افزایش آمار خودکشی منجر به مرگ در ایلام/مرگ با اسلحه پس از قرص برنج رتبه دوم را دارد/ متاهلان در صدر هستند

یک ماه پیش بود که خبر خودکشی زوج جوانی در شهر سرابله استان ایلام  سر وصدای زیادی بپا کرد. علت  خودکشی از سوی رسانه‌ها فقر اعلام شد. اما این همه ماجرا نبود. اختلاف‌نظر زن و مرد با همدیگر  و اطلاع از بیماری ‌‌فرزندشان دلیل اصلی خودکشی بود. روز حادثه مادر خانواده  برای ثبت‌نام دختر بزرگش  در مدرسه، او را به پزشک می برد.‌ تشخیص پزشک معالج تحصیل در  مدرسه استثنایی به دلیل بیش فعالی  و ابتلای کودکش به بیماری دیابت است.  زن دچار شوک عصبی شده و  بلافاصله به منزل مراجعه کرده و قرص برنج می‌خورد. پس از فوت زن ، اطرافیان به دلیل ناآگاهی از برخورد با فرد داغ دیده و بجای دلجویی از همسرش  آنقدر وی را سرزنش می‌کنند که وی نیز اقدام به خوردن قرص کرده و خو‌دش را می‌کشد. دو فرزند دختر این زوج ایلامی نیز به بهزیستی سپرد همی شود. خودکشی در ایلام ، کهگیلویه و بویر احمد ، لرستان و کرمانشاه  داستان‌ تازه‌ای نیست اما مسئولان به تازگی از افزایش  آمار خودکشی در این استان‌ها خبر می‌دهند.

زهرا همتی در گفت‌وگو با خبرنگار ایلنا با تاکید براینکه آمار خودکشی منجر به مرگ در سطح کشور وضعیت مناسبی ندارد و ایلام بر اساس اعلام پزشکی قانونی رتبه 2 الی 3 را در کشور دارا است، گفت: 4 استان ایلام، کرمانشاه، لرستان و کهکیلویه و بویراحمد در کشور به لحاظ اقدام به خودکشی رتبه بالاتری نسبت به استان‌های دیگر دارند .البته ممکن است این چهار استان تغییر آماری در رتبه‌بندی داشته باشند ولی متاسفانه همیشه در اولویت یک تا چهار اقدام به خودکشی ایران هستند.

تحصیلکرده‌ها کمتر خودکشی می‌کنند

وی با اشاره به اینکه بیشترین آمار خودکشی در این استان بین زنان رایج است، افزود: بیشتر ین رده سنی نیز مربوط به  گروه  سنی 15 تا 40 سال است که طبق  آمارگیری سال‌های  76 تا 96 ، 70 درصد خودکشی‌ها مربوط به زنان و 30 درصد در میان مردان است . اما از سال گذشته تا کنون  اختلاف آماری زنان و مردان تنها 1 الی 2 درصد بوده و مرد و زن تقریبا مساوی خودکشی می‌کنند.

وی سپس به میزان سواد خودکشی‌کنندگان اشاره‌ کرد و گفت: بیشترین افرادی که دست به خودکشی می‌زنند به لحاظ سطح تحصیلات دیپلم و زیر دیپلم هستند و تقریبا خودکشی در بین افراد با تحصیلات بالای دیپلم خیلی کمتر است.

 فقط 25 درصد خودکشی‌ها دلیل خانوادگی دارد

این مدرس دانشگاه با اشاره به راه‌اندازی دوباره ستاد پیشگیری از خودکشی در استان گفت: در این ستاد ، افرادی که به هر دلیلی اقدام به خودکشی می‌کنند، در بیمارستان‌ برایشان فرم پر شده  و علت خودکشی نیز ثبت می شود. اگر چه ممکن است  علت خودکشی  در همان لحظات اولیه خیلی درست اعلام نشود ولی تقریبا 25 درصد آن  اختلافات خانوادگی است . هر چند در پایش‌های بعدی  فرد ممکن است علت را چیز دیگری عنوان کند که متاسفانه بعدها این موضوع از سوی هیچ ارگانی پی‌گیری نمی‌شود.

وی تصریح کرد: این ستاد متشکل از چند کمیته اطلاع‌رسانی و پیشگیری است که مسئولیت تعدادی از این کمیته‌ها بر عهده اداره کل بهزیستی استان است. یکی از کارهای مهم کمیته ما ، آموزش‌ به دهیاران، بهورزان، روانشناسان، مددکاران و ... است.

همتی با ارائه آمار خودکشی در دو شهرستان ایوان و ملکشاهی گفت: آمار خودکشی منجر به مرگ در بین مردم این دو شهرستان نسبت به جاهای دیگر استان بالاست زیرا به خاطر نوع خودکشی این افراد که قریب به اتفاق آن بوسیله اسلحه وشلیک به سر صورت می گیرد ، همگی منجر به مرگ می‌شود. 

 نسبت به خودکشی واکنش منفی وجود ندارد

این استاد دانشگاه با اشاره به اینکه  50 تا 60 درصد افرادی که سابقه افسردگی دارند اقدام به خودکشی می‌کنند، افزود : یکی دیگر از اهداف این کمیته شناسایی این افراد و در گام بعدی غربالگری آنها است. این افراد پس از شناسایی به کمیته ارجاع داده شده و سپس تو‌سط مددکاران ما و گروه‌های دیگر ستاد مورد مشاوره و درمان قرار می گیرند. حتی با صدور نامه‌ای به اورژانس اجتماعی معرفی می‌شوند و در  آنجا نیز  مورد غربالگری قرار می گیرند. در صورت نیاز نیز  به روانپزشک معرفی شده تا درمان شوند. اگر مشکل‌شان اقتصادی باشد به کمیته توانمندسازی اداره کار  معرفی شده و از  وام‌های خوداشتغالی برخوردار می شوند. بسیاری نیز برای کار به ارگان‌های مربوط معرفی می‌شوند ،اما مشکل اینجا است که در خیلی از موارد این افراد و یا خانواد‌ه‌های آنها به دلایل گوناگون از جمله عدم اطلاع‌رسانی و شناخت از خدمات بهزیستی،پیش از خودکشی به ما مراجعه نمی‌کنند.

به نظر می‌رسد نبود برنامه‌های شاد و نشاط‌آور در زندگی مردم ایلام و سایر استان‌های همجوار  یکی از دلایل رواج خودکشی در بین آنها باشد. در مجموع می توان گفت هموطنان ما در استان‌های کرمانشا‌ه، کهگیلویه و بویر احمد ، ایلام ، لرستان و کردستان  به دلایل مختلف از جمله نداشتن درآمد کافی ، ازدواج زود هنگام، خشونت خانوادگی ، بیکاری ، زلزله ، تجربه زیستن در جنگ تحمیلی  و ... مردمان شادی نیستند . اینها عواملی  هستند که در بالارفتن میزان  خودکشی در این مناطق  بسیار موثر است

وی در ادامه از بیشترین اقدام به خودکشی‌ها در استان ایلام با قرص برنج  خبر داد و اضافه کرد : تقریبا می‌شود گفت تمامی عطاری‌ها در ایلام قرص برنج دارند که  یکی از  کارهای ما محدودیت دسترسی افراد به این داروها و جلوگیری از فروش قرص و سموم در تمامی عطاری و داروخانه‌ها است . زیرا قرص برنج  احتمال مرگ را در  افراد بالا می‌برد.

به نظر می‌رسد نبود برنامه‌های شاد و نشاط‌آور در زندگی مردم ایلام و سایر استان‌های همجوار  یکی از دلایل رواج خودکشی در بین آنها باشد. در مجموع می توان گفت هموطنان ما در استان‌های کرمانشا‌ه، کهگیلویه و بویر احمد ، ایلام ، لرستان و کردستان  به دلایل مختلف از جمله نداشتن درآمد کافی ، ازدواج زود هنگام، خشونت خانوادگی ، بیکاری ، زلزله ، تجربه زیستن در جنگ تحمیلی  و ... مردمان شادی نیستند . اینها عواملی  هستند که در بالارفتن میزان  خودکشی در این مناطق  بسیار موثر است.

متاسفانه در ادبیات بسیاری از خانواده‌ها  استفاده از کلمه خودکشی هیچ قبحی نداشته و رایج است به طور مثال مادری که از دست فرزندش عصبانی می‌شود اولین چیزی که به او می‌گوید اینکه الان از دست تو خودم را می‌کشم به عبارتی گفتن این حرف خیلی سخت نیست

مدیرکل اداره بهزیستی استان ایلام در بخش دیگری از صحبت‌هایش  افزود: از دیگر دلایل خودکشی نداشتن مهارت‌های زندگی است. بنابراین آموزش مهارت‌های زندگی از کودکی باید جزو جدانشدنی سیاست‌های مسئولان مربوط در مقابله با پدیده خودکشی‌ باشد زیرا  موضوع خودکشی در بین مردم  استان  طبیعی و عادی جلوه می‌کند و نسبت به آن هیچ  واکنش منفی وجود ندارد.

وی افزود: متاسفانه در ادبیات بسیاری از خانواده‌ها  استفاده از کلمه خودکشی هیچ قبحی نداشته و رایج است به طور مثال مادری که از دست فرزندش عصبانی می‌شود اولین چیزی که به او می‌گوید اینکه الان از دست تو خودم را می‌کشم به عبارتی گفتن این حرف خیلی سخت نیست. باید آنقد روی این مسئله کار شود تا خانواده‌ها در احتیاط از این کلمه احتیاط بخرج دهند که مبادا خودکشی  ملکه ذهن  کودک  شده و در نوجوانی یا جوانی  به محض برخورد با مشکل ،از آن به عنوان یک راه حل استفاده کند.

هرگاه در این استان خودکشی زخ می دهد همه از اداره بهزیستی انتقاد می کنند که البته تا حدودی حق دارند و این ارگان واقعا دوست دارد در این زمینه اقداماتی زیادی انجام دهد ولی مردم باید بدانند دست و پای این اداره بسته و خیلی نمی تواند کاری انجام دهد.آمار متاهلان بالاست

آمار متاهلان بالاست

وی ادامه داد:‌ بیشترین اقدام خودکشی در ایلام بین مجردها رخ می‌دهد ولی متاسفانه آمار منجر به مرگ در بین متاهلان بالاست و آ‌مار خودکشی در شهرستان‌های سطح استان مدام در حال تغییر است به طور مثال طی سال‌های گذشته در شهرستان ملکشاهی حتی اقدام به خودکشی وجود نداشت ولی امسال منجر به مرگ آنها بیشترین آمار را در سطح استان دارا بود.

وی در ادامه با بیان اینکه خودکشی یک موضوع چند علیتی است افزود:‌ اینکه بگوییم تنها یک علت باعث اقدام افراد به خودکشی می‌شود اشتباه است و در این امر علت‌های زیادی وجود دارد. اما برخی افراد تا با مشکلی برخورد می‌کنند  تنها راهی که به نظرشان می‌رسد خودکشی است و  از آن گذشته فردی که خودکشی می‌کند اطرافیانش در معرض خطر هستند .

مدیرکل بهزیستی استان ایلام در پایان گفت: هرگاه در این استان خودکشی رخ می دهد همه از اداره بهزیستی انتقاد می کنند که البته تا حدودی حق دارند و این ارگان واقعا دوست دارد در این زمینه اقداماتی زیادی انجام دهد ولی مردم باید بدانند دست و پای این اداره بسته و خیلی نمی‌تواند کاری انجام دهد.

گزارش : مریم بازوند