چشم طمع شیل به خاورمیانه / هضم آسان نفت ایران به کمک واکسن و مشتریان سنتی

زانا احمدی در گفت‌وگو با خبرنگار اقتصادی ایلنا، در ارزیابی اوضاع صادرات نفت ایران در شرایط تحریم و تغییر و تحول بعد از لغو احتمالی محدودیت‌ها اظهار داشت: دوران ریاست‌جمهوری ترامپ و سیاست‌های یکجانبه او بر کشور ایران موجب شد تا فعالیت‌های توسعه‌ای بخش انرژی به خصوص فروش نفت ایران تحت‌الشعاع قرار گیرد.

آنچه ترامپ برای صفر شدن صادرات نفت ایران بکار بست

وی افزود: از هشتم نوامبر سال 2016 یعنی زمانی که دونالد ترامپ بر مسند ریاست‌جمهوری قرار گرفت تا پایان دورانش تمام هدف خود را در قبال ایران، فشار حداکثری قرار داد. بگونه‌ای که تحریم‌های یکجانبه‌ای بدون حمایت بین‌الملل بر ایران تحمیل کرد. از برجام خارج شد، خواسته‌اش به صفر رساندن فروش نفت ایران و حذف کامل نفت و اقتصاد ایران از بازارهای جهانی بود که شروع رسمی تحریم‌های نفتی مصادف با 13 آبان سال 1397 شد. در طی آن دوره 8 مشتری عمده ایران را از معافیت‌هایی برخوردار کرد تا سقف مشخصی از ایران نفت خریداری کنند که دلیل آن نگرانی از شوک به بازار جهانی به دلیل حذف ناگهانی نفت ایران بود.

این کارشناس حوزه انرژی تصریح کرد: در کل می‌توان گفت آرزوی ترامپ در به صفر رساندن صادرات نفت هیچ‌وقت محقق نشد و ایران نفت خود را به فروش رساند تا جایی که رسانه‌های غربی صحبت از فروش روزانه بالای 500 هزار بشکه کشور ایران می‌کنند.

مشتریان سنتی گوش به زنگند

وی با بیان اینکه در صورت لغو تحریم‌ها مجددا مشتریان سنتی به خصوص در آسیا خرید نفت از ایران را سریع‌تر از بقیه کشورها اغاز خواهند کرد، ادامه داد: با بازگشت نفت ایران به بازارهای جهانی با توجه به کاهش تقاضا احتمالا مدتی قیمت نفت دچار نوساناتی خواهد شد که به نظر می‌رسد با مدیریت و همکاری اوپک‌پلاس با بازگشت نفت ایران نوسانات به حداقل خواهد رسید.

سهم خود را پس می‌گیریم

احمدی درباره سختی‌ها و موانع بازگشت نفت ایران به بازار گفت: در صورت لغو تحریم‌ها نفت ایران می‌تواند از فروش روزانه یک میلیون بشکه در انتهای سال 2021 آغاز و با حداکثر میزان خودش که با احتساب میعانات بین 2تا 2.5 میلیون بشکه است تا سال 2022 به این میزان برسد که عمدتا خرید از جانب مشتریان سنتی خواهد بود. به این ترتیب ایران می‌تواند سهم خود را از بازار نفت پس بگیرد که مطمئناً این موضوع برای برخی از اعضای اوپک خوشایند نخواهد بود.

کمک واکسیناسیون به هضم نفت ایران

وی با بیان اینکه بازگشت نفت ایران به بازارهای جهانی می‌تواند قیمت‌ها را برای مدت کوتاهی دچار تغییر کند، افزود: البته موضوع تنظیم بازارها با همکاری و هماهنگی اعضای اوپک‌پلاس بسیار تاثیرگذار خواهد بود تا با اتخاذ سیاست‌های صحیح قیمت‌ جهانی نفت‌خام تاثیر چندانی نپذیرد، هرچند خبر کشف واکسن کووید-19 و شروع واکسیناسیون و امید به احیای تقاضا نفت بسیار برای تسهیل و هضم نفت ایران کمک‌کننده خواهد بود.

بازارهای بزرگ هند و چین مهمترند یا اروپای استراتژیک؟

این تحلیلگر بازار نفت درباره اهمیت بازارهایی مثل هند و چین و یا اروپا برای ایران توضیح داد: چنانچه بخواهیم گذشته را مرور کنیم آخرین مشریانی که پس از اعمال تحریم‌های یکجانبه ایالات‌متحده بسیار دیرتر از خرید نفت ایران دست کشیدند چین و هند بودند، اما کره‌جنوبی و ژاپن و کشورهای اروپایی بسیار سریع‌تر خرید نفت از ایران را متوقف کردند، به همین دلیل منطقی است که بازار هدف اصلی کشور در بخش آسیا دو غول متقاضی نفت باشد. در خصوص اروپا و برخی دیگر از کشورهای آسیایی نیز زمانی می‌توان از مباحث استراتژیک سخن گفت که روابط اقتصادی بصورت تنگاتنگ و در بلند مدت شکل گیرد. بر این اساس به نظر می‌رسد این روابط در آسیا بهتر جواب داده است تا کشورهای اروپایی.

چشم‌ها را بگشاییم، شیل خود را به پالایشگاه‌های آسیایی رسانده

وی درباره اینکه آیا با توجه به تغییرات اخیر در دنیای انرژی ایران باید با رویکردی جدید وارد بازار نفت شود، گفت: کشور ایران چند دوره سخت تحریم را پشت سر گذاشته است و درس آموخته‌های این ادوار باید چراغ راهنمای آینده به خصوص در بازارهای انرژی باشند. در حال‌حاضر رقابت بر سر تولید بیشتر شده و سهم‌گیری بیشتر از بازار در خاورمیانه وجود دارد. لازم به ذکر است این موضوع زمانی تشدید شد که رقیب جدی به اسم نفت شیل آمریکای‌شمالی خود را به پالایشگاه‌های آسیایی رساند. بر این اساس دیگر نمی‌توان گفت که بازی تغییر نکرده است و ایران باید با راهبرد صحیح و اتخاذ سیاست‌های مناسب رویکرد متفاوتی نسبت به قبل جهت گشودن دروازه‌های سرمایه‌گذاری و جذب آنها به منظور آبادانی اقتصاد کشور در پیش گیرد.

FATF را جدی بگیریم

احمدی درباره لزوم تصویب FATF و تاثیر آن بر تسهیل صادرات و دریافت پول نفت خاطرنشان کرد: موضوع این است که علت بلوکه شدن پول فروش‌ نفت کشور محدودیت‌های ایجاد شده از FATF است نه تحریم. ایران در لیست سیاه FATF قرار دارد و نمی‌تواند بخشی از پول نفتی که قبلاً به فروش رسانده است را به دست بیاورد و متاسفانه این پول‌ها همچنان در بانک‌های خارجی مسدود شده که این موضوع ارتباطی به تحریم‌‌های ایالات متحده ندارد. براین اساس تصویب FATF و همچنین بازنگری در نظام پولی و مالی کشور بسیار مهم تلقی می‌شود چراکه نظام بانکی، نیازمند بازطراحی و ایجاد ظرفیت برای ارتباطات بین‌المللی است.