تقدس مراسم "چهلم نوروز" نزد ایرانیان باستان/ از برپایی جشن و پختن آش تا نیایش جوانان برای رسیدن به وصال

سید محمد علی گلاب‌زاده در گفت‌وگو با خبرنگار ایلنا، درباره جشن چهلم نوروز اظهار داشت: عدد چهل از زمان دین زرتشت نزد ایرانیان عددی مقدس بوده و امروزه تاثیر و تقدس این عدد را در ادیان دیگر و حتی در آیین اسلام مشاهده می کنیم. به طور مثال بعد از مرگ مراسم چهلم برای شادی روح فرد متوفی برگزار می‌کنند.

آفرینش آسمان در چهل روز توسط اورمزد

وی در ادامه با بیان اینکه زرتشتیان اعتقاد داشتند که اورمزد آسمان را در چهل روز آفرید، افزود: یعنی از اول فروردین به مدت چهل روز این آفرینش ادامه پیدا کرد و به همین دلیل روز "چهلم نوروز" را در روز دهم اردیبهشت گرامی می دارند و برای آن حرمت خاصی قائل هستند. نوروز برای ایرانیان و در آیین زرتشتیان یکی از اعیادی بوده که ماقبل و مابعدهای مفصلی دارد.

گلاب زاده با اشاره به اهمیت جشن نوروز نزد ایرانیان باستان ادامه داد: از "جشن سده" که صد روز به "نوروز" مانده آغاز می شد تا جشن "چهلم نوروز" چندین جشن در راستای اهمیت این جشن باستانی برگزار می‌شده است.

برگزاری جشن آذر روز در مرکز ایران

عضو دانشنامه علمی فرهنگ مردم ایران عنوان کرد: در جشن "چهلم نوروز" که به آن " آبان روز " نیز گفته می‌شود با برگزاری مراسم ویژه‌ای همراه است. در مرکز ایران و مناطقی که زرتشتیان حضور داشتند از جمله یزد، کرمان و شیراز هنوز نیز کم و بیش این مراسم با ویژگی های مختلفی برگزار می شود.

وی اضافه کرد: مردم کرمان که در گویش محلی به این جشن "چلمو" می‌گویند روز دهم اردیبهشت به دامنه‌های سرسبز کوهستان‌ها می‌رفتند و مراسم مختلفی که تا اندازه‌ای به شبیه مراسم نوروزی بود برگزار می‌کردند. یکی از مکان‌های برگزاری مراسم که هنوز بسیار با شکوه برگزار می شود "پاریز سیرجان" است.

توزیع شیر نوبرانه دام ها بین نیازمندان

سرپرست بنیاد ایران شناسی شعبه کرمان بیان کرد: پاریزی‌ها به خصوص عشایر منطقه همه معتقدند که اولین محصول شیری که از که از دام‌های‌شان بدست می آید در واقع نوبرانه‌ای است که ابتدا باید بین نیازمندان تقسیم شود و با برگزاری مراسمی این شیر را توزیع می کنند.

این استاد دانشگاه ادامه داد: یکی دیگر از رسومات مردم منطقه پاریز سیرجان پختن آش‌هایی از جمله دوغ، ماست و رشته است که در دامنه‌های کوهی در همان منطقه تا غروب آفتاب می مانند و با خوردن آش و برگزاری بازی های سرگرمی از جمله قراردادن اشیایی در داخل یک ظرف و با نیت کردن و برداشتن آنها توسط کودکی نابالغ به جواب خواسته شان می رسند. همچنین در این مراسم شاهنامه و حافظ خوانی نیز انجام می‌شود.

مراسم آشتی در چهلم نوروز

گلاب زاده تصریح کرد:  یک نکته بسیار مهم که در مراسم "چلمو" در کرمان برگزار می شود این است که در این روز کسی ‌نباید دلخوری و کدورتی داشته باشد و افرادی که با هم قهرند با پادرمیانی ریش سفیدان با یکدیگر آشتی می دادند و به نظر بنده اگر همین یک پدیده را در برگزاری مراسم "چهلم آبان روز" در آیین زرتشت مورد توجه قرار دهیم کافی است که ما برای این جشن ارج و منزلت خاصی قائل بشویم.

نیایش جوانان در این روز برای رسیدن به وصال

وی در پایان به برگزاری این جشن در دامنه کوه بریده کرمان در منطقه تندرستان نیز اشاره کرد و افزود: مردم و اهالی منطقه در روز "چهلم نوروز" به منطقه‌ای به نام تندرستان یا به گویش کرمانی "تندرستون" می روند و با پختن آش مراسم جشن برگزار می‌کنند که هنوز هم  پررونق است و جوانان برای رسیدن به وصال‌شان دست به نیاش برده و معتقدند که خداوند صدای‌شان را در این روز می شنود.