تجهیز ۲.۵ میلیون هکتار از اراضی آبی به سامانه‌های نوین آبیاری/ راندمان کل آبیاری کشور بیش از ۴۵ درصد است/ نوسان نرخ ارز چالش اصلی مکانیزه کردن آبیاری

فریبرز عباسی در گفت‌وگو با ایلنا با بیان اینکه سامانه ‌های نوین آبیاری یک ابزار کارآمد در ارتقا بهره‌وری آب کشاورزی است، اظهار کرد: سامانه نوین آبیاری با دارا بودن قابلیت‌های ویژه و اثربخشی بالا در ابعاد فنی، اقتصادی، اجتماعی و زیست محیطی، به‌عنوان یک ابزار کارآمد و مؤثر در ارتقاء بهره‌وری آب کشاورزی با استفاده بهینه از منابع پایه، به عنوان یکی از اصلی‌ترین و اولویت‌دارترین پروژه‌های اقتصاد مقاومتی در سطح کشور و وزارت جهادکشاورزی مطرح است.

وی ادامه داد: اجرای این سامانه‌ها در کشور تاکنون توانسته است به هدف ارتقا بهره‌وری دست یافته و زمینه را برای اهداف امنیت غذائی و توسعه پایدار فراهم سازد، ضمن اینکه ارتقا بهره‌وری منابع با ارزش سرمایه‌ای مانند: خاک، انرژی و آب موجب کاهش مصرف نیز می‌شود.

عباسی با تاکید بر اینکه وزارت جهاد کشاورزی تا کنون سطح قابل قبولی را تحت پوشش آبیاری نوین قرار داده است، افزود: دفتر سامانه های نوین آبیاری وزارت جهاد کشاورزی با تکیه بر دانش و توان داخلی و ظرفیت‌سازی در قالب بیش از 350 شرکت مشاور، 1600 شرکت پیمانکار و 400 تأمین‌کننده لوازم و تجهیزات آبیاری، تاکنون بیش از ۲.۵ میلیون هکتار از اراضی آبی کشور را به انواع سامانه‌های نوین آبیاری مجهز کرده است که بیش از ۱.۳ میلیون هکتار از سطح اجرا شده در 8 سال گذشته بوده و بیشترین عملکرد نیز در برنامه ششم توسعه اتفاق افتاده است.

وی تصریح کرد: متوسط راندمان کاربرد آب در مزرعه حدود 60درصد، توزیع و انتقال آب حدود 75درصد و راندمان کل آبیاری در کشور بیش از 45 درصد است که با متوسط راندمان آبیاری در کشورهای درحال توسعه برابری می‌کند و بخش زیادی از این افزایش راندمان آبیاری نتیجه توسعه سامانه‌های نوین آبیاری وسایر اقدامات زیربنایی انجام شده در کشور است.

عباسی با اشاره به ضرورت اجرای سامانه‌های نوین آبیاری در کشور، گفت: چشم‌انداز 10 ساله‌ای برای اجرای سامانه‌های نوین آبیاری در کشور پیش‌بینی شده تا ۳.۸ میلیون هکتار از اراضی آبی به این سامانه‌ها مجهز شود که  تاکنون بخش زیادی از آن محقق شده است.

وی تصریح کرد: چشم‌انداز دیگر این است که شرکت‌های توانمند درحوزه خدمات فنی ومهندسی رشد و گسترش پیدا کنند که هم اکنون دانش این شرکت‌ها درسطحی است که می‌توان خدمات فنی و مهندسی را به خارج از مرزها صادر کنیم.

به گفته عباسی؛ خوشبختانه در کشور حدود 2200 شرکت بخش خصوصی در طرح سامانه‌های نوین آبیاری فعال هستند که شامل شرکت‌های مشاور، طراح، پیمانکار، تولیدکننده و ارزیاب هستند و به برخی کشورهای همسایه نیز در این حوزه‌ها خدمات ارائه می‌شود و کلیه شرکت‌هایی که در حوزه سامانه‌های نوین آبیاری کار می‌کنند دارای مجوز از سازمان برنامه و بودجه هستند و شرایط عمومی و اختصاصی لازم و تأییدیه صلاحیت را از طرف دفتر مجری طرح سامانه های نوین آبیاری را نیز دارند.

مجری طرح سامانه‌های نوین آبیاری افزود: در حوزه سامانه‌های نوین آبیاری تقریباً بالای 90 درصد از تجهیزات در داخل کشور تولید می‌شود و مابقی که شامل قطره چکان pc، برخی فیلترها و الکترو گیربکس در ماشین‌های آبیاری، از خارج وارد می‌شود که پتانسیل تولید آن‌ها در کشور نیز وجود دارد و برای این مهم برنامه ریزی شده است.

عباسی ادامه داد: رویکردی که در خصوص توسعه سامانه‌های نوین آبیاری در دفتر وجود دارد، توسعه روش‌های با راندمان بالاتر است و به طور کلی هدف اصلی مجری طرح توسعه کیفی سامانه‌ها در کشور است.

وی اظهار کرد: در ارتقای کیفی، مسئله نرم‌افزاری بسیار اهمیت دارد و در همین راستا مبحث هوشمندسازی و استفاده از فناوری‌های نوین یکی دیگر از اهداف ما است. 

عباسی از  دیگر رویکردهایی در توسعه سامانه‌های نوین آبیاری، اجرای سامانه ها در اراضی تجمیعی عنوان کرد. 

عباسی درباره اعتبارات دفتر مجری طرح سامانه‌هاِ نوین آبیاری نیز گفت: اگر اعتبارات مورد نیاز طرح‌ تأمین شود، ظرفیت توسعه سامانه‌ها حدود 400 هزار هکتار در سال است که در برنامه اقتصاد مقاومتی سالانه 250 هزار هکتار پیش‌بینی شده است، اما به دلیل محدودیت‌های اعتباری در چند سال گذشته به طور متوسط سالیانه حدود 200 هزار هکتار اجرا شده است.

وی افزود: در سال گذشته حدود 73 هزار هکتار در موافقت نامه بودجه‌ای برای اجرا پیش‌بینی شده بود که بیش از 100 هزار هکتار درکشور اجراشد.

عباسی به بیان برخی دیگر از چالش‌های توسعه روش‌های نوین آبیاری پرداخت و اظهار کرد: یکی از چالش‌های اصلی که در توسعه سامانه‌های نوین آبیاری وجود دارد، بحث نوسان قیمت لوازم و تجهیزات آبیاری ناشی از افزایش قیمت ارز است که امیدواریم باثبات بازار ارز، نوسانات کاهش یابد تا تا بتوان برنامه‌ریزی‌های بهتری را برای تولید تجهیزات  و اجرای سامانه‌های نوین آبیاری انجام داد.