کارخانجات گچ در شرق اصفهان صاحب خانه اند!

ایلنا: در تیرماه سال ۸۸ و درنشست شورای برنامه ریزی استان اصفهان، اولین مصوبه برای عدم صدور مجوز جدید برای معادن گچ - آهک - شن - ماسه و برداشت خاک رس همچنین کوره های مرتبط با آن در مناطق سجزی، قهاب، گز و برخواراصفهان صادرشد ودر دی ماه همان سال و درجلسه بعدی شورا ی برنامه ریزی استان، سازمان صنایع و معادن موظف گردید که دریک بازه زمانی دو ماهه برای مطالعه، مکان یابی و انتقال کوره های گچ در مناطق شرق اصفهان اقدام کند متاسفانه با گذشت یکسال، هیچ طرحی از سوی سازمان صنایع ارایه نشده است.

در سال ۹۰ ۱۳؛ شورای برنامه ریزی استان با تصویب اعتبار ۵۰۰ میلیون ریالی برای سازمان مسکن و شهرسازی وسازمان صنایع و معادن این دو سازمان را مکلف کرد که جهت مطالعه و ساماندهی واحدهای تولیدی آجر، گچ، آهک و شن و ماسه در مناطق ممنوعه اقدام نمایند، اما این طرح هر باربندهایی به آن اضافه شد و عملا انتقال کارخانجات گچ در شرق و آجر دربرخوار با بن بست رو به رو شد.

به گزارش خبرنگار " ایلنا " از اصفهان، دردی ماه سال ۹۰ موضوع انتقال واحدهای تولیدی گچ و… به صورت جدی تر به فرمانداری اصفهان واگذار شد ودر اردیبهشت سال ۹۱ موافقت با برداشت گچ در منطقه سجزی به صورت موقت صرفاً در یک نقطه از سوی شورای برنامه ریزی استان صادرگردید ودران جلسه نیزمهلتی برای انتقال ۲۴ معدن شن و ماسه شرق اصفهان همچنین مواففت با صدور پروانه موقت برداشت از معادن ماسه در محدوده ۱۱۹۰ هکتاری شرق اصفهان با اخذ تعهد ترمیم و بازسازی قبل از انتقال صادرگردید.

لجام گسیختگی در تصمیم گیری مدیران برای انتقال معادن گچ ازشرق اصفهان!!

در همین زمینه معاون اداره بیابان زدایی اداره کل منابع طبیعی استان اصفهان اظهار می دارد: با پیگیری های صورت گرفته از سوی اداره منابع طبیعی استان اصفهان درشهر یور ماه سال ۹۱، مصوبه تعطیلی فعالیت کوره های گچ و خاک صادرشد و سازمان صنعت و معدن و تجارت موظف گردید ضمن ابلاغ کتبی مصوبه، مقدمات قطع سوخت فسیلی و برق کوره های گچ و آهک را فراهم نماید وبرای مکان یابی و بررسی امکان ادامه فعالیت معادن و کوره ها ظرف یکماه اقدامات عملیاتی انجام دهد که متاسفانه تاکنون انجام نشده است.

" حسینعلی نریمانی "، افزود: در همان جلسه مصوبه ای برای رفع نیاز فعلی کوره های آجر منطقه یک لنگی ۲۰ هکتار از ۴۰هکتار قرضه مشخص شده و ۲۰ هکتار از محدوده ۲۱۰ هکتاری پیشنهادی درمنطقه محمدآباد صادر شد، منوط به تعهد بازسازی و جبران خسارت. همچنین مقرر گردید که کمیته های نظارت بر بهره برداری هر چه سریعتر در شرق تشکیل شده و سطوح برداشت شده گچ توسط شرکت های بهره بردارهرچه سریع تربازسازی شود که عملیاتی شدن این امر همچنان اندر خم یک کوچه است!

وی گفت: ولی علیرغم همه این مصوبات مبنی بر خروج کارخانجات گچ به منطقه ای دیگر وپی گیری های حقوقی اداره منابع طبیعی استان برای توقف فعالیت معادن گچ، شرکتهای بهره بردارنه تنها به این مصوبات جامعه نپوشاندند بلکه با شکایت متقابل علیه اداره منابع طبیعی استان و ارائه مستندات تمدید پروانه بهره برداری توسط سازمان صنعت و معدن موفق به جلب رای معتبر و مجاز برای ادامه فعالیت این معادن شدند.

" نریمانی " تصریح کرد: علیرغم مصوبات قبلی شورای برنامه ریزی استان برای تعطیلی این کارخانجات، مسئولان آن اقدام به گازرسانی به کوره های گچ و ترمیم جاده های دسترسی نموده ومسئولان سازمان صنعت و معدن با این عمل از ادامه فعالیت این صنایع الاینده حمایت کرد ه اند که آخرین اقدام آن نیز توسط معاون امور معادن و صنایع معدنی وزارت صنعت - معدن و تجارت در ۲۱ آبانماه ۹۲ بود که ابلاغ مصوبه تعطیلی معادن و کوره های گچ خاکی در اصفهان را فاقد وجاهت قانونی دانسته و مسئولین استانی را مجرم قلمداد کرد.

معاون اداره بیابان زدایی اداره کل منابع طبیعی استان اصفهان بیان داشت: درحالی که همه این عوامل حاکی ازآن است که با قرار داشتن کوره های گچ در فاصله ۲۵ کیلومتری شرق اصفهان(دشت سجزی) تبدیل به بیابانی لم یزرع شده است و سلامت ۹/۱ میلیون نفر ساکنین شهر اصفهان و سرمایه گذاری های صورت گرفته را با مشکل روبه رو کرده، ولی همچنان کوره های گچ در شرق اصفهان به تاخت و تاز خود ادامه می دهند تا جایی که نفس های مردم اصفهان به دلیل ذرات گرد و غباری که از این کوره ها در حدود ۱ در روز وارد هوا می شود به شماره افتاده و هنوزعزمی برای رفع این مشکلات درشرق اصفهان جزم نشده است.

وی گفت: همچنین وجود کوره های گچ درمنطقه شرق باعثشده تا گرد و غبار ناشی از وزش طوفان ها با پوشاندن خطوط مواصلاتی، فرودگاه و کاهش دید عمومی موجب ایجاد اختلال در امر حمل و نقل شده واز تهدید های بالفعل این دشت محسوب می شود.

دشت سجزی بی سرو سامان!

در حالی که کارشناسان معتقدند منطقه سجزی مهمترین کانونهای بحرانی فرسایش بادی در استان اصفهان به شمار میرود و بواسطه نزدیکی به شهر اصفهان وهمجواری با تاسیسات نظامی و اقتصادی موقعیت استراتژیکی را به خود اختصاص داده است اما بر اساس مطالعات صورت گرفته توسط کانون بحران فرسایش باد استان اصفهان درسال ۸۸ سالانه به دلیل تعدد معادن و کوره های گچ و آجر، معادن شن و ماسه، معادن خاک رس و برداشت بی رویه از آن ها، عدم رعایت تناسب کاربری اراضی و روش های نادرست کشت بالغ بر۳۶۰ میلیارد ریال خسارت به بخش های اقتصادی و منابع زیستی اطراف این منطقه وارد می شود.

از جمله عوامل مخرب محیطی دردشت سگزی وزش بادهای شدید و فرساینده، خاک ریزدانه و حساس به فرسایش همراه با مقادیر بالای شوری، پوشش گیاهی فقیر و فقدان منابع آب مناسب و کافی است که این دشت ۱۰۰ هزارهکتاری را با ۵۰ روستا و مزرعه داخل و حواشی با جمعیت ۱۰ هزار سکنه، ۲۳۰ واحد صنعتی و تاسیساتی چون فرودگاه شهید بهشتی، پایگاه هوایی شهید بابایی، راه آهن اصفهان - تهران، جاده ترانزیت اصفهان - بندرعباس را دچار مشکل کرده است.

هر کس در ساز خود میدمد؟

اما به گفته مدیر کل منابع طبیعی استان اصفهان کوره های گچ پزی در منطقه شرق، نیز به هنگام آماده سازی گچ، از هر ۱۰ تن گچ مصنوعی ۱ تن گچ به صورت غبار وارد محیط می کنند که با احتساب ۹۶ کوره گچ که حداقل ۷۰ واحد آن فعال است، به طور تخمینی روزانه ۶۰ تن خاک و گچ از طریق این کوره ها وارد هوا و سپس در سطح منطقه پراکنده می گردد.

" محمد حسین شاملی "، در گفتگو با خبرنگار ایلنا، از مشکلات عمده جهت احیای دشت سگزی را تامین آب مورد نیاز برای آبیاری نهال های مغروسه دانست و ادامه داد: پساب تصفیه خانه شمال و شرق اصفهان برای ایجاد فضای سبز و آبیاری درختان غیرمثمر عاملی مثبت محسوب می شود. اما به دلیل بهره برداری غیرمجاز کشاورزان از این پساب و کشت محصولات کشاورزی با استفاده از آن خود به عامل افزایش بحران و تخریب اراضی احیا شده، تبدیل شده و امکان انتقال پساب به اراضی موردنظر فراهم نگردیده است.

وی گفت: با توجه به اهمیت موضوع سالهاست که دشت سگزی محور تمامی فعالیت های این اداره کل بوده است. پیشنهاد مطالعه و پیش بینی اعتبار برای ساماندهی اراضی ملی دشت سگزی به منظورحفظ محیط زیست و جلوگیری از کویرزایی شرق کلانشهر اصفهان درآخرین سفرهیأت دولت به شهراصفهان مورد تصویب قرار گرفت وجلسات متعددی در شورای مشورتی بیابان زدایی با حضوراساتید دانشگاه و با استانداراصفهان برگزارشد که تمامی سازمانها و اداراتی که موظف به اجرای این مصوبه بودند نتیجه اقدامات خود را گزارش نمایند. همچنین معادنی که بعد از سال ۱۳۸۳ احداثشده اند تعطیل و طرح مطالعاتی دشت سگزی توسط اداره کل منابع طبیعی تهیه و جهت تأمین اعتبار به استانداری ارائه گردد.

" شاملی "، این را هم گفت که برای تخصیص ۱۰۰ لیتر آب در ثانیه از پساب تصفیه خانه شرق اصفهان به شرکت آب و فاضلاب درخواست داده ایم که البته اقدامی دراین زمینه صورت نگرفته است همچنین جهت احیای مناطق بدون پوشش گیاهی ردیف اعتباری مستقل درنظرگرفته شده که درقالب یک برنامه ۵ ساله جهت ساماندهی اراضی مخروبه معادن و نهالکاری کانون های بحرانی فرسایش بادی و ساماندهی دشت سگزی از طریق حذف عوامل مخرب موجود و استفاده از ظرفیت هایی نظیر پساب و غیره اقدام نمایند.

هر که آمد عمارتی نو ساخت!!

وی با اظهار تاسف از اینکه تجمع معادن گچ در شرق اصفهان بسیار چشمگیر است، افزود: هم اکنون ۳۰ درصد معادن گچ استان صرفا توسط سه نفر بهره بردار بنام های شرکت انشقاق(در کمشچه و یک لنگی)، معدن شهید مصطفی خمینی(در عباس آباد کمشچه) و سید عبدالحسین بنی طباء(در مهدی آباد و علی آبادچی) با سطحی بالغ بر ۷۵۴۷ هکتار درشرق قرار گرفته اند که علاوه بر معادن و کوره های گچ، معادن دیگری از جمله ۲۵ مورد معادن شن و ماسه در محدوده محمد آباد قهاب و فساران(۲۱۹۵ هکتار) و معادن خاک رس(۱۶۵ هکتار) و کوره های آجر پزی وابسته به آن ها(شامل ۷۱ واحد در منطقه محمد آباد و ۲۱ واحد در واحد یک لنگی) نیز وجود دارند، که به نوبه خود تخریب زیادی را در سطح منطقه ایجاد نموده اند.

" شاملی " ادامه داد: آنچه که پس از فعالیت این واحدهای صنعتی باقی می ماند خاک بدون حفاظ است که لایه غنی سطحی و پوشش گیاهی آن از بین رفته و پهنه ای مستعد فرسایش بادی بر روی زمین باقی گذاشته است.

مدیر کل منابع طبیعی استان اصفهان تصریح کرد: اماگسترده گی عوامل تخریب درمنطقه سگزی باعثشده تا رسوبات تبخیری گچ و نمک موجود در دشت سگزی که حاصل میلیون ها سال فعالیت شرایط اقلیمی بر روی سنگ ها است از بین برود وسطح این تراس ها توسط قطعات سنگی ریز و درشت به صورت سنگفرش سطحی پوشیده شود.

وی اضافه کرد: برهم زدن خاک این قسمت به منظور برداشت گچ این پوشش سطحی را از بین برده و خاک ریزدانه فرسایش پذیر، را بدون حفاظ در معرض بادهای فرساینده قرار داده و فرسایش بادی هرچه بیشتر را در این قسمت موجب می شود. رسوبات برداشت شده از این خاک ها حاوی مقادیر زیادی گچ و رس بوده که رنگ سفید غبار موجود درهوا را سبب می گردد. درجریان عملیات بارگیری و حمل خاک گچی نیز(توسط کامیون و در مناطق فاقد جاده) نیز مقادیر زیادی گچ وارد هوا می شود.

" شاملی " تصریح کرد: با اینکه از ۲۵ سال قبل تاکنون فعالیت های مقابله با بیابان زایی درمنطقه سگزی، با هدف ایجاد امنیت برای جاده اصفهان – نائین، فرودگاه، پایگاه هوایی و دیگر تأسیسات منطقه توسط اداره کل منابع طبیعی آغاز شد ولی متاسفتانه به دلیل برخی مشگلات این موضوع هنوزمرتفع نگردیده است.

گزارش از: زهرا نصیری