در گفت‌وگو با ایلنا مطرح شد:
مسئولان امور خودرو تخصص ندارند/ وجود رانت دربخش تامین قطعات
یک کارشناس صنعت خودرو گفت: بخش‌های تامین قطعات در خودروسازی‌های ما، امکان تامین قطعات را در اختیار همه شرکت‌ها قرار نداده‌اند و شرکت‌های خاصی این امکان را در دست گرفته‌اند. به همین دلیل، اکنون می‌بینیم که به میزان مورد نیاز قطعه در اختیار خودروساز قرار نمی‌دهند.
ابوالفضل خلخالی در گفت‌وگو با ایلنا درباره چرایی افزایش بی‌رویه قیمت خودروهای داخلی گفت: این قیمت‌های کنونی اصلا منطقی نیستند و نسبت به قیمت‌های جهانی کاملا غیرمنطقی هستند. اما برای مهار آن باید عرضه و تقاضا در بازار متعادل و عرضه به میزان تقاضای واقعی افزایش پیدا کند تا کسانی که نیاز واقعی دارند مجبور نشوند به سمت بازار آزاد بروند.
وی در ادامه تاکید کرد: تقریبا سالانه یک میلیون و سیصد هزار دستگاه خودرو نیاز کشور است که برای تامین این نیاز باید به همین میزان هم در بازار عرضه ایجاد شود. برای افزایش عرضه ماشین بخشی از راه تولید و بخشی از طریق واردات خودرو باید تامین شود.
عضو هیات علمی دانشگاه علم و صنعت با تاکید بر اهمیت زنجیره تامین‌کنندگان قطعات خودرو برای افزایش تولید خاطرنشان کرد: باید تولید داخل افزایش یابد که بخش عمده‌ای از افزایش تولید داخل به زنجیره تامین‌کنندگان قطعات برمی‌گردد و قطعات به میزان مورد نیاز خودروساز تولید شود. برای اینکه این اتفاق بیفتد باید زنجیره تامین قطعات ساماندهی شود که این مساله یکی از چالش‌های اصلی خودورسازی ما است. چون خودروسازی ما در این سال‌ها انحصاری بوده یک رانتی بوجود آمده است که این رانت تبدیل به یک امکان ویژه در قطعه‌سازی شده است.
تامین قطعات خودرو در انحصار شرکت‌های خاص
خلخالی افزود: بخش‌های تامین قطعات در خودروسازی‌های ما، امکان تامین قطعات را در اختیار همه شرکت‌ها قرار نداده‌اند و شرکت‌های خاصی این امکان را در دست گرفته‌اند. به همین دلیل، اکنون می‌بینیم که به میزان مورد نیاز قطعه در اختیار خودروساز قرار نمی‌دهند. این مدیریت زنجیره تامین خیلی مهم است که خودروساز باید شفافیتی را در مدیریت زنجیره تامین ایجاد کند به گونه‌ای که در همه زمان‌ها بتواند قطعات مورد نیاز خود را از این زنجیره دریافت کند.
وی با بیان اینکه مدیریت شفاف و دقیقی در زنجیره تامین قطعه خودرو نداریم، ادامه داد: قطعات به میزان مورد نیاز در اختیار خودروساز قرار نمی‌گیرد، در نتیجه او نمی‌تواند به میزان مورد نیاز خودرو تولید و روانه بازار کند. مدیریت زنجیره تامین قطعه باید با دقت بیشتری اصلاح شود که مستلزم مدیریت و استفاده از افراد متخصص و دلسوز است که بتوانند این کار را به درستی انجام دهند.
ناکارآمدی دولت در حل مشکل خودرو
این استاد دانشکده مهندسی خودرو درباره راهکار حل این مشکل تصریح کرد: اگر کسی بخواهد این موضوع را حل کند کاملا مشخص است که باید چه کار کند. این موضوع دو حالت دارد یا اینکه اراده‌ای برای حل آن نیست یا اینکه تشخیص ایراد و اشکال آن به درستی انجام نمی‌شود. این عدم تشخیص به دلیل متخصص نبودن افرادی است که در این دولت بررسی امور خودرویی را به عهده گرفته‌اند و هنوز بعد از 10 ماه نتوانسته‌اند متوجه شوند که باید چه کار کرد.
خلخالی درباره روند قرعه‌کشی برای خودروهای داخلی گفت: این موضوع خودش تقاضا را تحریک می‌کند و چنانچه من سال گذشته هم به این موضوع اشاره کردم متاسفانه ما قرعه‌کشی را ایجاد کردیم و آن را ادامه می‌دهیم چون راهکار دیگری نداریم. افزایش تیراژ خودرو با مدیریت صحیح زنجیره تامین و اصلاح ساختار خودروسازی کاملا ممکن است.
ضرورت حمایت از خودروسازان خصوصی
این کارشناس صنعت خودرو در ادامه تاکید کرد:همچنین باید انحصار در صنعت خودرو را از بین ببریم و از دو خودروساز بزرگ به سمت شرکت‌های خصوصی برویم که سازنده خودرو هستند و در این سال‌ها زیرساخت‌هایی را بوجود آورده‌اند. برای مثال ما در گلپایگان، سمنان، بروجرد، آذربایجان، خراسان و همه این‌ها سایت خودروسازی خصوصی داریم. برای مثال در بروجرد در سال‌هایی پروتون تولید و به بازار می‌آمد و مردم هم راضی بوده‌اند. این شرکت‌ها 50 هزار خودرو تولید می‌کردند که اکنون کاملا تعطیل هستند. باید دید علت این موضوع چیست؟
خلخالی تاکید کرد: اگر واقعا به دنبال رفع انحصار خودرو هستیم، بخشی از طریق واردات می‌تواند انجام شود. بخش دیگر آن هم می‌تواند حمایت از خودروسازان بخش خصوصی باشد که بتوانند تولید خود را به اندازه ظرفیت انجام دهند. مثلا بروجرد می‌تواند 50 هزار و آذربایجان 200 هزار خودرو سالانه تولید کند. اگر ظرفیت آنها روی هم جمع شود، تولید افزایش پیدا می‌کند. اگر اندکی از حمایتی که از ایران‌خودرو و سایپا انجام می‌شود، از این خودروسازان می‌شد، آنها میتوانستند تولید داشته باشند. حتی اگر حمایت هم صورت نگیرد، بلکه موانع پیش روی آنها برای تولید برداشته شود، آنها می‌توانند تولید کنند تا عرضه خودرو را در بازار افزایش دهد.
این کارشناس صنعت خودرو در پایان خاطرنشان کرد: اگر یک عرضه 2 میلیونی در بازار خودرو داشته باشیم، نزدیک شدن عرضه و تقاضا این اختلاف قیمت را از بین می‌برد و این نقدینگی سرگردانی که اکنون به اینجا روی آورده‌است، می‌تواند در بخش‌های تولیدی جذب و ارزش افزوده‌ای را برای اقتصاد ملی ما ایجاد کند.
