جنگ لیتیوم به بولیوی کشید/ چین و روسیه از ایالات متحده پیشی گرفتند
قیمت فلز لیتیوم از ابتدای سال ۲۰۲۱ تاکنون حداقل ۱۰ برابر شده است و با توجه به گسترش جهانی صنعت خودروهای الکترونیکی، کشورهای معدودی دارای ذخایر فراوان لیتیوم به هدف اصلی جنگ قدرت در این زمینه تبدیل شدهاند
به گزارش ایلنا از فایننشنال تایمز، کربنات لیتیوم عمدتاً در ساخت باتری خودروهای برقی استفاده میشود و بولیوی بیشترین ذخیره این ماده معدنی را دارد. قیمت فلز لیتیوم از ابتدای سال ۲۰۲۱ تاکنون حداقل ۱۰ برابر شده است و با توجه به گسترش جهانی صنعت خودروهای الکترونیکی، کشورهای معدودی دارای ذخایر فراوان لیتیوم به هدف اصلی جنگ قدرت در این زمینه تبدیل شدهاند که درگیری شدید در بولیوی، کشور آمریکای جنوبی، بین شرکتهای چینی، روسی و آمریکایی نمونه کنونی آن است.
رقابت شدید جهانی برای لیتیوم در بولیوی
با تشدید رقابت جهانی برای تامین منابع لیتیوم، شرکتهای چینی و روسی در رقابت برای باز کردن پتانسیل عظیم لیتیوم بولیوی، بزرگترین صادرکننده این فلز حیاتی برای باتریهای خودروهای الکتریکی در جهان، تسلط دارند. فهرست شرکای احتمالی دولت چپگرای در بولیوی برای مناقصه شامل چهار شرکت چینی و یک شرکت روسی است. یک شرکت آمریکایی، تنها شرکت غربی، در این مسابقه شرکت میکند.
به گفته سازمان زمین شناسی ایالات متحده، این کشور دارای بزرگترین منبع لیتیوم در جهان است، اما سنگ بنای گمشده «مثلث لیتیوم» آمریکای لاتین است که دیگر ستونهای آن، شیلی و آرژانتین، تلاشهای بیشتری برای توسعه منابع خود انجام دادهاند. اما با پیشی گرفتن تقاضا از عرضه و افزایش قیمتها، بولیوی به یک هدف جذاب تبدیل شد.
انرژی ایکس، یکی دیگر از شرکتهای آمریکایی است که یک آزمایشگاه در این کشور راهاندازی و با مقامات ملاقات کرد و متعهد شد که برای سلامت و آموزش هزینه کند، اما از ژوئن گذشته از قابت در این عرصه محروم شد.
قابل توجه است که تنش بین آمریکا و بولیوی پس از جنگ اوکراین تشدید شده است، چون دولت بولیوی در کنار چین و روسیه قرار گرفت و از محکومیت مسکو پس از حمله به اوکراین خودداری کرد. روابط بین ایالات متحده و بولیوی از زمان به قدرت رسیدن این حزب در سال ۲۰۰۶ تقریباً متشنج بوده است.
چالشهای پیش روی شرکتهای چینی یا روسی
با توجه به مشکلات استخراج لیتیوم از بولیوی، یک پیروزی اولیه در مسابقه لیتیوم موفقیت را تضمین نمیکند. این ماده معدنی در مناطق نمکی در آمریکای جنوبی یافت میشود و رایجترین روش استخراج آن که در کشورهای همسایه شیلی و آرژانتین استفاده میشود، پمپاژ این نمکها به حوضچهها و پردازش نمکهای لیتیوم است که پس از تبخیر آب متبلور میشوند.
سوء مدیریت و آشفتگیهای سیاسی نیز تولید را با مشکل مواجه کرده است. کشور بولیوی تاکنون بیش از ۸۰۰ میلیون دلار در شبکهای از استخرها و یک کارخانه ناتمام سرمایه گذاری کرده است که ادعا میکند تولید سالانه ۱۵۰۰۰ تن کربنات لیتیوم را در سال ۲۰۲۳ آغاز خواهد کرد.
اما ورود دولت جدید چپگرا در سال ۲۰۲۰ وضعیت را تغییر داد، زیرا بولیوی از شرکتهای خارجی دعوت کرد تا پیشنهادات خود را برای توسعه فناوریهای جدید برای استخراج مستقیم لیتیوم از نمکگاهها ارائه کنند.این فناوری ممکن است زمان تولید، مصرف آب و وابستگی به شرایط آب و هوایی مناسب را کاهش دهد، اما هنوز در مراحل اولیه است. تنها پنج مورد Direct Lithium Extraction یا DLE در مقیاس تجاری وجود دارد، یکی در آرژانتین و چهار مورد در چین، و موفقیت این فناوری در یک مورد تضمین نمیکند که در مورد دیگر کارایی داشته باشد.
الکس گرانت، مدیر Jade Cove Partners، شرکتی که فناوریهای استخراج مستقیم لیتیوم را در سراسر جهان ردیابی میکند، گفت که تشخیص این که شرکتهای چینی کجا داستاتن استخراج لیتیوم هستند، دشوار است. به باور یک کارشناس این حوزه: چین یک جعبه سیاه است. هیچ یک از شرکتهای چینی به درخواست برای اظهار نظر پاسخ ندادند.
معامله بولیوی چگونه خواهد بود؟
مشخص نیست که بولیوی چه نوع معاملهای را انجام خواهد داد. کارلوس راموس، مدیرعامل شرکت دولتی لیتیوم Yacimientos de Litio Bolivianos (YLB)، به سوالات کتبی در مورد این موضوع که توسط فایننشال تایمز برای او ارسال شده بود، پاسخ داد و گفت که هر قرارداد نهایی باید به قوانین ما احترام بگذارد و منافع مردم بولیوی را به حداکثر برساند. او با استناد به قراردادهای محرمانه از ارائه جزئیات بیشتر در مورد انتخاب شرکت خودداری کرد و به سوالی در مورد فشار سیاسی برای اولویت دادن به شرکتهای روسی و چینی پاسخی نداد.
راموس افزود که یکی از این شرکتها فشار بیش از حد و غیراخلاقی اعمال کرده است، اما به دلیل اینکه پروژه خود را دیر ارائه کرده و دلایل سیاسی هم نداشت، کنار گذاشته شده است.
تیگ ایگان، مدیرعامل Energy X، گفت که از اظهارات راموس "متعجب" شده است. او اعتراف کرد که ضرب الاجل را رعایت نکرده است، اما افزود که شرکت او تنها شرکتی است که نمونه اولیه خود را در نمکزارهای بولیوی ارائه کرده است.
جین مورگان، مدیرعامل Zelandez، شرکت خدماتی در حوزه نمک و آب، گفت که روسیه پس از حمله به اوکراین و تحریمهای غرب پس از آن، «بسیار هیجانزده» درمورد ذخایر لیتیوم است. در همین حال، چین یکی از بزرگترین شرکای تجاری بولیوی است و بانکها و شرکتهای چینی بخش بزرگی از خدمات اساسی این کشور را تامین مالی میکنند.
بر اساس گزارش Benchmark Mineral Intelligence، قیمت کربنات لیتیوم که در باتریهای خودروهای الکتریکی استفاده میشود، ۱۰ برابر قیمت در اوایل سال ۲۰۲۱ افزایش یافته و به ۶۷۷۰۰ دلار در هر تن رسیده است.
دولت بولیوی به دنبال تولید سالانه ۲۵۰۰۰ تن کربنات لیتیوم با استفاده از فناوری استخراج مستقیم لیتیوم تا سال ۲۰۲۵ است، هدفی که اکثر تحلیلگران مستقل آن را غیرممکن میدانند.