خطوط برق ایران می‌تواند دورتادور خزر را پوشش دهد/ چرا هاب منطقه نشدیم؟

علیرضا دائمی در گفت‌وگو با خبرنگار اقتصادی ایلنا، درباره اوضاع صادرات برق اظهار داشت: یکی از ویژگی‌های کشور ما این است که به انرژی های فسیلی دسترسی داریم و مزیت دیگر اینکه به دلیل تفاوت شمال و جنوب به لحاظ سردسیری و گرمسیری می‌توانستیم قطب و هاب انرژی منطقه باشیم، یعنی در اوج مصرف کشورهای آسیای میانه و روسیه در فصل زمستان که ما در جنوب کشور به برق کمتری نیاز داریم، مازاد برق را صادر کنیم. به همین ترتیب به عراق، افغاستان و پاکستان در شرق و غرب کشور با توجه به اختلاف پیک مصرف صادرات داشته باشیم. 

وی افزود: ما اکنون در قسمت شمالی کشور خط فشار قوی 400 ولت تا مرز کشور ارمنستان را داریم که از طریق گرجستان به روسیه متصل شده و می‌تواند با شبکه ترکمنستان و قزاقستان لوپ شود، با ترکیه مبادله برق قوی داشته و در واقع دور دریای خزر خط‌های‌ ولتاژ ما ادامه پیدا می‌کند.

قائم مقام سابق وزارت نیرو در توسعه صادرات تصریح کرد: اجرای خط ارمنستان به عهده مجموعه پیمانکاران ایرانی بوده و در مناطق کوهستانی صعب‌العبور اجرا می‌شود، اگر این خط تکمیل شود ما می‌توانیم کشورهای شمالی را تحت پوشش برق صادراتی کشور خودمان درآوریم.

وی با بیان اینکه ما به دلیل ویژگی‌های منطقه‌ای و ژئوپلیتیک که داریم می‌توانیم قطب برق باشیم، خاطرنشان کرد: چندین سال است بخشی از برق پاکستان، افغانستان، عراق و ترکیه را تامین می‌کنیم اما مهمترین مسئله این است که ابتدا باید مصرف برق کشور خودمان را بهینه کنیم، ما بالاترین ضریب برق را مصرف می‌کنیم که می‌تواند تبدیل به ارز خارجی شود. در فصل تابستان تا نزدیک 65 هزار مگاوات مصرف داشتیم که نسبت به جمعیت و تولید صنعتی کشور بسیار بالا است، اگر بتوانیم مصرف را در داخل کشور بهینه کنیم امکان صادرات فراتر از ارقام کنونی را داریم. 

دائمی گفت: مثلا هر قدر به ترکیه برق صادر کنیم با قیمت مناسب خریدار است، خط ارمنستان ظرفیت بالایی برای تبادل برق دارد، از برخی کشورها در فصولی که با کمبود برق مواجه می‌شویم، می‌توانیم برق را دریافت و در فصولی که مصرف پایین است صادر کنیم، بعبارت دیگر هم می‌توانیم تبادل و هم صادرات برق داشته باشیم. 

وی با بیان اینکه ما از ظرفیت و پتانسیل برقی کشور برای تبادل و صادرات به خوبی بهره نبرده‌ایم، گفت: یکی از دلایل این است که مصرف داخلی کشور بالا رفته حتی بعضا می‌بینیم که مثلا صادرات به عراق با کمبود مواجه شده و ایجاد مشکل می‌کند، بنابراین اگر ظرفیت‌سازی داخلی انجام شود این امکان را داریم با همه کشورهایی که مرز خاکی داریم صادرات و تبادل برق داشته باشیم، یعنی می‌توانیم چندین برابر رقم کنونی برق صادر کنیم، لازمه آن این است که دیپلماسی اقتصادی کشور تقویت شود و هم اینکه تولید را بالا برده و مصارف را بهینه کنیم. 

قائم مقام سابق وزارت نیرو در توسعه صادرات یادآور شد: صادرات برق برنامه‌ریزی پیچیده نیاز دارد، یعنی باید بتوانیم زمان پیک بار داخلی هم صادرات را قطع نکنیم و نیاز مشتریان را تامین کنیم نه اینکه برق صنایع را قطع کنیم و یا اتفاقاتی که اردیبهشت امسال رخ داد را شاهد باشیم. 

وی با بیان اینکه اگر بخش خصوصی در زمینه صادرات برق فعال شود قطعا ظرفیت‌های جدیدی ایجاد می‌شود و ما می‌توانیم بخش عمده‌ای از برق کشورهای همسایه را تامین کنیم، افزود: صادرات مربوط به زمانی است که محصولی در داخل قابلیت استفاده ندارد، در هر حال وظیفه داریم ابتدا برق نیاز داخل را تامین کنیم بعد از آن هر قدر امکان دارد صادر کنیم، در این راستا باید بخش خصوصی برای صادرات برق فعال شود و اگر این اتفاق بیفتد بخش زیادی از مشکلات حل می‌شود. البته اکنون بخش خصوصی تولیدکننده برق امکان صادرات دارد اما به دلیل اینکه انتقال همچنان دست دولت است تاکنون اجرایی نشده است. 

دائمی تاکید کرد: در حال حاضر 55 درصد برق کشور توسط شرکت‌های بخش غیردولتی هم در بخش نیروگاه‌های حرارتی و هم تجدیدپذیر تامین و به وزارت نیرو فروخته می‌شود، ظرفیت تابش خورشید در کشور ما بالا است و این امکان وجود دارد که بخش زیادی از برق صادراتی را از تجدیدپذیرها تامین کنیم، اما هنوز به میزانی که باید از این ظرفیت استفاده نمی‌کنیم. 

وی یادآور شد: اکنون از 60 هزار مگاوات همچنان کمتر از 1000 مگاوات تولید تجدیدپذیر داریم و این در حالی است که در مناطق کویری ایران امکان استفاده از فتوولتاییک داریم، بنابراین اگر حمایت‌های لازم از برق تجدیدپذیر صورت بگیرد طبعا اتفاقات خوبی در حوزه صادرات رخ خواهد داد، البته منوط به اینکه دیپلماسی اقتصادی داشته باشیم و منابع برقی که به کشور همسایه صادر می‌شود در اختیار صادرکننده قرار گیرد.