حضور یک سوخت تازه‌وارد به سبد انرژی/ آیا هیدروژن جای انرژی‌های فسیلی را اشغال می‌کند؟

هاشم اورعی در گفت‌وگو با خبرنگار اقتصادی ایلنا، درباره ورود هیدروژن به سبد سوخت کشور اظهار داشت: مسئله گذار انرژی یعنی انتقال از سوخت‌های فسیلی و حرکت به سمت سوخت‌های تجدیدپذیر و بدون آلایندگی یک مسئله‌ای است که الزاما باید انجام شود، اخیرا کاپ 21 برگذار شد و آمارها اصلا امیدوارکننده نبود، طبق توافقنامه پاریس قرار است افزایش درجه حرارت کره زمین تا پایان این قرن به 2 درجه محدود شود و کشورهای جهان ترجیحا سعی کنند 1.5 درجه نگه دارند، آمار می‌گوید اکنون به 1.1 و 1.3 رسیده یعنی به طور متوسط 1.2 درجه افزایش پیدا کرده، بنابراین باید تصمیمات جدی‌تری گرفته شود و تمام اینها باعث می‌شود نهضت انقلاب رفتن به سوی انرژی تجدیدپذیر مهم‌تر شود و درنتیجه سرمایه‌گذاری در بخش تحقیق و توسعه فناوری انرژی تجدیدپذیر گسترش پیدا کرده و هیدروژن نیز دارای اهمیت شود.

وی افزود: هیدروژن خیلی وابسته به فناوری است بنابراین در این فضای گذار انرژی که جهان به سر می‌برد بیشتر اهمیت پیدا کرده و یکی از مدعیانی است که در کنار باد، خورشید و .... می‌تواند جایگزین سوخت فسیلی شود، برخی به حدی هیدروژن را مهم می‌دانند که می‌تواند جایگزین باشد در حالی که انرژی بادی و خورشیدی هیچکدام ادعای جایگزینی ندارند اما نکته اینکه از نظر فناوری و اطمینانی که به فناوری این صنعت و تولید هیدروژن داریم هنوز زود است که بتوانیم نتیجه‌گیری قاطعی داشته باشیم، بعبارت دیگر یک تکنولوژی جدید است. 

رییس اتحادیه انجمن‌های علمی انرژی‌های ایران گفت: در هر حال تکنولوژی هیدروژن هنوز نابالغ است اما بسیار زیاد قابلیت استفاده دارد، به نظر می‌رسد اولین جایی که به صورت عمومی استفاده شود در بخش حمل و نقل است اما این ظرفیت را دارد که در بخش تولید برق و گرمایش هم مورد استفاده قرار گیرد، موافقان و مخالفان زیادی هم دارد و هردو هم خیلی تند و تیزند، برخی معتقدند این تکنولوژی آنقدر زود به نتیجه خواهد رسید و نتایج خوبی ارائه خواهد داد که تا پایان دهه جاری میلادی در اروپا خواهیم دید تمام انرژی مورد نیاز از هیدروژن تامین خواهد شد، عده‌ای هم می‌گویند معایبی دارد مثلا هیدروژن به طور طبیعی در طبیعت وجود ندارد و باید تولید شود تولید آن هم هزینه‌بر و آلاینده است، باید تحت فشار قرار گیرد برای اینکه ذخیره شود و چون چگالی انرژی بالا نیست، باید جابجا شود، به صورت خط لوله و ال‌ان‌جی می‌تواند منتقل شود ولی بی‌دردسر نیست. 

وی گفت: به نظر می‌رسد استفاده از هیدروژن در بخش حمل و نقل از بقیه جلوتر باشد، باید با اکسیژن ترکیب شود تا برق تولید شود و در فرایند تولید هیدروژن از بخار حرارت و فشار بالا استفاده می‌کنیم که متدوال‌ترین آن اینکه گاز متان طی فرایندی صنعتی تبدیل به هیدروژن و مونوکسید کربن شود، یعنی در فرایند تولید هیدروژن به عنوان منبع تولید انرژی هم باید انرژی مصرف کنیم و هم باید آلایندگی ایجاد کنیم، در صورتی که در مورد خورشید اینگونه نیست، بنابراین وقتی هیدروژن را به عنوان منبع سوخت تجدیدپذیر نگاه می‌کنیم باید قبول کنیم به افق طولانی‌تری نگاه می‌کنیم و مانند انرژی بادی و خورشیدی نیست. 

اورعی خاطرنشان کرد: باید مطمئن شویم که استفاده از هیدروژن اقتصادی بوده و قابلیت اجرا داشته باشد، اکنون در همه جای دنیا نیروگاه بادی و خورشیدی وجود دارد ولی هیدروژن هنوز به لحاظ بلوغ فناوری نرسیده البته کلاوس شفر مدیر پروژه هیدروژن زیمنس گفته در انتهای این تونل زمانی دراز که قرار است آلایندگی ناشی از سوخت‌های فسیلی را به صفر برسانیم، این ظرفیت وجود دارد که از هیدروژن بهره ببریم بنابراین همین که زیمنس به استفاده از این سوخت ورود کرده نشان‌دهنده امیدواری نسبت به آن است.

وی یادآور شد: در هر حال هنوز فناوری هیدروژن نابالغ و گران است و در نتیجه تا رسیدن به این منبع انرژی بدون آلایندگی که هم عملی و هم اقتصادی باشد، به نظر می‌رسد چند دهه هنوز فاصله داریم.

استاد دانشگاه صنعتی‌شریف گفت: باتوجه به اینکه فناوری آن هنوز در مراحل و گام‌های اولیه است، هیچکس نمی‌تواند آن را تائید و یا رد کند ولی در هر حال  یکی از رقبای صحنه تجدیدپذیر است و در مسیر مسابقه گذار انرژی قطعا هیدروژن حضور دارد و در حمل و نقل خود را نشان می‌دهد چون مزایایی دارد و از جمله مزایای آن برای حمل و نقل و لجستیک؛ بازدهی بالا، حذف سر و صدا و بالابردن مسافت پیمایش طولانی است.