایی برای ایجاد خط مستقیم در نظر خواهند داشت چراکه به نظر می‌رسد که دو طرف با عزم جدی پیش می‌روند و اگر سفارت و بخش معاونت اقتصادی آن فعال شود، روابط با روند خوبی ادامه پیدا می‌کند اما همواره یک نگرانی وجود دارد که تحرکات دیگری بر این روابط اثر بگذارد.
رییس سابق اتاق مشترک بازرگانی ایران و امارات با تاکید بر اینکه معتقدم شتاب از سرگیری این روابط تا حدودی مشکوک است، گفت: از شکل‌گیری روابط ایران و عربستان بسیار خوشحال هستم و نتیجه از سرگیری روابط ایران با کشورها به نفع تجارت کشور است اما حجم اخبار خوب درباره روابط ایران و عربستان ما را به این مشکوک می‌کند که چین در این میان منافعی را دنبال می‌کند. وقتی ممکن است منافع سنگینی پیش بیاید، همه کشورها آن را می‌پذیرند به ویژه اینکه کشورمان در شرایط اقتصادی بسیار نامناسبی قرار دارد.
کارشناس اقتصادی کشورهای عربی افزود: حجم تجارت ایران و عربستان در اوج حدود یک میلیارد دلار بوده اما بازار عربستان بسیار عمیق و متفاوت از بازار سایر کشورها است. اگر روابط اقتصادی با عربستان شکل بگیرد، کشور می‌تواند تامین کننده انواع مواد پتروشیمی باشد چراکه عربستان غول تولید کننده مواد پتروشیمی با کیفیت است و به روز‌ترین تجهیزات تولید را در اختیار دارد.
فرزانگان گفت: ایران برای صادرات باید در ابتدا مواد اولیه با کیفیت برای تولید در اختیار داشته باشد و اگر دسترسی به مواد اولیه برای تولید با کیفیت نداشته باشد تنها می‌تواند صادر کننده مواد خام باشد و می‌تواند این مواد اولیه با کیفیت را از عربستان تامین کند، از این رو روابط تجاری با عربستان روابط دو سویه خواهد بود. اما باید توجه داشته باشیم که بازار منطقه به شدت رقابتی شده و صادرات و نفوذ به بازار این منطقه بسیار سخت است چراکه این منطقه رقابت قیمت محور است و بازیگر این منطقه از جمله، چین، هند و روسیه بسیار قوی هستند و روسیه با کمترین قیمت صادرات را در منطقه انجام میدهد.
وی تاکید کرد: مساله اصلی که باید به آن توجه شود این است که شرکت‌های خصوصی که همزمان با آمریکا و چین و ... همکاری دارند اگر بخواهند با ایران هم وارد فعالیت اقتصادی و تجاری شوند، تحت فشار غرب قرار می‌گیرند و ترجیح می‌دهند با ایران کار نکنند. موضوع بسیار مهم بعدی مساله روابط بانکی است، هر تراکنشی از ایران هر چند که مقصد ان عربستان باشد ممکن است برای آن بانک ریسکی ایجاد کند مگر اینکه مدل روابط بانکی ایران و امارات به اجرا برسد. به این گونه که ایران درهم به بانک اماراتی ارایه دهد و در امارات درهم به ریال تبدیل شود و ریال در اختیار عربستان قرار بگیرد که در این صورت هم هزینه مبادلات به دلیل وجود موانع افزایش پیدا می‌کند.
کارشناس اقتصادی کشورهای عربی با بیان اینکه برای توسعه روابط باید زیرساخت‌های حمل و نقلی و بانکی ایجاد و توسعه پیدا کند، اظهار داشت: در حال حاضر که فضای روابط ایران و روسیه بسیار باز است اما فعالان اقتصادی ایران نمی‌توانند از این فضا بهره ببرند به دلیل محدودیت‌هایی که در ایران وجود دارد حال اینکه این محدودیت‌ها در رابطه با عربستان بسیار بیشتر است چراکه عربستان روابط سنگین تجاری با آمریکا و غرب دارد.
فرزانگان با تاکید بر اینکه معتقدم در زمینه صادرات فرش به عربستان بسیار توانمند هستیم و کشور عربستان برای تجارت فرش با ایران به شدت کشش دارد، گفت: هر چند با صادرات موادی از جمله محصولات کشاورزی مخالف نیستم اما هر کالایی که تولید آن در ایران انجام شود و ارزش افزوده‌ای داشته و اشتغال آن در ایران باشد به صادرات برسد، به نفع کشورمان است. اساسا در مورد صادرات محصولات کشاورزی به کشورهای عربی شاهد حیف و میل هستیم و کالا با زیر قیمت صادر می‌شود و به شدت از صادرات هندوانه با فاصله قیمتی ایجاد شده ناراحت هستیم.
وی ادامه داد: برای توسعه روابط با عربستان با خطوط کشتیرانی فعال شوند اما اهمیت مسائل بانکی بسیار بیشتر از سایر موارد است. کدام بانک خصوصی در این شرایط این ریسک را می‌پذیرد که با ایران کار کند؟ مگر اینکه به همان ترتیبی که تا کنون بانک‌های امارات با ایران کار کردند، همکاری داشته باشند که هزینه مبادلات تا حداقل 15 درصد افزایش میدهد.
رییس سابق اتاق مشترک بازرگانی ایران و امارات افزود: در مواقعی کالای ایرانی در امارات تخلیه می‌شود و برند آن تغییر و به برند اماراتی تبدیل و با برچسب جدید به مقصد ارسال می‌شود که تمام این اقدامات از جمله تغییر اسناد و بارگیری مجدد باعث افزایش هزینه‌ها می‌شود.
وی درباره اخبار منتشر شده پس از اعلام توافق ایران و عربستان مبنی بر سرازیر شدن درهم امارات و نتیجه آن اظهار داشت: اظهارات افراد باید استدلالی داشته باشد، باید دید برای بازارساز چه نرخی از دلار مناسب است، معتقدم حفظ دلار با نرخ 45 هزار تومان تا 50 هزار تومان مناسب‌تر از نرخی با روند افزایشی شتابان است.
فرزانگان تاکید کرد: آنچه که گفته شد این بود که پول‌های بلوکه شده ایران در چین در قالب درهم به کشورمان باز می‌گردد، البته یک ماه قبل‌تر از آن خبری از سوی بانک مرکزی منتشر شد مبنی بر اینکه چرا با وجود اینکه یوان سنگینی داریم چرا ثبت سفارش با درهم انجام می‌شود و وابستگی ایران به درهم را افزایش میدهد اما در نهایت آن آزادسازی به درهم تا به امروز دیده نشده است.
