زنگ خطر آلودگی اصفهان به صدا درآمده است

ایلنا: اخیرا مسئولان شرکت پالایشگاه نفت اصفهان؛ با تاکید بر نهادینه ساختن ارتباط صنعت با محیط زیست، از به کارگیری فناوری‌های زیست محیطی و سر لوحه قرار دادن این برنامه‌ها در اقدامات خود سخن گفته‌اند. در حالی که آلودگی هوا در شمال اصفهان با وجود قرار داشتن نیروگاه، پالایشگاه و شهرک صنعتی روز به روز در اوج هشدار قرار می‌گیرد و هر لحظه از شبانه روز که از این منطقه عبور کنی شاهد آلاینده فزاینده در این منطقه خواهی بود. به‌خصوص شب‌ها که از دودکش‌های پالایشگاه بوی نامطبوع خارج می‌شود و به گفته رئیس کمیسیون محیط زیست شورای اسلامی شهر اصفهان؛ قطعا این دودکش‌ها نیاز به فیلتر‌های مناسب و نو دارند که به خوبی کار خود را انجام دهند، اما در این زمینه خبری از استاندارد سازی نیست.

ابوالفضل قربانی در مورد آلودگی پالایشگاه و نیروگاه‌های اصفهان در گفتگو با خبرنگار ایلنا گفت: این صنایع برای کاهش آلودگی هوا از فیلتراستفاده می‌کنند و براساس قانون قرار شده است که به جای سوخت مازت از گاز استفاده کنند.

وی در پاسخ به این پرسش خبرنگار ایلنا که چرا علیرغم آلودگی‌های زیادی که در شمال اصفهان شکل گرفته است طرح توسعه پالایشگاه نیز انجام شد، با اشاره به اینکه سال قبل سازمان محیط زیست اصفهان به دلیل طرح توسعه پالایشگاه اصفهان از این شرکت شکایت کرده است ادامه داد: پرونده این طرح که خارج از ضوابط محیط زیست در شمال اصفهان توسعه یافت، در دست بررسی است و شاکی اصلی آن محیط زیست است.

قربانی گفت: این کارخلاف بوده و بر اساس استاندارهای زیست‌محیطی نیست.

رئیس کمیسیون فناوری و محیط زیست شورای شهر اصفهان تصریح کرد: در حال حاضر دو نیروگاه اصفهان به علت استفاده از سوخت مازوت آلودگی‌های زیادی را نصیب اصفهان می‌کنند که باید هر چه سریع‌تر استفاده از این سوخت‌ها متوقف شود.

وی بیان داشت: علیرغم آنکه در سفر هیات دولت به اصفهان مصوب شد که از سوخت گاز برای این نیروگاه‌ها استفاده شود، اما وزیر مربوطه با بیان این مساله که گاز نداریم، از اجرای این طرح سر باز می‌زند.

قربانی با بیان اینکه اگر گاز نداریم، چرا هیات دولت مصوبه می‌دهد و اگر قرار است که طرحی با بهانه اجرا نشود چرا مردم باید بیشترین ضربه را از محل این سیاست‌ها متحمل شوند، افزود: در حال حاضر دو نیروگاه شهید منتظری و اسلام آباد در شبانه روز ۴۰۰ تن گوگرد وارد هوای اصفهان می‌کنند که این میزان ۲۰ درصد آلودگی هوای شهر اصفهان را به خود اختصاص می‌دهد.

وی در رابطه با معیوب بودن فیلتر‌های پالایشگاه اصفهان گفت: قطعا این فیلتر‌ها دارای مشکل است و اگر فیلترهای پالایشگاه صحیح عمل می‌کرد این میزان آلودگی را نصیب مردم اصفهان نمی‌کرد.

روابط عمومی پالایشگاه اصفهان نیز در گزارشی اظهار داشته است که تمام فعالیت‌های دارای پیامدهای زیست محیطی در سطح شرکت توسط کمیته‌ای فنی با حضور کار‌شناسان و مسوولان این مرکز مورد بررسی قرار می‌گیرد که این اقدامات شامل کنترل فرآیند آلاینده‌های خروجی از شرکت، مدیریت ضایعات و پسماندهای صنعتی و ایجاد و توسعه و نگهداشت فضای سبز بسیار پیشروست. در همین زمینه ۱۴۴ هکتار از ۳۴۰ هکتار(۳۶درصد) وسعت این شرکت به فضای سبز اختصاص داده شده و این در حالی است که استاندارد فضای سبز برای پالایشگاه‌ها ۲۰ درصد مساحت کل آن‌ها تعیین شده است.

در ادامه این گزارش آمده است: این شرکت با سازمان حفاظت محیط زیست استان ارتباطی مستمر دارد که در این زمینه می‌توان به تولید گازوئیل کم گوگرد برای سازمان اتوبوس رانی، جایگزینی سوخت گاز طبیعی به جای سوخت مایع، استحصال گوگرد از مشعل H۲S، نصب مبدل‌های حرارتی Packinox در واحدهای تبدیل کاتالیستی و استفاده از سیستم‌های جدید کنترل مصرف آب اشاره کرد. این شرکت در سال‌های اخیر به طور متوالی با رعایت استانداردهای زیست محیطی و پایش‌های دوره‌ای در طرح خود اظهاری و پایش‌هایی که به طور مستقیم توسط سازمان حفاظت محیط زیست کشور به صورت موردی و بدون برنامه ریزی قبلی صورت می‌پذیرد، موفق به دریافت گواهی عدم آلایندگی از این سازمان شده است.

این روابط عمومی اضافه کرده است: پالایشگاه اصفهان در سال ۱۳۷۹ نخستین شرکت پالایشی در سطح کشور بود که موفق به دریافت گواهینامه بین المللی سیستم مدیریت زیست محیطی ۱۴۰۰۱ شده است. همچنین شرکت در سال ۱۳۹۰ موفق به استقرار ویرایش جدید این سیستم مدیریتی بر اساس ISO - ۱۴۰۰۱-۲۰۰۴ شد و در این ارتباط گواهینامه بین المللی دریافت کرده است. شرکت پالایش نفت اصفهان فعالیت خود را در زمینه پالایش نفت خام و تولید فرآورده‌های نفتی از سال ۱۳۵۸ آغاز کرده و هم اکنون ۲۳ درصد از فرآورده‌های نفتی مورد نیاز کشور را تولید می‌کند.

به گزارش خبرنگار ایلنا، اگر چه مسئولان پالایشگاه نفت اصفهان ادعا می‌کنند که با ایجاد فضای سبز در سطح ۱۴۴ هکتار از منطقه از درصد استاندارد پالایشگاه‌ها نیز فرا‌تر عمل کرده‌اند؛ اما نباید این مسئله را فراموش کرد که پالایشگاه اصفهان در کنار مردم اصفهان توسعه یافت و در حالی کنار مردم این شهر هر روز مورد گسترش قرار می‌گیرد که هر روز کامیون‌ها و نفتکش‌های فراوانی علاوه بر ایجاد آلاینده‌های نیرو‌گاه؛ پالایشگاه و… در این منطقه؛ به مردم منطقه شمال اصفهان آلودگی مضاعف هدیه می‌دهند.

بنا به نظر برخی از کار‌شناسان مازوتی که از پالایشگاه تهیه می‌شود؛ توسط مسئولان به خود نیروگاه فروخته می‌شود تا نیروگاه‌ها با سوزاندن آن پول گاز ندهند و البته تاوان این جریان توسط مردم پرداخته می‌شود.

در حالی که وضعیت آلودگی هوا در کلان‌شهر اصفهان در بسیاری از روزها در حد بحران و هشدار قرار می‌گیرد، شاهرگ حیاتی اصفهان که زمانی خود با جاری بودنش جلوی بسیاری از این آلودگی‌های زیستی را می‌گرفت نیز هم اکنون به یک بیابان و گسلی ترک خورده تبدیل شده است.

چند سال پیش(سال۹۰) بود که با نشت نفت به فضای سبز اطراف پالایشگاه اصفهان، ۱۲ هزار درخت ۱۵ ساله قطع شد. البته پرونده این موضوع هنوز در دادگاه و سازمان بازرسی کل کشور در حال پایین و بالا شدن است و هنوز رای قطعی برای اینکه مجازاتی برای پالایشگاه اصفهان برای خشکی این درختان در نظر گرفته شود؛ صادر نشده است، اما اگر همه این اغماض‌ها بخواهد بلایی خانمان سوز به پیکر محیط زیست باشد چه بر سر نسل آینده خواهد آمد؟

استاندار اصفهان هم از وضع آلاینده‌هایی که در اصفهان رو به گسترش هستند و برای مردم این شهر مشکلات فراوانی را به وجود آورده‌اند اظهار گلایه‌ کرد و گفت: الگوی مصرف گاز و مازوت در نیروگاه‌های اصفهان به دلیل مجاورت با پالایشگاه اصفهان که دارای سرباره است و مسئولان می‌خواهند که هزینه انتقال مازوت را ندهند و نیروگاه‌ها دم دستشان است برعکس الگوی کشور است. در حال حاضر نیروگاه‌های کشور به دلیل کمبود گاز ۲۰ درصد مازوت و ۸۰ درصد گاز مصرف می‌کنند، اما این رویه در نیروگاه‌های اصفهان برعکس است به شکلی که ۸۰ درصد مازوت و ۲۰درصد گاز استفاده می‌کنند.

همچنین شهردار اصفهان با انتقاد از اینکه سه سال است پالایشگاه اصفهان عوارض خود را به شهرداری پرداخت نکرده است اظهار داشت: در حالی که ۲۰۰ هکتار به وسعت پالایشگاه افزوده شده است و عمده‌ترین تولیدات پالایشگاه از طریق سوخت مازوت صورت می‌گیرد که این امر تاثیر زیادی بر آلایندگی هوا و محیط زیست دارد، اما این شرکت هنوز پس از گذشت این سال‌ها عوارض آلایندگی خود را به شهرداری اصفهان پرداخت نکرده است.

البته شهردار و استاندار اصفهان نیز باید این نکته را مد نظر قرار دهند که دریافت عوارض آلایندگی باید در مناطق مجاور کارخانجات بزرگ صرف آبادانی و پیشرفت ان منطقه شود، نه اینکه بودجه عوارض آلایندگی پالایشگاه برای مناطق برخوردار و مرکز شهر هزینه شود و روستا‌ها، محله‌ها و بخش‌هایی که هر روز مقادیر زیادی از گاز‌های سمی منطقه صنعتی شمال اصفهان را استنشاق می‌کنند بی‌نصیب از دریافت از سهم عوارض آلایندگی باشند.

با این همه به نظر می‌رسد مسئولان پالایشگاه بیش از آنکه مانند دیگر واحدهای صنعتی بزرگ در سراسر جهان(و حتی همین اصفهان) بیشترین سرانه و بودجه خود را برای ایجاد فضای سبز و ایجاد سیستم‌های فیلترینگ هوا و سوخت گاز اختصاص کنند، در فکر مبرا کردن این شرکت و کمرنگ کردن نقش آن در آلودگی هوا شهر اصفهان هستند. در حال حاضر در یکی از شرکت‌های بزرگ صنعتی در استان اصفهان که دارای ۳۵ کیلومتر وسعت است، ۱۷۰۰ مترهکتار فضای سبز ایجاد شده است. این در حالی است که برای یک واحد سوختی و صنعتی(مانند پالایشگاه) که آلایندگی زیادی دارد فقط ۱۴۴ هکتار فضای سبز ایجاد شده است.

اما طرح توسعه‌ پالایشگاه اصفهان که البته مدیران نام بهینه سازی را برای آن نیز استفاده می‌کنند، در فضایی به وسعت ۲۲۰ هکتار از سال ۸۷ در قالب ۵ بسته شروع شد که بسته B تحت عنوان طرح توسعه و بهینه‌سازی پالایشگاه موجود(DRP) به عنوان یکی از اجزای طرح جامع با مشارکت شرکت‌های پرلیت، طرح و پالایش و میسان و با مبلغ ۱۰۷ میلیون یورو و ۲۶۴۲ میلیارد ریال است که این طرح دارای سه زیر پروژه B۲، B۱ وB۳ است که زیر پروژه B۱ شامل طراحی و احداثواحدهای جدید تقطیر ۳، گاز مایع۳، تصفیه نفت سفید و اصلاح سیستم مشعل‌ها و زیر پروژه B۲ شامل بهینه‌سازی واحدهای موجود پالایشگاه جهت رفع تنگناهای عملیاتی، احداثمخازن جدید تامین خوراک واحدهای بنزین‌ساز و مسیرهای ارتباطی درون پالایشگاه و همچنین مسیرهای ارتباطی بین پالایشگاه موجود و واحدهای پالایشگاه جنوبی است.

همچنین زیر پروژه B۳ نیز جایگزینی سیستم کنترل نیوماتیکی موجود با سیستم کنترل پیشرفته(الکترونیکی) DCS + FCS در واحدهای پالایشگاهی و همچنین احداثاتاق کنترل مرکزی همراه با کلیه تجهیزات مرتبط جهت انجام کنترل کلیه واحدهای موجود و جدید را در بر می‌گیرد.

همه این رویداد‌ها در حالی در اصفهان رخ می‌دهد که بنا به اعتقاد بسیاری از پزشکان، مردم این شهر به سبب آلایندگی‌های بیشمار صنایع در معرض بیماری‌های مختلفی قرار دارند.

گزارش از: زهرا نصیری