تسهیلات می‌تواند راه گشای رونق تولید مسکن باشد؟

به گزارش ایلنا، برآورد‌ها با استناد به آمار‌های رسمی مربوط به متوسط هزینه و درآمد سالانه خانوار، نرخ تورم عمومی و نوسانات قیمت مسکن و اجاره‌بها نشان می‌دهد که هم‌اکنون نه تنها طول دوره انتظار برای خرید مسکن در تهران با نرخ فعلی پس‌انداز به ۱۰۹ سال رسیده بلکه این میزان در کشور به‌طور قابل‌توجهی همچنان در حال افزایش است. برآورد‌ها همچنین نشان می‌دهد سهم اجاره‌بها به‌عنوان یک مولفه دائمی، ثابت و بدون قابلیت حذف از سبد خانوار، در تهران و سایر کلانشهرها و حتی شهرهای کوچک نیر در حال افزایش و به‌طور کلی بازار مسکن در بخش خرید و اجاره در شرایط نامطلوبی قرار دارد.

به طور کلی،«خانه» یکی از نیازهای اصلی و اساسی انسان محسوب می شد و تامین آن به مثابه پوشاک و خوراک ضروری و لازم بوده و هست. با گذر زمان و تبدیل زندگی از شرایط اولیه به شهر نشینی و مدرن شیوه زندگی انسان نیز تغییر کرد. دغدغه تهیه مسکن به تدریج گوی سبقت را نسبت به سایر اولویت ها ربود و با گذر زمان به دغدغه ای چالش برانگیز تبدیل شد.

در این خصوص، خلیل محبت‌خواه مدیرکل سابق راه و شهرسازی استان تهران می گوید:88 درصد از درآمد خانوارهای ایرانی مربوط به املاک و مستغلات است در حالی که معیارهای جهانی 25 درصد است و این مسأله می بایست در سیاستگذاری‌ها به عنوان "مسکن بزرگترین مسأله رفاه خانوار ایرانی" نگاه شود.

طبق سند چشم انداز ۱۴۰۴ قرار است قدرت خرید مسکن و شاخص توان پذیری مسکن  به کمتر از ۱۰درصد کاهش یابد.این اتفاق در صورتی رخ می دهد که شاهد تداوم رشد اقتصادی ۵% و توقف رشد قیمتی مسکن و افزایش میزان تسهیلات اعطایی و افزایش زمان بازپرداخت تسهیلات برای خرید مسکن باشیم واگر قرار باشد قیمت مسکن همگام با تورم رشد کند قدرت خرید مردم تغییری نخواهد کرد.

در این خصوص،یک کارشناس مسکن به «ایلنا» می گوید:ساخت مسکن یک سرمایه گذاری مهم و اساسی محسوب می شود که می تواند به عنوان یک بخش مولد میزان قابل توجهی شغل ایجاد کند، چرا که با مشاغل بسیاری به صورت مستقیم و غیر مستقیم در ارتباط است و در عین حال بسیاری از صنایع را به تحرک وادارد. یعنی همه سرمایه گذاری ها همین گونه هستند اما محدودیت ها و تنگناهایی در سرمایه گذاری وجود دارد که موانعی را ایجاد می کند و اگر این موانع برطرف شود،بخش مسکن می تواند سبب رونق اقتصادی شود، چرا که ما هم از نظر نیروی متخصص و هم تولید مصالح ساختمانی زیر ساخت های مورد نیاز را داریم.

مهدی سلطان محمدی در ادامه این گفت گو در تشریح شرایط مسکن سازی در ایران افزود: یکی از مسائل موجود در بخش ساخت و ساز مسکن در کشور کمبود و گرانی زمین است.زمین حتی از قبل از انقلاب نیز یک کالای گران و کم بود. یکی از خواسته های مردم در دوران انقلاب مسکن مناسب بود و در ابتدای انقلاب اسلامی، تصمیم بر این شد تا برای پاسخ به این خواست مردم بسیاری از زمین های افراد حقیقی و حقوقی و حتی زمین های بایر با یک متراژ مشخص به نفع دولت مصادره و به تدریج در اختیار مردم براس ساخت مسکن مناسب قرار بگیرد.

وی در ادامه بیان کرد: در نهایت همین مساله سبب شد تا ظرفیت شهر تهران به تدریج به سه برابر رسید. هر کس خانه نداشت زمین گرفت و خانه ساخت اما در نهایت متولیان به این نتیجه رسیدند که شهر تهران دیگر ظرفیت توسعه بیش از این را ندارد، یعنی از نظر جغرافیایی و شهرسازی قابل توسعه نبود که این روند متوقف شد و اندکی بعد برای حل مشکل مسکن در شهری مانند تهران تصمیم به تراکم فروشی گرفته شد، یعنی واگذاری آسمان شهر!در این دوره تراکم شهری مانند تهران از 120درصد به 300 درصد رسید و تاجایی که امکان پذیر بود تراکم شهر به مردم واگذار شد و در نهایت نیز این روش به دلیل برخی از مشکلات شهرسازی و بحث زلزله متوقف و در نهایت قیمت مسکن به طرز عجیبی به سمت افزایش رفت، چرا که زمین گران شده بود.زمین طی یک دهه گذشته نقش بزرگی در افزایش قیمت مسکن ایفا کرد.به گونه ای که طی  4 سال گذشته به خاطر گرانی  قیمت زمین در شهر تهران ودر همه شهرهای بزرگ و حتی کوچک قیمت مسکن در خرید و رهن و اجاره با افزایش بی سابقه ای مواجه شد.

این کارشناس اقتصاد ادامه داد: مساله بعدی در خصوص بحث ساخت مسکن که تاثیر قابل توجهی در قیمت تمام شده مسکن دارد مصالح ساختمانی است. البته قیمت دستمزد نیز یکی از مولفه های قابل توجه در ساخت مسکن محسوب می شود که همه این مسائل در قیمت تمام شده مسکن لحاظ می شود و طی این سال ها به دلیل تورم در این بخش ها سبب تورم مسکن و در نهایت ناتوانی خانوارها در تهیه خانه شد.

سلطان محمدی در ادامه این گفت گو در خصوص تاثیر خانه های خالی در قیمت مسکن نیز بیان کرد: قطعا بی تاثیر نیست اما مساله این است که ما آمار درستی از میزان این خانه ها نداریم و آنچه در دست داریم مربوط به یک سرشماری در سال 95 بوده و آنچه در این سرشماری به دست آمده متفاوت از خواسته ای بوده برای شناسایی خانه های خالی مد نظر بوده است.

این کارشناس مسکن در خصوص تاثیر تسهیلات برای ساخت و خرید مسکن نیز می گوید: قطعا برای خرید و ساخت مسکن تسهیلات یک مساله اساسی است و بدون این مساله رونق این بخش امکان پذیر نیست اما مساله اساسی که شاید مورد چالش باشد بحث وام های دستوری است که می تواند تورم زا باشد. یعنی اگر قرار باشد از محل استقراض بانک ها از بانک مرکزی باشد قطعا وام ساخت با سود تقریبا تا 22درصد در اختیار مردم قرار می گیرد که پرداخت آن خارج از توان است و اگر از قبل سپرده های مردمی باشد، کافی نیست در نهایت دولت باید سوبسیدی به مردم برای پرداخت سود تا 14درصد برای دریافت وام بدهد که باز هم این مساله برای دولت بار مالی ایجاد می کند که البته برای رفع این مساله راهکار هایی وجود دارد که یکی از آنها پرداخت از محل منابعی است که  اقساط مسکن مهر تجمیع شده واکنون در اختیار بانک هاست.

وی در پایان تاکید کرد: ساخت مسکن یکی از مولفه های رونق اقتصاد است که تسهیلات به روش علمی و درست می تواند این بخش را با یک جهش روبرو کند.