چرا خط لوله اسلامی متوقف ماند؟

رضا نوشادی در گفت‌وگو با خبرنگار اقتصادی ایلنا، درباره برنامه صادرات گاز به عمان اظهار داشت: قبلا مطالعات مهندسی پایه پروژه احداث خط لوله صادرات گاز به عمان انجام شده و اکنون در مرحله آغاز مذاکرات فنی و اجرایی است،  اما در هر حال این کشور هم تحت‌تاثیر معادلات سیاسی قرار دارد که اگر حل شود طرفین برای مذاکرات کاری اعلام آمادگی کرده‌اند، گروه‌های کاری تشکیل شده و می‌تواند ادامه پیدا کرده و پروژه اجرایی شود.

جزئیات توسعه صادرات گاز به عراق

وی ادامه داد: خط ششم هم که اخیرا به اتمام رسیده و کلیه ایستگاه‌ها و خطوط آن به بهره‌بردار تحویل شده با محوریت صادرات به عراق بوده است، دو خط نهم و دهم نیز با محوریت تقویت شبکه غرب کشور برای صادرات بوده،  امسال نیز برنامه آغاز احداث 400 کیلومتر لوله 56 اینچ را در دستور کار داریم که ادامه خط سراسری نهم بوده و هدف آن صادراتی است.

چرا خط لوله اسلامی متوقف شد؟

مدیرعامل شرکت مهندسی و توسعه گاز ایران در ادامه درباره همکاری با قطر برای برداشت مشترک و صادرات به اروپا تصریح کرد: تحقق این همکاری سخت است در واقع ابتدا باید بگوییم چرا جنگ سوریه رخ داد، قرار بود ما یک خط لوله اسلامی احداث کنیم که از ایران-عراق- سوریه تا اروپا برود، رقیب این خط نیز خط لوله قطر-عربستان- عراق-ترکیه و اروپا بود، اما غرب؛ سوریه و عراق را ناامن کرد تا ما نتوانیم پروژه صادرات گاز به اروپا را اجرا کنیم بنابراین گازی که ما انتقال دادیم تنها به مصرف عراق می‌رسد و در دیگر کشورها شبکه‌ای برای دریافت گاز ایران ایجاد نشده است. در هر حال نمونه بارز این کارشکنی ناپایداری سوریه و عراق است که عملا موضوع صادرات گاز به اروپا را به محاق برد.

گاز؛ فلسفه ناپایدارسازی سوریه

وی خاطرنشان کرد: یکی از فلسفه‌هایی که قطر و عربستان اقداماتی برای ناپایدارسازی سوریه انجام می‌دهند این است که سوریه را از مسیر تامین انرژی اروپا کنار بگذارند، بنابراین اکنون نیز بعید است قطر از موضوع همکاری مشترک ایجاد خط لوله تا اروپا استقبال کند، زیرا بخش بزرگی از طرف‌های قرارداد این کشور در حوزه‌های گازی از هفت خواهران نفتی هستند و حتی در میدان مالکیت گرفته‌اند، بنابراین تصمیم‌گیرنده صرفا قطر نیست، بلکه قطر و شرکا هستند که موضوع را از تجارت گاز طبیعی از طریق خط لوله به سمت ال‌ان‌جی و حمل دریایی سوق داده‌اند. 

چرا هزینه‌های بالا را به تجارت با ایران ترجیح می‌دهند؟

نوشادی تاکید کرد: در هر حال اکنون شاهراه امیدی برای این همکاری به معنای واقعی وجود ندارد، اگرچه در دیدارهای دیپلماتیک امکان طرح شدن را دارد، ایران آمادگی دارد گاز را از ترکمنستان و روسیه در شمال کشور دریافت کرده و بدون اجرای یک کیلومتر خط لوله به پاکستان و افغانستان منتقل کند، اما شاهدیم این کشورها تصمیم می‌گیرند خط لوله تاپی را با همکاری ترکمنستان، افغانستان، پاکستان، هند اجرا کنند، یعنی حاضرند چند میلیارد هزینه کرده و خط لوله احداث کنند ولی با ایران تجارت نکنند، در حالی که ما می‌توانیم از ترکمنستان گاز را دریافت و به آذربایجان منتقل کنیم، اما تصمیم می‌گیرند خط لوله ترانس کاسپین( TCP) را در آب‌های عمیق خزر اجرا کنند اما با ایران همکاری نداشته باشند، این همان موضوعی است که معادلات سیاسی تعیین‌کننده هستند و صاحبان این معادلات و بازیگران پشت‌پرده آن، قدرت‌های بزرگی هستند که با ایران در تنازعند.

بزرگترین شبکه انتقال دنیا را در اختیار داریم

وی درباره پتانسیل ایران برای ایجاد مسیرهای جدید صادراتی توضیح داد: ما پتانسیل تولید گاز را داریم، شبکه نیز انعطاف‌پذیری بالایی دارد و زیرساخت‌ها احداث شده است، به گونه‌ای که خط 11 سراسری در مراحل فنی و کارشناسی قرار دارد، اما اجرایی شدن را تاحدی کند کردیم تا تولید گاز خود را به ظرفیت‌های شبکه برساند، ما بزرگترین شبکه انتقال دنیا را در اختیار داریم که از خطوط روسیه، کانادا و چین وسیع‌تر و حتی 20 درصد از خطوط امریکا بزرگتر است، هر همسایه‌ای که گاز نیاز داشته باشد براحتی با اجرای پروژه مربوطه امکان صادرات را داریم. 

با همه همسایگان تبادلات برقی و گازی داریم

مدیرعامل شرکت مهندسی و توسعه گاز ایران گفت: ایران در حال حاضر با همه همسایگان از افغانستان تا پاکستان، عراق، ترکیه، آذربایجان، ارمنستان، نخجوان و ترکمنسان تبادلات برقی و گازی دارد، در حوزه شبکه گاز به بلوغ رسیده‌ است و فعلا با توجه بازارهای فعلی نیازی به احداث خط جدید نداریم ضمن اینکه اکنون در حال احداث خط نهم هستیم و 400 کیلومتر در مرحله مناقصه و اجرا قرار دارد.

معادلات سیاسی مسیر خطوط لوله را تعیین می‌کنند

وی با اشاره به همکاری شرکت‌های اماراتی با اقلیم کردستان عراق و درباره اینکه آیا ایران قرار نیست خط لوله گاز را به سمت عراق توسعه دهد، بیان داشت:  همکاری شرکت‌های اماراتی برای برداشت گاز در اقلیم کردستان در حد کم و برای مصرف محلی است و اهداف صادراتی ندارد ضمن اینکه ما در این عرصه با کردستان عراق رقیب نیستیم، برخی پروژه‌های گازی این منطقه برای مشارکت ایران هم هدف‌گذاری شده است و شرکت‌های ایرانی می‌توانند برای توسعه مشارکت داشته باشند. اما مسئله این است که قبل از اینکه این مسئله یک موضوع تجاری قلمداد شود معادلات سیاسی مهمی در باب آن مطرح است که باید ابتدا معادلات سیاسی حل و فصل شود، در هر حال ایران هم این امکان را به لحاظ فنی و تکنولوژیکی برای ورود به توسعه گاز و ارسال گاز به اقلیم کردستان عراق را دارد.