ایران‌ایر پول خریدِ بدون صف ایرباس را نداشت/ یک دلار از پیش‌پرداخت هم از بین نرفت/ عده‌ای با نقد قراردادهای برجامی‌ می‌خواهند دیده شوند

به گزارش خبرنگار اقتصادی ایلنا، «تورج زنگنه» رییس سازمان هواپیمایی کشوری اخیرا در میان اظهارات خود درباره وضعیت شرکت هواپیمایی ایران‌ایر، مدعی شد که در دوران پسابرجام کشورهای استکباری به صورت برنامه‌ریزی شده به جای آنکه هواپیمای پهن پیکر و یا ایرباس تحویل دهند، هواپیمای کوچک ای تی آر دادند در حالی که در همان دوره می‌توانستند برای هواپیمای ۳۲۰ یا ۳۲۱ مجوز بگیرند.      

البته آقای دهقان زنگنه در آن دوره مذاکرات فشرده برای نوسازی ناوگان از طریق خرید مستقیم از شرکت‌های هواپیما ساز، در یک شرکت هواپیمایی کوچک مشغول به کار بود و نقشی در این فرایند نداشت. اما ادعای وی بسیار مهمی در این باره داشته که در صورت اثبات نشان از کارشکنی شرکت‌های هواپیما ساز در یکی از تاریخی‌ترین قراردادهای صنعت هوانوردی کشورمان دارد.

از این رو ادعای آقای زنگنه را با یکی از افراد مطلع از فرایند انعقاد قراردادهای خرید هواپیماهای ایرباس و ای تی آر  مورد بررسی قرار دادیم. این مقام آگاه در گفت‌وگو با خبرنگار اقتصادی ایلنا با بیان اینکه در آن دوره وزارت راه و شهرسازی و مدیران ایران ایر به این جمع‌بندی رسیده بودند که هم به هواپیمای پهن پیکر و هم کوچک نیاز دارند که بتوانند در فرودگاه ها و مسیرهای مختلف با ظرفیت‌های متفاوت فعالیت داشته باشند، گفت: مجموعه ایران ایر هواپیماهای ای تی آر را برای ناوگان خود مناسب دید و با توجه به مطالعاتی که در ایران ایر انجام شد به این نتیجه رسیدند که ای تی آر خریداری کنند.

وی ادامه داد: بنابراین با توجه به انتخاب مدیران ایران ایر در آن زمان درخواست خرید ای تی ار داده شد که ای تی آر  زودتر از ایرباس توانست مجوز فروش هواپیما به ایران را دریافت کند.

این مقام آگاه با تاکید بر اینکه خرید هواپیمای ای تی آر نتیجه مطالعات، بررسی‌های انجام شده و خواسته شرکت ایران ایر بود، اظهار داشت: در ترتیبات تحویل هم چیزی برنامه‌ریزی شده نبود. موضوع این است که ساخت هواپیماهای پهن پیکر و اعمال سفارشات شرکت خریدار زمان‌بر تر از هواپیمای کوچک است. از سوی دیگر صف مشتری برای هواپیماهای ایرباس هم بیشتر از ای تی از بود.

وی تاکید کرد: طبیعی است که شرکت‌ها برای پروازهای خود نیاز به هواپیماهای دوربرد دارند و در نتیجه تقاضا برای آن بیشتر باشد اما ایران ایر برای پروازهای کوتاه خود با توجه به ظرفیت مسافرپذیری این پروازها نیاز به هواپیماهای کوچک هم داشت در نتیجه درخواست خرید ارایه شد.

این مقام آگاه با بیان اینکه واقعیت این است که عده‌ای با نقد این قراردادها می‌خواهند دیده شوند وگرنه به خوبی می‌دانند که ایران ایر هم به هواپیماهای پهن پیکر و دور برد و هم به هواپیماهای کوچک نیاز دارد، افزود: در همان دوره اگر آقای زنگنه در این سمت حضور داشت باز هم نسبت به خرید ای تی آر اقدام می‌کرد چراکه می‌دانیم بحث ناوگان فرسوده در بخش هوایی چقدر جدی است.

وی با تاکید بر اینکه اگر قرارداد ادامه پیدا می کرد هواپیماهای ایرباس به ایران ایر تحویل داده می شد، اظهار داشت: درهمان دوره ای که مذاکرات خرید هواپیماها انجام می‌شد شرکت فلای دبی 150 فروند هواپیمای ایرباس را با پول نقد سفارش داد و طبیعی است که وقتی شرکتی پول نقد دهد، سفارشات آن شرکت زودتر تحویل می‌شود. اگر ایران ایر در همان زمان پول نقد به ایرباس می‌داد می‌توانست زودتر هواپیماها را تحویل بگیرد.

وی با اشاره به شرایط قراردادها با احتمال برگشت طرفین به برجام گفت: اگر برجام احیا شود، در صورت تمایل ایران ایر برای ادامه قراردادهای خرید هواپیما، این قراردادها فعال می شود اما مفاد قرارداد باید اصلاح شود چراکه شرایط تغییر کرده است و با توجه به منافع ایران ایر باید مفاد تغیر کند و شرایط  پیش آمده بیشتر به نفع ایران در قراردادها است.

این مقام آگاه در پاسخ به این سوال که عده‌ای مدعی هستند منافع ایران ایر در این قراردادها دیده نشده چراکه با خروج امریکا از برجام تعهدات به اجرا نرسید، گفت: در این موضوع با سه مساله مواجه هستیم اول اینکه اگر ما به طرف‌های قرارداد اعلام می کردیم که باید از ما دفاع کنید و قرارداد را آنگونه که ما می‌خوانیم به اجرا برسانید باید پول نقد می‌دادیم تا هواپیماها را تحویل می‌گرفتیم و ایران ایر پول نقد در اختیار نداشت و قرار بود در دوره اقساط این هواپیماها را خریداری کند.

وی ادامه داد: دوم اینکه در داخل کسی اجازه نمی داد در حالی که برجام به هم خورده است، هواپیماها را تحویل بگیریم. موضوع سوم این است که هر دو شرکت مایل به فسخ قرارداد نبودند بلکه به دلیل اجبار و فشار آمریکا نتوانستند قرارداد را ادامه دهند.

این مقام آگاه تاکید کرد: مهم‌ترین موضوع این است که در این شرایط زیانی متوجه ایران ایر نشد و قراردادها به گونه ای بود که با لغو آن به هر دلیل از جمله برگشت تحریم ها، ایران ایر غرامت یا زیانی را پرداخت نکرد و خوشبختانه یک دلار از پیش پرداخت ها از بین نرفت. تمام این موضوعات در قرارداد به نفع ایران ایر دیده شد

وی گفت: اگر ایران ایر مدعی می‌شد که طبق قرارداد باید تمامی هواپیماها تحویل شد باید پول آن را در همان زمان به صورت نقد پرداخت می‌کرد در آن دوره ایران ایر نه تنها پولی نداشت بلکه توان انتقال پول به دلیل بازگشت تحریم ها وجود نداشت و هیچ بانکی قبول نمی‌کرد این پول را جابه جا کند.