واکنش انجمن متخصصین مرمت آذربایجان شرقی درباره کشف آثار تاریخی در یک پروژه شهری تبریز

به گزارش ایلنا، در متن این بیانیه با عنوان «دست از گلوی تبریز بردارید»، آمده است: «بافت تاریخی و فرهنگی شهر تبریز به عقیده صاحب نظران یکی از قدیمی‌ترین بافت‌های باستانی و تاریخی در سطح کشور و حتی جهان است که لزوم حفظ صحیح و اصولی این بافت ارزشمند بر هیچ کسی پوشیده نیست.

متأسفانه مداخلات صورت گرفته در این بافت با ارزش و منحصر به فرد توسط ارگان‌های مختلف در سایه نبود نظارت کافی و موثر سازمان متولی آن یعنی میراث فرهنگی، در سال‌های اخیر به حدی گسترش یافته و دست‌اندازی‌های بی‌رحمانه به عرصه، حریم کالبدی و منظری آن صورت گرفته است که در صورت ادامه این روند و بی‌توجهی مسئولان شهری، استانی و حتی ملی باید منتظر از بین رفتن هویت فرهنگی- تاریخی شهر تبریز در سال‌های آتی باشیم.

اخیراً آثاری از بافت تاریخی کهن تبریز طی یک حفاری در منطقه والمان تبریز از دل خاک بیرون آمده که نشان از قدمت این منطقه است، متأسفانه در کمال تعجب و ناباوری مسئولان میراث فرهنگی از احداث این پروژه و حفاری آن ابراز بی‌اطلاعی کرده و پس از آن دستور توقف عملیات ساختمانی داده‌اند!

لازم به ذکر است که پروژه‌های تجاری، کلان مقیاس و مگامال سازی در بافت تاریخی شهر تبریز طی سه دهه اخیر و در سایه حمایت شهرداری و مسئولان شهری ضربات جبران ناپذیری بر موجودیت بافت تاریخی این شهر وارد کرده است.

این بیانیه می‌افزاید: «نمونه‌های این بی‌توجهی و بی‌عملی و به تبع آن تایید مسئولان ذی ربط را در پروژه‌های بازار ابریشم در جنب گوی مسجد، پروژه موزه فرش در همجواری گوی مسجد و موزه آذربایجان، پروژه بازار مشروطه در بخش شمال غربی بازار تبریز، پروژه میدان شهید بهشتی (منصور سابق)، پروژه آیسان در باغ گلستان در حریم منظری بازار تبریز، پروژه ساخت مجتمع تجاری در محوطه میدان صاحب آباد و پروژه‌هایی از این دست می‌توان مشاهده کرد.

یکی از مهم‌ترین آسیب‌هایی که طی سالیان اخیر در سازمان میراث فرهنگی استان، به عنوان ارگان اصلی حفاظت و حمایت از بافت‌های تاریخی و میراث فرهنگی استان رخ داده است، به کارگیری نیروهای سیاسی، غیر متخصص و نا آشنا به حوزه قوانین و علم میراث فرهنگی است که در این مدت باعث به حاشیه راندن کارشناسان نام آشنا، زبده، متخصص و بومی در این سازمان شده است.

از دیگر دلایل مهمی که باعث به وجود آمدن تخریب‌های فراوان در حوزه بافت تاریخی تبریز و میراث فرهنگی شده است، فقدان توجه و اهتمام به فاز پژوهش و مطالعات قبل از هر گونه عملیات مطابق با هر پروژه در سطح مدیریت شهری و شهرداری است که متاسفانه این موضوع به رویه‌ای تشریفاتی در بدنه اداری و مدیریتی شهر تبریز بدل شده و جایگاه آن را به یک مرحله بسیار بی ارزش و بی اهمیت تنزل داده است.

انجمن متخصصین حفاظت و مرمت بناها و بافت‌های تاریخی استان آذربایجان شرقی در این بیانیه همچنین تاکید کرده است که در راستای انجام رسالت خویش و با توجه آسیب‌های ذکر شده مواردی در جهت اصلاح روند کنونی پیشنهاد می‌کند.

«۱٫ ابلاغ هرچه سریع‌تر ضوابط بافت تاریخی تبریز -که طی مصوبه شماره ۴۴۶۹۶/۳۰۰ مورخه ۱۵/۹/۱۳۹۵ که توسط شورای عالی شهر سازی و معماری ایران بر آن تاکید شده، اما پس از گذشت سه سال همچنان ابلاغ نگردیده است و توقف هر گونه عملیات ساخت و ساز در محدوده بافت تاریخی و فرهنگی تبریز از سوی تمامی سازمان‌های ذی ربط تا ابلاغ این ضوابط.

۲٫ آماده سازی نقشه باستان شناسی محدوده و لایه‌های فرهنگی تبریز در اسرع وقت جهت اعمال در پروژه های عمرانی بافت تاریخی تبریز.

۳٫ استفاده از کارشناسان مجرب و متخصص در ارکان سازمان میراث فرهنگی و شهرداری تبریز به منظور نظارت بر روند تصویب و اجرای پروژه‌های شهری بافت تاریخی.

۴٫ ارائه دلایل توجیهی توسط مدیران محترم شهری مبنی بر اینکه، چرا بند ۲-۱-۶ مصوبه شوری عالی شهرسازی و معماری در خصوص ضوابط و شاخص‌های لازم‌الرعایه برای بازیابی هویت شهرسازی و معماری اسلامی ایرانی مصوب ۱۴/۱۲/۱۳۹۱ اجرایی نمی شود؛ لازم به توضیح است طبق بند مذکور بازسازی در بافت‌های تاریخی فرهنگی برای بناهای ساخته شده تا سال ۱۳۴۰ هجری شمسی صرفاً باید به صورت عین به عین صورت گیرد.

در پایان بیانیه یادشده نیز آمده است: «نظر به موضوع مهم حفظ میراث فرهنگی و هویت تاریخی شهر تبریز و امانتداری برای نسل‌های آینده، از امام جمعه محبوب تبریز، استاندار گرامی، مراجع محترم قضایی و سازمان‌های نظارتی استان خواهشمندیم در مسئله سوء مدیریت‌ها و قصورهای احتمالی در تعرض به میراث فرهنگی استان ورود کرده و علاوه بر برخورد با اشخاص و ارگان‌های خاطی، موجبات جلوگیری از تکرار چنین رخدادهایی در استان را فراهم آورند.