مهر سکوت بر دهان کارگران!!

ایلنا: این روزها یکی از مهمترین اخبار اقتصادی روز، میزان پرداخت عیدی کارگران بر طبق قانونی است که در تاریخ ششم اسفند‌ماه ۱۳۷۰ در مجلس شورای اسلامی تصویب و سپس به تأیید شورای نگهبان هم رسید. این قانون لازم‌الاجراست ولی همیشه هستند افرادی که به‌نوعی قانون را دور می‌زنند و راه‌هایی می‌یابند که از اجرای قانون شانه خالی کنند، به عنوان مثال با وجود اینکه عیدی کارگران معادل دو ماه حقوق آنها است اما بسیاری از کارفرمایان بعد از یک سال کار افرادی را که به خدمت گرفته اند به سلیقه خود و با قوانین من درآوردی پاداش می دهند.

اما هر ساله با نزدیک شدن به ماه‌های پایانی سال، بازار عیدی و تعیین حداقل دستمزد کارگران داغ می شود. پاداش هایی که در آخر سال رنگی دیگر به خود می گیرد، اما نبود تعادل بین بازار عرضه و تقاضای کار خیلی وقت ها باعثسوء استفاده از کارگران می شود.

به گزارش خبرنگار ایلنا از اصفهان، بر این اساس امسال هم زمزمه تعیین پاداش۵۳۰هزار تومانی پایان سال برای کارمندان دستگاه‌های اجرایی از سوی هیئت‌دولت بر مبنای بودجه و مصلحت‌های موجود به‌گوش می‌رسد. از طرفی، این روزها عیدی آخر سال کارگران هم حداقل یک میلیون تومان و حداکثر حدود یک و نیم میلیون تومان اعلام شده است. طبق ماده واحده مصوب سال ۱۳۷۰ در قانون‌کار، کارگرانی که در کارگاه‌های مشمول قانون‌کار مشغول کار هستند می‌توانند از عیدی و پاداش سالانه مندرج در قانون استفاده کنند و بدین‌ترتیب تمامی کارفرمایان کارگاه‌های مشمول قانون‌کار مکلفند به هر یک از کارگران خود عیدی و پاداش بپردازند.

اما گاهی این قانون به نفع کارفرما است تا کارگر و همین موضوع باعثمی شود که کارگران ناراضی باشند، اما به این علت که از بیکار شدن می ترسد مهر سکوت بر دهان می زند و به هیچ مرکز حل اختلافی مراجعه نمی کند.

در این زمینه یکی از کارگرانی که در یک واحد اقتصادی کوچک مشغول به کار است می گوید: هرسال که می گذرد وضع بدتر می شود. من سه سال است در این واحد کار می کنم و کارفرما در ابتدای هر سال یک برگه سفید امضا به دست ما می دهد که تمامی تسهیلات، پاداش و تمامی عیدی هایمان را دریافت کرده ایم من هم از آنجایی که نیازمند این شغل هستم و وضعیت بازار کار خوب نیست ترجیح می دهم ساکت بمانم و به زندگی کاریم در عوض بیکار نشدن ادامه بدهم.

متقاضیان کار حالا بیشتر از حد معمول شده اند. بیکارانی که به هر قیمتی تن به کار می دهند حتی به ازای اینکه کارفرما از آنها سوء استفاده کرده یا آنها را استثمار کند.

برخی کارفرمایان هم از این آب گل آلود ماهی می گیرند و نهایت سوء استفاده را برای پایان سال از کارگر می کنند. شاید این مساله به همین جا هم ختم نمی شود نیروی کار کم به ازای کار زیاد از مسائل دیگری است که کارگران را به مخاطره انداخته است. چرا که اگر آن نیرو حاضر به انجام کارنشود، بدون کوچک‌ترین تردید و اغماض اخراج می‌شود و دلیل این امر هم وجود بیش از اندازه نیروی کار است.

اکبر از دیگر افرادی که دو سالی در یک کارگاه تراشکاری مشغول بوده است در پایان سال فقط یک برابر حقوقش را دریافت کرده است و به گفته خودش هیچوقت رقمی که بر اساس قانون اعلام شده به او پرداخت نشده است. او هم به دلایلی نه دوست دارد شکایت کند و نه خودش را از کار بیکار کند بنابراین ترجیح می دهد به همین روال ادامه بدهد.

نبودعرضه و تقاضا میان نیروی کار و شغل

به گفته اصغر برشان دبیر خانه کارگر اصفهان نبودعرضه و تقاضا میان نیروی کار و شغل به ‌وجود آمده موجب شده که بسیاری از کارفرمایان از این معضل، نهایت استفاده را نمایند.

وی می گوید: با توجه به مصوبه مجلس، هر کارگر مشمول قانون کار در ماه پایانی سال باید حداقل ۲ برابر و تا ۳ برابر حداقل دستمزد مصوب شورای عالی کار در آن سال را به عنوان عیدی دریافت کند که پرداخت ۲ برابر مورد تاکید قانون مصوب مجلس و پرداخت بیشتر از آن تا ۳ برابر البته به شرطی که بالاتر از ۳ برابر حداقل دستمزد سالیانه نشود، با نظر کارفرما انجام می شود.

این در حالی است که نه تنها در استان اصفهان بلکه در دیگر نقاط کشور این مصوبه در حق تمام کارگران اجرایی نشده و عیدی آنها مانند عیدی کارمندان پرداخت می‌شود.

به گفته دبیر خانه کارگر اصفهان، البته این مسئله دلیل نمی‌شود که همه کارفرمایان انصاف را به انتقتد و سلیقه‌ای عمل کنند چراکه به‌هر حال می‌دانند نیرویی که یک سال با تمام وجود در اختیار آنها بوده باید در پایان از زحمات او به‌طور شایسته قدردانی کرد چون کارگر در راستای موفقیت و اهداف آن واحد و بنگاه تلاش کرده است و باید به‌هر صورتی که شده تلاش آنها را نادیده نگرفت.

کارفرمایان قانونگرا

گواه این مطلب، نقطه‌نظر یکی از کارگرانی است که مدعی است کارفرمای او به‌نحوی مناسب زحمات و تلاش این کارگر را ارج می‌نهد: طی سال‌های اخیر، همیشه کارفرمای من عیدی آخر سال را بر مبنای قانون پرداخت کرده و درواقع قانون را در این زمینه به‌خوبی رعایت کرده است.

به گفته اصغر برشان اگر این قانون رعایت نشود کارگر می تواند از کارفرمای خود شکایت کند به این شکل که بدون ذکر نام و به طریقی به وزارت کار و تعاون و رفاه اجتماعی اطلاع بدهد و از آنها بخواهد که بازرسی لازم را انجام دهند.

این فعال کارگری درمورد عیب این قانون هم می گوید: چون گزینش کننده کارفرما است و ۹۰ درصد کارگران هم قراردادی هستند معمولا شکایت نمی کنند چون احساس می کنند اگر این کار را انجام بدهند طرف قراردادشان، قراردادشان را تمدید نمی کند، اما باید گفت که جامعه کارگری جامعه ای مستضعف و ضعیف است و ما باید مانند خانواده خودمان آنها را بدانیم و در حد توان بر حسب شرط انسانیت و اسلامیتمان حقوق و مزایای آنها را پرداخت کنیم.

دریا قدرتی پور