آمادگی ایران برای تامین نیازهای ترانزیتی هشت کشور محصور در خشکی منطقه

وی تمرکز دیپلماسی اقتصادی ایران را بر تعمیق مناسبات با کشورهای در حال توسعه، کشورهای همسایه و ترتیبات چندجانبه اعلام کرد و افزود: مواصلات یکی از حوزه‌های اولویت‌دار ما در این خصوص است.

قاسمی ادامه داد: بسیاری از کریدورهای مواصلاتی منطقه‌ای و بین‌المللی همچون کریدور شمال-جنوب، کریدور آلماتی-بندرعباس، کریدور آلماتی-استانبول، کریدور چین-قزاقستان-ترکمنستان-ایران، کریدور موافقتنامه عشق آباد، کریدور اسلام آباد-تهران-استانبول و کریدورهای در حال تاسیس نظیر کریدور خلیج فارس-دریای سیاه، کریدور ازبکستان-ترکمنستان-چابهار و کریدور تاجیکستان-ازبکستان-ترکمنستان-ایران-ترکیه از مسیرهای ترانزیتی ایران استفاده می‌کنند.

وزیر راه و شهرسازی خاطر نشان کرد: مسیرهای دریایی ایران نیز در خلیج فارس، دریای عمان، اقیانوس هند و دریای خزر هم‌اکنون نقش مهمی در جابجایی کالا از مبدا و به مقصد کشورهای محصور در خشکی منطقه ایفا می‌کنند.

قاسمی با بیان اینکه رویکرد جمهوری اسلامی ایران نسبت به مقوله مواصلات منطقه‌ای و بین‌المللی یک رویکرد تعاملی و مشارکتی و پرهیز از هرگونه رقابت است،‌ افزود: این رویکرد منطبق بر رویکرد و روح حاکم بر طرح عمل وین در خصوص کشورهای درحال توسعه محصور در خشکی است. 

وزیر راه و شهرسازی به مشارکت‌های خوب ایران با کشورهای محصور در خشکی منطقه و همچنین با اکو برای ترانزیت منطقه اشاره کرد و گفت: ایران همکاری موثری هم با سازمان همکاری اقتصادی (اکو) و کشورهای عضو آن در حوزه حمل و نقل داشته و این سازمان موفق شده است ابتکارات موثری را در ارتباط با کشورهای محصور در خشکی منطقه به اجرا بگذارد.

قاسمی در ادامه سخنان خود خاطر نشان کرد: یک چهارم ۳۲ کشور در حال توسعه محصور در خشکی در جهان، یعنی ۸ کشور افغانستان، ارمنستان، جمهوری آذربایجان، قزاقستان، قرقیزستان، تاجیکستان، ترکمنستان و ازبکستان دارای تعاملات ترانزیتی دو جانبه و چندجانبه نزدیک با ایران هستند.

وی ادامه داد: این بدین معناست که ایران و دیگر کشورهای ترانزیت منطقه، بخشی از تعهد جامعه بین‌المللی برای کاهش آسیب پذیری کشورهای محصور در خشکی و کمک به آن‌ها برای کاهش هزینه تجارت و دسترسی آسان‌تر به بازارهای جهانی را برعهده گرفته‌اند در حالی‌که طبق برنامه عمل وین و نیز گزارش دبیرکل سازمان ملل متحد به مجمع عمومی،‌ کشورهای در حال توسعه ترانزیت نیز با مشکلات زیرساختی، مالی و تکنولوژیکی روبرو هستند و خود باید مورد توجه و برخوردار از کمک‌های جامعه بین‌المللی باشند.

وزیر راه و شهرسازی به نقش مهم شبکه ترانزیت ایران در دسترسی کشورهای محصور در خشکی منطقه به آب‌های آزاد با تکیه بر توانمندی‌ها و امکانات بومی اشاره کرد و گفت:‌ این درحالی است که ایران علاوه بر داشتن مشکلات مبتلابه کشورهای در حال توسعه و نیز مصائب ناشی از بحران کرونا، تحت شدیدترین محدودیت‌های ناشی از تحریم‌های ظالمانه یک جانبه نیز قرار دارد و متاسفانه جامعه بین‌المللی در کاستن از این فشارها بر یکی از مهم‌ترین کشورهای در حال توسعه ترانزیت کوتاهی کرده است.

قاسمی در بخش دوم سخنان خود به موضوع محوری کنفرانس یعنی تامین مالی برای مواصلات بهتر پرداخت و بسیج منابع مالی داخلی و بین‌المللی را به منظور کاهش آسیب‌پذیری کشورهای محصور در خشکی، هم برای کشورهای محصور و هم کشورهای ترانزیت ضروری دانست.

وزیر راه و شهرسازی خاطر نشان کرد: کنفرانس‌های تامین مالی سازمان ملل متحد همچون کنفرانس مونته ری و کنفرانس آدیس آبابا نیز به موضوع تامین مالی زیرساخت‌ها توجه ویژه‌ای داشته‌اند اما جای خالی یک مکانیسم تامین مالی بین‌المللی برای مواصلات احساس می‌شود که در شرایط سخت بازیابی اقتصادی بعد از کرونا، بحران انرژی و ناامنی غذایی از اهمیت دو چندان برخوردار است.

قاسمی به صرف منابع مالی قابل توجه از سوی ایران برای پروژه‌های دارای آثار منطقه‌ای علی‌رغم تنگناهای اقتصادی ناشی از تحریم‌های یک جانبه و نیز شرایط کووید ۱۹ اشاره کرد و گفت: تجهیز بنادر به امکانات لجستیکی و ترابری مورد نیاز، تقویت زیرساخت‌های حمل و نقل دریایی در خزر، ساخت برخی حلقه‌های مفقوده جاده‌ای و ریلی و ارتقای تسهیلات لجستیکی و گمرکی در مرزهای زمینی از جمله اقدامات اخیر با منابع محدود داخلی بوده است.

وی ادامه داد: همچنین مشارکت‌های مالی با برخی کشورهای منطقه در بندر اقیانوسی چابهار با هدف تسهیل حمل بار به مقصد کشورهای محصور در خشکی آسیای مرکزی و بالعکس در دست اقدام است و حمل و نقل تک وجهی و چند وجهی در کنار سایر مدهای حمل و نقل مورد حمایت جمهوری اسلامی ایران قرار دارد.

قاسمی گفت: اگر سازمان ملل متحد و جامعه بین‌المللی در پی کاستن از مشکلات و آسیب پذیری‌های کشورهای محصور در خشکی هستند، باید توجه ویژه‌ای به الزامات و نیازهای کشورهای درحال توسعه ترانزیت نیز داشته باشند.

به گفته وزیر راه و شهرسازی،‌ ایران آمادگی دارد به عنوان یک کشور در حال توسعه ترانزیت در کنار سایر کشورهای ترانزیت منطقه، نیازهای ترانزیتی ۸ کشور محصور در خشکی منطقه را برآورده سازد و در مقابل انتظار دارد جامعه بین‌المللی هم نقش خود را ایفا کند.

وی ادامه داد: منابع مالی بین‌المللی می‌تواند برای ساخت برخی زیرساخت‌های موجود در کشورهای ترانزیت و محصور در خشکی منطقه در نظر گرفته شود.

قاسمی خاطر نشان کرد: پروژه‌های مهمی همچون اتصال ریلی چابهار در حاشیه اقیانوس هند به هرات و مزار شریف در افغانستان، اتصال مزار شریف به پیشاور در پاکستان، بازسازی راه‌آهن کویته در پاکستان به زاهدان در ایران، ساخت مسیر مفقوده ریلی در قرقیزستان برای اتصال ریلی به بندر عباس از طریق ازبکستان و ترکمنستان، و نیز تجهیز ناوگانهای ریلی کشورهای ترانزیت منطقه باید از منابع مالی بین‌المللی برخوردار شود.

وزیر راه و شهرسازی از برنامه ایران برای برگزاری کنفرانسی با حضور کشورهای ترانزیت و محصور در خشکی منطقه و شرکای فرامنطقه‌ای به منظور تبیین راه حل‌های عملی برای مشارکت پایدار مابین کشورهای ترانزیت، محصور در خشکی و جامعه بین‌المللی خبر داد و گفت:‌ این کنفرانس هماهنگ با سازمان ملل متحد و در راستای کمک به فرایند منتهی به نشست سوم این سازمان در سال ۲۰۲۴ برگزار خواهد شد.