آغاز طرح سراسری پیشگیری از تنبلی چشم کودکان/ پیشگیری از نابینایی در 3 سالگی

فریده زنوزی در گفت‌وگو با خبرنگار ایلنا، ضمن بیان این مطلب گفت: امسال بیست و سومین سال اجرای  طرح پیشگیری از تنبلی چشم کودکان سه تا شش سال بهزیستی است و طرح از سال 75 تاکنون در حال اجراست، که سال 75 به صورت پایلوت اجرا شد و از سال 76 به صورت سراسری و در کل کشور به اجرا درآمد.

وی ادامه داد: این طرح در گروه‌های سنی سه تا شش سال اجرا می‌شود و کودکان در سه نوبت مورد معاینه قرار می‌گیرند. وعده اول توسط مربیان و معلمان پیش‌دبستانی و نیروهای غربالگری که دوره دیده‌اند. اگر در مرحله غربال اولیه بچه‌ها نیازمند معاینه تخصصی تشخیص داده شوند به اپتومتریست ارجاع داده می‌شوند.

زنوزی در ادامه توضیح داد: سطح دوم همان اپتومتریست‌های طرف قرارداد بهزیستی است. در این مرحله اگر اپتومتریست کار معاینه را در حد توان خود ببیند خودش کار را هدایت می‌کند و کار درمان را برعهده می‌گیرد. اما اگر عیوب، عیوب ارگانیک باشند و نیازمند ارجاع به پزشک باشد، مرحله سوم طرح اجرا می‌شود و آن ارجاع به پزشکان طرف قرارداد سازمان است. کودکان از طرف اپتومتریست به پزشک ارجاع داده می‌شوند و در آنجا کلیه خدمات رایگان انجام می‌گیرد.

وی تشریح کرد: در مرحله غربال اولیه هزینه‌هایی دریافت می‌شود که حق‌الزحمه مربی یا نیروی غربالگر است که این رقم‌ها بسیار محدود و کم است و برای ایجاد انگیزه میان نیروهای غربال درنظر گرفته شده است. اگر معاینه با دستگاه باشد پنج هزار تومان و اگر بدون دستگاه باشد 2500 تومان از هر کودک دریافت می‌شود. اما اپتومتریست و چشم‌پزشک کاملا رایگان است و بهزیستی هزینه آن را پرداخت می‌کند. حتی اگر کودک نیازمندی باشد که نیاز به عینک و جراحی داشته باشند و اعلام کند که توان تهیه عینک و یا هزینه جراحی را ندارد بهزیستی تمام هزینه‌هایش را تقبل می‌کند.

زنوزی همچنین خاطر نشان ساخت: این طرح سراسری و در کل کشور از اول آبان تا آخر آبان اجرا می‌شود اما در استان تهران دلیل گستردگی استان و اینکه مردم فرصت بیشتری برای مراجعه داشته باشند از اول آبان تا پایان آذرماه است.

وی در ادامه بیان کرد: طرح به گونه‌ای نیست که در آخر آذر به پایان برسد؛ تعدادی پایگاه‌های دائمی وجود دارد که از ابتدای سال فعال است اما در برهه زمانی آبان و آذر یک حرکت جهادی صورت می‌گیرد، اطلاع‌رسانی عمومی انجام می‌شود، پایگاه‌ها افزایش می‌یابد و همچنین با توجه به اینکه مدارس در این تاریخ دایر می‌شوند و دانش‌آموزان مقطع پیش دبستانی نیز حضور دارند این برهه زمانی آبان تا پایان آذر در نظر گرفته می‌شود و گرنه پایگاه‌های دائمی سطح استان در کل سال آماده ارائه خدمات به کودکان سه تا شش ساله است.

این کارشناس بهزیستی  ادامه داد: این پایگاه‌ها در مهدکودک‌ها، فرهنگسراها و یا هر جای دیگری که بیشتر در دسترس مردم باشد، قرار دارد. برای اینکه مردم از این پایگاه‌ها و لیست آنها مطلع شوند می‌توانند از سایت بهزیستی استان تهران دیدن کنند.

وی گفت: در سال گذشته در این طرح 590541 کودک در 4959  مرکز  توسط 2760 نیروی غربالگر در سطح استان تهران مورد معاینه قرار گرفتند که تعداد 19537 کودک بیمار شناسایی شدند که از این تعداد 2799 کودک با بیماری آمبلیوپ بودند. در سال جاری در رده‌های تخصصی 110 اپتومتریست به کار گرفته شدند و متخصص چشم پزشک در سطح استان تهران 10 نفر با سازمان همکاری دارند و سازمان حق‌الزحمه آنها را پرداخت می‌کند و طرف قرارداد سازمان بهزیستی هستند.

زنوزی خاطر نشان ساخت: آمبلیوپ بیماری است که اگر به موقع تشخیص داده نشود و درمان صورت نگیرد در آینده می‌تواند کودک را دچار کم‌بینایی شدید یا نابینایی کند. به همین دلیل کودکان گروه سنی سه تا شش سال گروه هدف سازمان هستند. سازمان به دنبال این است که به جای اینکه این افراد در آینده مددجوی سازمان باشند و قبل از پیوستن به جمعیت معلول کشور از این واقعه و مشکل پیشگیری کند.  

وی ادامه داد: شناسایی این بیماری بسیار ساده است و بهترین پاسخ به درمان در رده سنی سه تا شش سال است هرچه سن کودک کمتر باشد درصد بهبودی و دید صد درصدی او بالا می‌رود، مضاف بر اینکه سیستم بینایی کودکان به مرور زمان شکل می‌گیرد و تا 12 سالگی ادامه دارد اما عمده شکل‌گیری مربوط به سن سه تا شش سال است و به همین دلیل است اگر بیماری در این سن وجود داشته باشد شناسایی و درمان نشود لطمات جبران‌ناپذیری برای وی به دنبال خواهد داشت. این مهمترین  دلیل برای انتخاب این رنج سنی برای شناسایی و هدف است.

زنوزی در پایان تاکید کرد: جمعیت کودک سه تا شش سال کل استان تهران 735 هزار کودک است و به‌جد نیازمند این هستیم که خانواده‌ها برای مراجعه به پایگاه‌ها ترغیب شوند. اما متاسفانه در رده سنی سه سال با  استقبال زیادی مواجه نشده‌ایم. در رده سنی بالاتر پوشش به 90 درصد رسیده است اما در رده سنی سه سال 49 درصد است و هدف طرح این است امسال بتوانیم این گروه سنی را مورد معاینه و غربال قرار دهیم زیرا هر چه سن شناسایی بیماری پایین باشد درمان راحت‌تر و سریع‌تر است.