پدیدار شدن بخش‌هایی از یک محوطه باستانی در لامرد/ اثر مربوط به دوره ساسانی است

خلیل ترزبان باستان شناس و فعال حوزه میراث فرهنگی در گفت و گو با خبرنگار ایلنا در لامرد گفت: محوطه منسوب به قلعه گوری رکن آباد از جمله آثار تاریخی است که در شمال روستای رکن آباد از توابع بخش اشکنان شهرستان لامرد قرار دارد که پس از بارندگی از دل خاک بیرون آمد.

وی افزود: این اثر به همت کارشناسان بومی (دکتر عسکری چاهوردی و دکتر امیری) در سال 1382 به شماره ثبت 9216 در فهرست آثار ملی قرار گرفته است.

این کارشناس فعال در حوزه میراث فرهنگی که کار ثبت بسیاری از آثار تاریخی در این شهرستان را پیگیری کرده است، افزود: این اثر یک بنا به ابعاد 13 در 18متر و ارتفاع آن نسبت به دشت 3 متر است و در ساخت آن از مصالحی چون سنگ‌های تراش خورده و قلوه سنگ با ملات ساروج و گچ استفاده شده و دقیقا در حاشیه رودخانه فصلی رکن اباد قرار گرفته است.

ترزبان درباره این اثر تاریخی می‌گوید: طغیان رودخانه در سال‌های گذشته باعث شده بود انباشتی از رسوبات در دل این بنا به‌جای گذاشته شود و بخشی از بنا زیر خاک مدفون بماند. سیل اخیر علاوه بر تخریب بخشی از این بنا بخصوص دیوارها و فونداسیون‌های مکعبی شکل که این بنا بر آن استوار بود (بخش شرقی بنا) باعث شد رسوبات و انباشت‌های بجا مانده از گذشته را شسته و بخش عظیمی از بنا که زیرخاک مدفون بود، نمایان شود.

از جمله بخش‌های جدیدی که از خاک بیرون آمده، یک ستون گرد به طول یک و نیم متر و قطر 50 سانتیمتر با مصالح قلوه سنگ و ملات گچ است که اندود آن هم از گچ است.

این باستان شناس با تشریح ابعاد مختلف این بنای تاریخی افزود: نمایان شدن قسمتی از این ستون و پایه‌های مکعبی شکل و مقاومی که از زیر خاک بیرون آمده حاکی از آشنایی مردمان آن دوران با ساخت بناهای عظیم و مستحکم است که در نوع خود یک شاهکار مهندسی است.

باتوجه به بررسی‌های باستان شناختی و شواهد حاصل از بیرون آمدن‌بخش‌های زیرین این بنا، می‌توان اشاره کرد که این بنا طی دو دوره خاص شکل گرفته که به نوعی می‌توان گفت یک بنای جدید بر روی یک بنای قدیمی‌تر ایجاد شده است.

ترزبان ادامه داد: پرکردن اتاق‌های زیرین از خاک و کف سازی مجدد با قلوه سنگ و ملاط گچ به قطر 15 سانتی‌متر و عدم آسیب به اندودهای اتاقک پایین که در دوره بعدی پر از خاک شده و همچنین با توجه به تخریب ستون‌ها و دیواره های شرقی که نشان از عدم اتصال با سازه زیرین است از جمله شواهدی است که به دو دوره ای بودن این بنا می‌شود اشاره دارد.

وی درباره قدمت این اثر تصریح کرد: هرچند تا کاوش و مطالعات دقیق باستان شناسی صورت نگیرد به کاربری و چگونگی و چرایی ساخت این اثر نمی‌شود بطور مطلق پاسخ داد ولی با توجه به کارشناسی اولیه و مقایسه سفال‌های سطحی با دیگر محوطه ها و آنچه در پرونده ثبتی به آن اشاره شده قدمت این اثر مربوط به دوران تاریخی (ساسانی) و قرون اولیه اسلامی است.

وی در ادامه از زحمات محسنی کارشناس حفاظت و مرمت میراث شهرستان در حفاظت از اثرهای تاریخی تشکر کرد و افزود: مطالعات باستان شناختی می‌تواند پاسخگوی بسیاری از سئوالات ما باشد از جمله قدمت دقیق و مطلق این بنا و آیا این بنا یک مکان عام المنفعه بوده و یا خصوصی؟ به امید اینکه از این پتانسیل موجود که به عنوان یک میراث گرانبها و بجای مانده از گذشتگان در شهرستان قرار دارد، حفاظت شود.