تشریح دلایل جهش ارزی اخیر/ واردات خودرو با نرخ نیما؛ فروش با نرخ آزاد

کامران سلطانی‌زاده در گفت‌وگو با خبرنگار اقتصادی ایلنا با تاکید بر اینکه تعادل در قیمت ارز همانند هر کالای دیگر مستلزم به افزایش عرضه است و تا زمانی که عرضه افزایش پیدا نکند، قیمت ارز روند کاهشی نخواهند داشت، اظهار داشت: امروز در جامعه جریانی ایجاد شده که همه به دنبال خرید ارز و کالا هستند و در شرایطی که همه آحاد جامعه متقاضی خرید دلار هستند یا باید مردم را با اعمال سیاست‌های شفاف قانع کرد که وضعیت بهبود پیدا می‌کند یا باید عرضه به حدی افزایش پیدا کند که متقاضی از این بازار خارج شود. 

 وی گفت: در سامانه نیما در ابتدای سال نرخ درهم ۵ هزار و ٩٠٠ تومان امروز به حدود ٩ هزار تومان رسیده‌، یعنی در سامانه نیما درهم حدود ۵٠ درصد افزایش پیدا کرده‌ است. وقتی در سامانه رسمی بانک مرکزی قیمت‌ها در این مدت زمان تا ۵٠ درصد افزایش یافته چه دفاعی می‌توان از قیمت بازار داشت.

وی گفت: نزدیک به ٢٠ میلیارد دلار ارز ۴٢٠٠ تومانی از سامانه حذف شد و به ظرفیت دلار سامانه نیمایی اضافه شد، به این معنا بود که ٢٠ میلیارد دلار تقاضا را افزایش دادیم اما آیا ٢٠ میلیارد دلار مضاعف پرداخت انجام شده‌ است؟ آمار نشان می‌دهد این پرداخت انجام نشد.

دبیر کل کانون صرافان کشور ادامه داد: در آمار سامانه نیمایی گفته می‌شود روزانه افزایش عرضه انجام شده در صورتی که نسبت به سال گذشته فقط ١۵ تا ٢٠ میلیارد دلار  ارزی که قبلا به عنوان ارز ۴٢٠٠ تومانی عرضه می‌شد با قیمت بالای ٣٠ هزار تومان عرضه شده‌ است.

سلطانی ‌زاده درباره اظهاراتی مبنی براینکه ارز واردات خودرو از بازار تامین شده و همین عامل افزایش تقاضا و عامل موثر در رشد قیمت‌ بوده، تاکید کرد: اتفاقا منشا ارز واردات خودرو پیش از این تامین شده‌ است چراکه امکان ثبت سفارش پس از واردات خودرو به گمرک کشور وجود ندارد. براساس اطلاعات غیر رسمی جریانی که واردات خودرو را در اختیار دارد، پیش از این ارز مورد نیاز واردات خودرو را از سامانه نیما با همان قیمت ٢٣ تا ٢۴ هزار تومان تامین کرده‌ است و زمان دلار ۴٠ هزار تومان این موضوع علنی شد یعنی کسی که خودرو را با دلار ٢۴ هزار تومانی وارد کرده با دلار بالاتر از ۴٠ هزار تومان می‌تواند بفروشد‌. 

وی همچنین درباره تغییر نرخ پایه محاسبات در بورس کالا از نرخ دلار نیمایی به نرخ دلار توافقی  اظهار داشت: این اقدام به این معنا است که در حالی که ارز نیمایی ٢٨ هزار و ۵٠٠ تومان است معاملات با نرخ توافقی حدود ٣٧ هزار تومان انجام می‌شود به عبارتی دیگر قیمت پایه کالا به یکباره ٣٠ درصد افزایش پیدا کرد. وقتی بورس کالا به صورت رسمی قیمت‌ها را تا ٣٠ درصد افزایش می‌دهد چه انتظاری می‌توان از سایر بازارها داشت؟ در این شرایط رییس کل سابق مرکزی اعلام می‌کرد که دولت تمایلی به افزایش قیمت‌ها ندارد اما در عمل شاهد اعمال اقدام‌هایی هستیم که منجر به افزایش قیمت‌ها شده است.

دبیر کل کانون صرافان کشور در پاسخ به این سوال که فروش ٢ هزار دلار به هر کد ملی چقدر در افزایش تقاضا در بازار موثر بود، گفت: این اقدام تقاضا را افزایش نداد و ارتباطی به افزایش تقاضا نداشت و این اختلاف قیمت در سامانه و بازار باعث شد تقاضا بالا برود. وقتی نرخ دلار در سامانه‌های رسمی ٣۵ هزار تومان و خارج از آن ۴۴ هزار تومان باشد، باعث می‌شود هر فردی نسبت به خرید ٢ هزار دلار برای هر کد ملی اقدام کند.

سطانی‌زاده با بیان اینکه تنها اختلاف نرخ است که تقاضا را بالا می‌برد، ادامه داد: نکته حائز اهمیت این است که وقتی قیمت دلار ٢٣ هزار تومان بود و حتی به ٣۵ تومان هم رسید این اختلاف قیمتی را در سامانه‌های رسمی و خارج از آن را حذف نکردند و حالا نرخ دلار به ۴۴ هزار تومان رسیده می‌گویند باید اختلاف قیمتی حذف شود و از طریق افزایش قیمت دلار دولتی این فاصله را کاهش می‌دهند و این فاصله را با کاهش نرخ دلار آزاد با نرخ دلار دولتی کاهش نمی‌دهند.