درمان کم آبی را در کشاورزی جست‌وجو کنیم/ تهران؛ بحرانی‌ترین استان کشور در تامین آب شرب

مهدی قمشی در گفت‌وگو با خبرنگار اقتصادی ایلنا، درباره بارندگی‌ها و تاثیر آن بر حل مشکل کم‌آبی در کشور اظهار داشت: پیش‌بینی اقلیمی در اکثر نقاط کشور نشان می‌دهد که سال نرمال و فرانرمال خواهیم داشت و امیدواریم که بارندگی‌های خوبی در 3 ماه آینده داشته باشیم، اما پیش‌بینی‌ها وضعیت را در حوضه کرخه همچنان بحرانی نشان می‌دهد، یعنی علیرغم اینکه وضع عمومی حوضه‌ها فرانرمال است در این حوضه بارش‌ها زیر نرمال و تداوم خشکسالی نسبی را خواهیم داشت. به نظر می‌رسد اگر بخواهیم از هم اکنون به فکر باشیم باید به کرخه فکر کنیم که به خاطر خشکسالی دو سال گذشته وضعیت فوق بحرانی داشته و امسال هم حتی اگر بارش‌های خوبی داشته باشد اوضاع بهتر نخواهد شد.

وی افزود: اگر شرایط کشور به سمت زیر نرمال باشد و بارش‌ها خوب نباشد باید از اکنون برنامه‌ریزی کنیم، یعنی در مناطقی که پیش‌بینی می‌شود با خشکسالی مواجه باشیم باید به اندازه مصارف حوزه آب داشته باشیم و اولویت‌بندی شود. در مورد آب شرب، بهداشت و صنایع نمی‌توانیم محدودیت اعمال کنیم، مسائل زیست محیطی هم با سلامت جامعه بشری و طبیعت گره خورده و باید حقابه‌اش تامین شود، بنابراین خود به خود مدیریت را باید به سمت کشاورزی ببریم و کاهش مصرف داشته باشیم. باید هماهنگی بین دستگاهی وزارت نیرو، جهاد کشاورزی، وزارت کشور، استانداری و نیروی انتظامی داشته باشیم تا مسئله مصرف آب این بخش را مدیرت و نظارت کنند و به سمت الگوی کم‌مصرف و یا کاهش سطح کشت بروند و سعی کنند آب را در حوضه مدیریت تا به تلاطم اجتماعی نرسد و مردم هم تکلیف خود را بدانند. 

استاد دانشکده مهندسی آب و محیط زیست دانشگاه شهید چمران اهواز گفت: پیش‌بینی این است که ما فقط در حوضه کرخه مشکل خواهیم داشت و بقیه کشور در حد خودش آب دریافت خواهد کرد. ولی اینکه این پیش‌بینی چقدر محقق شود؛ مشخص نیست، زیرا پیش‌بینی‌های اقلیمی حداکثر 70 درصد محقق می‌شود و 30 درصد خطا دارد، همانگونه که سال‌های قبل هم این اتفاقات افتاده به طوری که پیش‌بینی‌ها ترسالی بوده اما خشکسالی داشته‌ایم، در هر صورت مجبوریم اعتماد کنیم و امید داشته باشیم که تحقق یابد. در صورت درست بودن پیش‌بینی کرخه مشکل دارد بنابراین استان‌های همدان، کرمانشاه، ایلام، لرستان و خوزستان که در حوضه کرخه هستند، چالش خواهند داشت، باید همه دستگاه‌ها مدیریت کنند تا در انتهای حوضه که هورالعظیم است صدمه جدی وارد نشود و همه بتوانند به صورت نسبی از حوضه بهره‌مند شوند. 

وی با بیان اینکه وضعیت هوا و جبهه‌های ابری به نحوی است که در بهمن و اسفند هم بارش‌های خوبی داشته باشیم، خاطرنشان کرد: حوضه‌هایی هم که کاهش آورد داشته‌اند از حد نرمال زیاد فاصله ندارند و خیلی مناطق بالای نرمال هستند که امیدواریم همین وضعیت حفظ شود و در ادامه فصل بارش هم باران‌های خوبی دریافت کنند.

قمشی در ادامه تاکید کرد: در حال حاضر 90 درصد آب کشور در حوزه کشاورزی مصرف می‌شود در کشور ما بصورت جهانی، هدررفت آب بخش کشاورزی زیاد و حدود 20 تا 25 درصد و راندمان بکارگیری آب در حوزه کشاورزی حدود 30 درصد است، در حالی که حد قابل قبول باید به 50 تا 55 درصد برسد. اگر راندمان را بالا ببریم و با بالا بردن الگوی کشت و راندمان، 15 تا 20 درصد در مصرف کشاورزی کم کنیم بدون اینکه لطمه‌ای به کشاورزان وارد شود می‌توانیم بحران آب را حل کنیم. 

وی همچنین به موضوع آب در تهران اشاره و تصریح کرد: مسئله تهران بیشتر شرب است باتوجه آب‌هایی که منتقل می‌شود فعلا مشکلی ندارد اما از نظر تامین آب شرب و بهداشت یکی از استان‌های بحرانی کشور است، یعنی اگر بحرانی‌ترین استان را از نظر شرب و بهداشت اعلام کنیم حتما تهران است. کمترین آب را نسبت به جمعیت دارد و برای تامین نیاز شهر باید فکر جدی شود، در هر صورت فعلا از اطراف تهران انتقال صورت گرفته و فعلی مشکلی نیست به شرطی که در اطراف از مدیریت آب کشاورزی نهایت استفاده شود.