اهمیت موقعیت ژئوپلیتیک یمن برای نفت و تجارت ایران

صباح زنگنه در گفت‌وگو با خبرنگار اقتصادی ایلنا، درباره اهمیت ژئوپلیتیک یمن برای کشورهای منطقه در حوزه انرژی اظهار داشت: یمن در تولید انرژی محدودیت دارد و تولید این کشور حداکثر کفاف نیاز داخل را می‌دهد و از درآمد آن می‌تواند منابع مالی خود را تامین کند. اما موقعیت جغرافیایی یمن که مشرف بر دریای سرخ و باب‌المندب است و همچین به اقیانوس و خلیج فارس اشراف داشته و نزدیک است به این کشور امتیازهای زیادی می‌دهد و باتوجه به اینکه بخش مهمی از نقل و انتقال انرژی به اروپا و امریکا از این مسیر می‌گذرد بنابراین امنیت این منطقه برای بازار انرژی جهان حائز اهمیت است و کشورها به این موقعیت نگاه ویژه دارند. به طوری که اکنون برای کشورهای دارنده منابع نفتی و همچنین مصرف‌کنندگان مهم است که چه نیروهایی در این کشور مسلط هستند تا بتوانند امنیت رفت و آمد انرژی و تجارت را تامین کنند. 

وی با بیان اینکه عمده‌ترین جایگاه یمن در موضوع انرژی است، گفت: ایران نیز برای تامین امنیت آمد و شد نفت خود به سمت افریقا و اروپا و حتی امریکای جنوبی نیاز دارد که این کشور و نیروهای باب‌المندب امنیت تجارت نفت و کالاها را تامین کنند‌. عربستان باوجودی که در خلیج فارس و دریای سرخ هم بنادر و هم ذخایر نفتی دارد و کشتیرانی اصلی این کشور در خلیج فارس است و منابع نفت و گاز این کشور از این مسیرها عبور می‌کند اما  به منابع انرژی یمن هم چشم طمع دارد و در نظر دارد بر این کشور مسلط باشد و از منابع انرژی این کشور سوءاستفاده کند.

این کارشناس حوزه بین‌الملل انرژی تصریح کرد: علاوه بر کشورهای همسایه از جمله ایران و عربستان کشورهایی که انرژی مورد نیازشان از منطقه خلیج‌فارس تامین می‌شود هم نسبت به موضوع یمن حساسیت دارند اما از طریق نیروهای وابسته به غرب مثل امارات و عربستان انتظار دارند این امنیت را برقرار کنند.

در همین ارتباط محمود خاقانی نیز به ایلنا گفت: یمن به دلایل مختلفی برای کشورها اهمیت دارد، مهمترین دلیل اینکه سرزمینی است که در موقعیت استراتژیک و در سواحل دریای سرخ و تنگه باب‌المندب قرار گرفته است‌ علاوه بر این اخیرا اعلام شده که این کشور بزرگترین تولیدکننده قهوه در جهان نیز است و در کل کشور ثروتمندی است.

وی افزود: در طول جنگ تحمیلی؛ ایران نفت را به یمن ارسال می‌کرد البته آن زمان روابط دولت ایران همچنین عربستان با دولت وقت یمن حسنه بود و امریکا هم این کشور را حمایت می‌کرد اما اکنون ما از این کشور حمایت می‌کنیم اما عربستان، امارات، امریکا و اسرائیل با یمن مخالفت می‌کنند، البته بخش جنوبی یمن بدست دست نشاندگان سعودی و امریکا و اسرائیل مدیریت می‌شود و بخش‌های دیگر را انصار حزب الله کنترل دارد که تحت تحریم‌های سختی است.

این کارشناس حوزه بین الملل انرژی تصریح کرد: یمن ذخایر نفت هم دارد و زمانی مستعمره انگلیس بوده است، در سال ۱۳۳۲ زمانی که مصدق تصمیم به ملی کردن صنعت نفت کرد و ما سعی می‌کردیم نفت را از مسیر دریا صادر کنیم ناوهای جنگی انگلیس تانکرهای نفتی ما را توقیف می‌کردند و در یمن فرآورش کرده و می فروختند، در آن زمان ایران مثل امروز قدرت مقابله نظامی نداشت، انگلیس در یمن پایگاه نظامی داشت و فراورده های نفتی ایران را در خلیج فارس محاصره کرده بودند.

وی ادامه داد: اکنون امارات و عربستان به طور متحد سعی دارند دولت دست نشانده در یمن مستقر شود و بخش‌های شمالی را هم تحت کنترل داشته باشد. به طور کلی یمن تنهاست و فقط ایران از این کشور حمایت می‌کند.

خاقانی خاطرنشان کرد: اکنون یمن تحت فشار سنگین تحریم قرار دارد و مردم این کشور به سختی روزگار می‌گذرانند با توجه به حمایت چین و روسیه از امارات و  عربستان در سازمان ملل در ارتباط با مسائل یمن و تا حد زیادی تبلیغات منفی علیه ایران سرنوشت این کشور مشخص نیست.

وی بیان داشت: در هر حال یمن در موقعیت سوق الجیشی و جغرافیایی سیاسی مهمی قرار دارد، ما در زمان جنگ تحمیلی نفت خام کشور را در پالایشگاه این کشور پالایش و فرآورش کرده و فرآورده را وارد کشور می‌کردیم اگرچه پالایشگاه راندمان بالایی نداشت و نفت کوره زیادی تولید می‌کرد. اکنون نیز با توجه به همین مباحث مربوط به انرژی قطعا سرنوشت یمن نه تنها برای ایران بلکه برای کشورهای فرامنطقه‌ای اهمیت دارد.