نویسنده و پژوهشگر فلسفه در گفت و گو با ایلنا:
دولتها هنگام خدمترسانی به شهروندان غایباند/دولت به نیازهای شهروندان پاسخ دهد
نویسنده و پژوهشگر فلسفه معتقد است مشکل بزرگ آنجاست که در زمانه همهگیری کرونا مشخص شد اغلب دولتهای با فیگور نئولیبرالیسم، در اقتصاد مداخله دارند، اما هنگام خدماترسانی به شهروندان غایب هستند.
به گزارش خبرنگار ایلنا، کاوه بهبهانی در گفت و گو با ایلنا با بیان اینکه پس از فروپاشی امپراتوریها، مفهوم ملت نیز ایجاد میشود، میافزاید: ملت طبق یک قرارداد اجتماعی تصمیم میگیرد نهادی را ایجاد کند و به آن نهاد قدرت و اتوریته دهد تا آن نهاد از ملت در برابر هرجومرج و آنارشیزم دفاع کند.
این نویسنده و پژوهشگر فلسفه در پاسخ به این پرسش ایلنا با اشاره به اینکه مفهوم «دولت ـ ملت» (The Nation- State) مفهومی است که در برابر مفهوم امپراتوری قرار گرفت، میگوید: به عنوان مثال امپراتوری عثمانی یا هخامنشی یک دولت ـ ملت نیست و نمیتوان ملتهای متکثر در دل این امپراتوری را به یک ملت تبدیل کرد.
مترجم کتاب «معرفتشناسی» سپس با اشاره به نقلقول «تامس هابز» مبنی بر اینکه «دولت قرار است ما را از وضع طبیعی نجات دهد»، خاطرنشان میکند: هابز معتقد بود زندگی در وضع طبیعی متوحشانه است، از همین رو به یک لویاتان نیاز داریم تا آن لویاتان قراردادهای اجتماعی را حفظ کند.
کاوه بهبهانی در ادامه میگوید: اگر به تاریخ تشکیل دولت برگردیم متوجه میشویم که هدف از تأسیس دولت آن بوده که این نهاد مداخلاتی انجام دهد تا ضامن اجرایی قراردادهای اجتماعی باشد.
این پژوهشگر فلسفه سپس با اشاره به دیدگاه متفکران نئولیبرال درباره مفهوم «شرکت خدماترسانی» دولت میافزاید: آدام اسمیت معتقد بود دولت در بازار به نفع یا زیان هیچکس مداخله نمیکند و به هیچکس رانت نمیدهد.
مترجم کتاب «معرفتشناسی» با اشاره به برخی دولتها میافزاید:بعضی دولتها ترامپ کمترین دخالت را در نظام اجتماعی انجام میدهند، زیرا خود را یک دولت نئولیبرال میدانند و اتفاقاتی که در کشورشان رخ میدهد، برایش اهمیتی ندارد. به عنوان مثال هنگام همهگیری کرونا دولت ترامپ اعلام کرد که مردم خود انتخاب میکنند که در قرنطینه باشند یا در ساحل و یا خیابان؛ اما در موارد دیگر مداخلهگری میکنند.
مترجم کتاب «فلسفه ائر» سپس با اشاره به رویکرد اصلی دولت روحانی نیز میگوید: درباره دولت آقای روحانی ما با یک تناقض مواجهیم، از یک سو با دولتی روبهرو هستیم که سیاستهای نئولیبرالی و مقرراتزدایی را پی میگیرد و به دنبال به حداقل رساندن نقش دولت است، از سوی دیگر نیز شاهد دولتی هستیم که در مواردی دیگر مداخلهگری دارد. برای مثال در ابتدای همهگیری کرونا در ایران نیز دولت روحانی در پی سیاستهای مصونیت گلهای بود. دلیل اتخاذ چنین رویکردی نیز به این دلیل بود که دولت نمیتوانست از پس هزینه تعطیلی مشاغل برآید.
کاوه بهبهانی در پایان با اشاره به اینکه گاهی مشاهده میشود دولت در مسائلی که ممکن است ارتباطی با او نداشته باشد، قصد مداخله دارد، میافزاید: دولت اما در مسائلی که مربوط به رفاه و بهروزی شهروندان است، دخالت نمیکند و خود را به یک دولت نئولیبرال تبدیل میکند.
بهبهانی با تشبیه برخی خصوصیات این دولت به نهاد بانک میافزاید: نهاد بانک نیز در ابتدا برای رفع و تسهیل نیازهای مالی شهروندان تأسیس شده، با این وجود بانکها عملاً به نهادی عکس آنچه قرار بوده تبدیل شدهاند؛ به عنوان مثال امروز دریافت وام برای افراد ثروتمند بسیار ساده است، حال آنکه برای شهروندان عادی دریافت وام، پیچوخمهای بسیاری دارد.