اجاره ۷۰ هزار هکتار زمین در روسیه برای کشاورزی فراسرزمینی/ قرارداد کشت ۵۰۰ هزار هکتاری در برزیل محقق نشد/ روسیه ایران را تحریم نکرده است

علی رضوانی زاده در گفت‌و‌گو با خبرنگار اقتصادی ایلنا، با بیان اینکه 20 کشور به عنوان کشورهای هدف فراسرزمینی ما در نظر گرفته شده‌اند، گفت: روسیه مزیت‌های خوبی برای توسعه کشت فراسرزمینی دارد چرا که به ایران نزدیک است و روابط سیاسی خوبی با ما دارد همچنین روسیه دارای اراضی کشاورزی مرغوب با آب فراوان است.

این فعال اقتصادی با بیان اینکه روسیه ما را تحریم نکرده است، گفت: بانک ملی در این کشور شعبه دارد هرچند هزینه ارائه خدمات به تجار از سوی این بانک گران است اما به هر حال فعال است و می‌توان از این طریق این بانک مراودات مالی را پیش برد.

وی در پاسخ به این پرسش که چه محصولاتی در روسیه از سوی کشاورزان فراسرزمینی کشت می‌شود؟ گفت: جو، گندم، دانه‌های گندمی کلزا، حبوبات در این کشور کشت می‌شوند همچنین برای از دام‌داران در زمینه پرورش دام در این کشور مشغول هستند.

رضوانی‌زاده با اشاره به فرصت جدیدی که روسیه برای کشاورزان فراسرزمینی ایجاد کرده است، خاطر نشان کرد: روسیه چند ماه پیش اعلام کرد که تا پایان سال 2025 میلادی 4 میلیون هکتار از زمین‌های مرتع را به زمین‌های کشاورزی تبدیل خواهد کرد. باید بگویم که این موضوع می‌تواند به یک فرصت مناسب برای ما تبدیل شود اگر ایرانیان 1 میلیون از این اراضی را اجاره کنند به این معنی است که ما می‌توانیم 10 درصد از نیاز وارداتی خود را در روسیه تهیه و تولید کنیم.

به گفته این فعال اقتصادی، مشکلی برای سرمایه‌گذاری در روسیه، برزیل، اوکراین و ... برای کشت فراسرزمینی وجود ندارد مشکل اصلی به ما بر می‌گردد ما هنوز در  این زمینه سرمایه‌گذاری لازم را نکردیم این در حالیست که مهم‌ترین عامل موفقیت در کشت فراسرزمینی سرمایه‌گذاری در این بخش است. اما از سوی دیگر کشورهای مانند چین، هند، ترکیه، عربستان و امارات متحده عربی، اسرائیل در این بخش با قدرت ورود کردند و سیستم‌های بانکی خود را برای موفقیت در این زمینه روان کردند.

وی با بیان اینکه بخش خصوصی با توان و ظرفیت محدود خود در این زمینه پیش می‌رود، خاطر نشان کرد: برای اینکه بتوانیم امنیت غذایی برای کشور تامین و نیازهای وارداتی خود را به حداقل برسانیم باید هدف‌گذاری کشت در 7 میلیون هکتار را ترسیم و عملیاتی کنیم. اما در حال حاضر فقط توانستیم کمتر از 11 درصد از 7 میلیون هکتار را محقق کنیم. از سوی دیگر کشاورزان نیز انگیزه و رغبیتی برای اینکه محصول خود را به ایران بفروشند ندارد چرا که نوسان‌های ارزی در کشور زیاد است و بازگشت ارز به کندی صورت می‌گیرد.

این فعال کشاورزی با اشاره به مذاکرات با کشورهای روسیه، قزاقستان، اوکراین، برزیل برای کشت فراسرزمینی، گفت: بخش خصوصی در این زمینه ورود کرده است اینجا این پرسش مطرح است آیا می‌توان به نتیجه مطلوب برسیم؟ پاسخ این است تا ببینیم اراده دولت و حاکمیت، به کجا ختم می‌شود. متاسفانه تا به امروز چندان با ما همکاری نکرده‌اند.

وی سرمایه‌گذاری را مهم‌ترین عامل موفقیت در کشت فراسرزمینی عنوان کرد و افزود: بیش از 60 یا 70 هزار هکتار زمین در روسیه را کشاورزان فراسرزمینی ایرانی اجاره کرده‌اند اما این کشاورزان تمایلی ندارند که محصول نهایی خود را به ایران ارسال کنند چراکه در بازگشت ارز با مشکلات جدی مواجه هستند و ثبت سفارش و ترخیص کالا به موقع انجام نمی‌شود از این رو ترجیح می‌دهد با عراق و سوریه وارد مذاکره شود. یک کشاورز 5 سال پیش به دولت جو فروخت اما هنوز نتوانسته است پول آن را از دولت بگیرد این شخص هر چقدر هم وطن‌دوست باشد تمایلی برای ادامه تجارت با کشور خود را ندارد.

رضوانی‌زاده با بیان اینکه شرکت‌های دولتی اجازه سرمایه‌گذاری خارجی را ندارند، گفت: این قانون به این معنی نیست که دولت نمی‌تواند و نباید از به بخش‌خصوصی حمایت کند. برخی از مسئولان دولتی بیان می‌کنند 500 هزار هکتار قرارداد با برزیل منعقد کرده‌اند اما چرا نتوانستیم آن را عملیاتی کنیم؟ به نظر من مسئولان دولتی درک درستی از کشت فراسرزمینی ندارند.

این فعال اقتصادی تصریح کرد: در کشاورزی فراسرزمینی مذاکره می‌کنیم و تفاهم نامه‌های نیز ترسیم می‌شود اما از آنجایی‌که از ناحیه دولت حمایتی از ما نمی‌شود نمی‌توان راه به جای برد. بعد از روی کار آمدن دولت جدید تاکنون وزیر جهاد در رابطه با کشاورزی فراسرزمینی با فعالان این بخش وارد مذاکره نشده است و سازوکاری نیز مهیا نشده است.

به گفته وی، عنوان مجری کشت فراسرزمینی در وزارت جهاد کشاورزی از اساس اشتباه است چرا که دولت نمی‌تواند در این بخش مجری باشد وظیفه دولت تسهیل‌گری است که این مهم هم نیازمند دانش، اراده و تخصص است.

این فعال اقتصادی تدبیر را مهم‌ترین ویژگی دولت در حمایت از کشت فراسرزمینی عنوان کرد و افزود: دولت‌ها در ایران بر این باورند که ما سرمایه لازم در بخش را ندارند پس بهتر است سکوت کنیم این در حالیست که می‌توان با تدبیر و در پیش گرفتن سیاست‌های حمایتی از بخش خصوصی در این زمینه موفق عمل کرد.

بنا به اظهارات وی، انتقال انتظارات بخش خصوصی به دولت به درستی صورت نمی‌گیرد. طرف‌های خارجی برای ورود ایران هیچ مشکلی ندارند و این ما هستیم که باید سرمایه لازم در این بخش را تامین کنیم.

رضوانی‌زاده بابیان اینکه اعطای تسهیلات به کشاورزان فراسرزمینی در حد شعار است، افزود: در حال حاضر به همه واردکنندگان ارز نیمایی داده می‌شود پس چه فرقی دارد که به کشاورزان فراسرزمینی هم ارز نیمایی تعلق بگیرد این امتیاز خاصی نیست که به این فعالان داده می‌شود.

وی با بیان اینکه رقابت در بازارهای جهانی حاکم است، گفت: برخی این ادعا را طرح کردند که طرف‌های اسرائیلی باعث مرجوع شدن فلفل‌های دلمه‌ای از روسیه شدند در حالیکه در بازارهای جهانی رقابت حرف نخست را می‌زند، ما عقب بنشینیم کشورهای دیگر جای ما را می‌گیرند. روسیه نگفته بود این محصولات سمی هستند بلکه خواهان معرفی سم استفاده شده از سوی کشاورزان ما بود متاسفانه هیچ نهادی پاسخ نداد وهمگی سکوت کردند.

این فعال اقتصادی در پایان گفت: شهریور سال جاری کمیسیون کشاورزی مجلس در اتاق رشت جلسه‌ای با هدف استاندارد سازی محصولات صادراتی کشاورزی برگزار کرد ما هشدارهای لازم را در به مسئولان دادیم اما کسی به این هشدارها گوش نمی‌دهد.